Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.2007, Blaðsíða 6

þriðjudagur 23. október 20076 Fréttir DV
STÖÐUGUR FLÓTTI
ÚR ÞJÓÐKIRKJUNNI
Stöðugur flótti hefur verið úr Þjóð-
kirkjunni á undanförnum árum og er
nú svo komið að 82 prósent þjóðar-
innar eru skráð í Þjóðkirkjuna. Árið
1990 voru rúmlega níu af hverjum
tíu Íslendingum skráðir í Þjóðkirkj-
una. Nokkrar skýringar hafa verið
nefndar á þessari stöðugu fækkun úr
Þjóðkirkjunni. Margir kenna aukinni
vitundarvakningu í þjóðfélaginu um
á meðan aðrir benda á stóraukinn
fjölda erlendra einstaklinga sem flutt
hafa til Íslands.
Kirkjan fjarlægst
Pétur Pétursson, prófessor við
guðfræðideild Háskóla Íslands,
segir að nokkrar ástæður liggi að
baki þessari þróun innan Þjóðkirkj-
unnar. Hann segir meðal annars að
aukinn fjöldi innflytjenda spili þar
inn í og óánægju almennings með
þróun mála innan Þjóðkirkjunnar.
„Ég hugsa að þar spili inn í hversu
sein hún hefur verið í sambandi við
réttindabaráttu samkynhneigðra.
Hugsanlega spilar óánægja með
yfirstjórnina inn í og það hvernig
kirkjan nálgast samfélagið.“
Pétur segir að með þjóðkirkju-
lögunum sem samþykkt voru árið
1997 hafi kirkjan orðið sjálfstæð í
innri málum. Þá hafi hún fengið
yfirráð yfir digrum sjóðum og hún
farið að byggja upp eigin stofnan-
ir. Í kjölfarið hafi vissrar tortryggni
farið að gæta í samskiptum ann-
arra stofnana við kirkjuna. „Þessi
kirkja sem hefur vaxið fram eftir
þessa lagasetningu er mjög mið-
stýrð og er í raun biskupakirkja.
Biskupinn er nánast yfir öllum
stofnunum og sjóðum sem tengj-
ast kirkjunni og er til dæmis forseti
kirkjuráðs. Þetta er ekki að öllu
leyti heppilegt.“
Pétur vill þó benda á að stjórn
kirkjunnar hafi tekist margt vel í
uppbyggingu á stofnunum innan
kirkjunnar. Bendir hann í því sam-
hengi á þjónustu- og fræðslusvið-
ið innan kirkjunnar og hjálparstarf
hennar innan og utan sjúkrahúsa
landsins. Hann segir þó að þessi
stofnanastýring feli í sér þá hættu
að tengsl kirkjunnar við þjóðina
verði ekki jafnsjálfsögð og hætta sé
á að samskiptin gætu orðið stirð.
Skref í rétta átt
Pétur segir að þegar stofnanir eru
miðstýrðar eins og Þjóðkirkjan þurfi
kirkjan að huga vel að samskiptum
sínum við aðrar stofnanir, samanber
skólakerfið. Hann segir að kirkjan
hafi verið hluti af samfélaginu á árum
áður en hún hafi nú sérhæfst að ein-
hverju leyti og haft þá tilhneigingu til
að hefja sig yfir samfélagið. Aðspurð-
ur hvort ímynd Þjóðkirkjunnar hafi
skaðast í kjölfar hinnar miklu um-
ræðu um sambönd samkynhneigðra
einstaklinga segir Pétur að það fari
eftir útkomunni á Kirkjuþingi sem nú
fer fram. Þar liggur fyrir frumvarp um
staðfesta samvist samkynhneigðra
einstaklinga í kirkju. „Nú hefur kirkj-
an tekið sér tíma og fengið um-
hugsunarfrest og það er alveg ljóst
að það eru ekki guðfræðilegar og fé-
lagslegar forsendur fyrir því að hindra
jafna stöðu samkynhneigðra einstakl-
inga. Þá finnst mér að kirkjan ætti að
taka þeim opnum örmum en ekki að
gera það með fýlusvip eins og hún sé
tilneydd til þess. Mér finnst þessi til-
laga vera skref í rétta átt og það ætti að
ríkja fögnuður um þá framför.“
Pétur segist allt eins gera ráð fyrir
því að tillagan um staðfesta samvist
samkynhneigðra einstaklinga í kirkju
verði samþykkt.
Þora að vera öðruvísi
„Þetta er svipuð þróun og hefur átt
sér stað í löndunum í kringum okk-
ur,“ segir Sigurður Hólm Gunnarsson,
varaformaður Siðmenntar, sem er
félag siðrænna húmanista á Íslandi.
Meðal þess sem félagið stendur fyrir
Sífellt minni hluti íslensku þjóðarinnar er skráður í þjóð-
kirkjuna. Nú eru átta af hverjum tíu skráðir í Þjóðkirkj-
una en árið 1990 stóð aðeins tíundi hver landsmaður utan
hennar. Pétur Pétursson, prófessor við guðfræðideild
Háskóla Íslands, segir að tortryggni í garð Þjóðkirkjunn-
ar hafi aukist mikið á undanförnum árum. Kirkjan sé
orðin miðstýrð sem kunni ekki góðri lukku að stýra. Sigurður
Hólm Gunnarsson, varaformaður Siðmenntar, segir að það stríði
gegn lýðræðisvitund fólks að það sé einstök kirkjudeild sem njóti
sérstaks stuðnings í stjórnarskrá og frá ríkinu.
Einar Þór SiGurðSSon
blaðamaður skrifar: einar@dv.is
Biskupakirkja „þessi kirkja sem hefur vaxið fram eftir þessa lagasetningu er mjög miðstýrð og er í raun biskupa-
kirkja,“ segir Pétur Pétursson, prófessor við guðfræðideild Háskóla Íslands, um breytingar á þjóðkirkjunni eftir 1997.
Biskup Íslands Ýmsar ástæður eru fyrir fækkun í
þjóðkirkjunni. ein þeirra, að mati Péturs Péturssonar
prófessors, er miðstýring innan hennar sem verður þess
valdandi að samskipti kirkjunnar við þjóðina verða stirð.
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
92
,3
%
92
,2
%
92
,3
%
92
,1
%
92
,0
%
91
,2
%
90
,5
%
90
,0
%
89
,4
%
88
,7
%
87
,8
%
87
,1
%
86
,6
%
86
,1
%
85
,5
%
84
,1
%
82
,1
%
Heimild: Hagstofa Íslands
Þjóðin Í ÞjóðKirKjunni - Hlutfall ÍSlEndinGa SEm SKráðir Eru Í ÞjóðKirKjuna