Sveitarstjórnarmál - 01.09.1963, Síða 43

SVEITARSTJÓRNARMÁL
41
starfsemi, sem nær til landsins alls, svo
og á olíufélög, eru lögfest.
4. Jöfnunarsjóður sveitarfélaga er lögfestur
og eíldur enn frá Jjví, sem áður var, með
]m að í hann renna ^4 hlutar af lands-
útsvörum og einnig er ráðherra heimilt
að halda eftir 1% af tekjum sjóðsins,
unz hann nemur allt að 5 millj. krónum
til að sinna Jrörfum sveitarfélaga, sem
aðstoðar jmrfa.
5. Einn útsvarsstigi er upp tekinn um land
allt.
Það er næsta eðlilegt að svo róttæk breyt-
ing, sem með tekjustofnalögunum var gerð
á hinni fyrri tekjulöggjöf sveitarfélag-
anna, sé nokkra stund að sníða sér Jrann
stakk, sem bezt hæfir í framkvæmd á hin-
um ýmsu stöðum og við hinar ólíkustu
aðstæður. En svo er það jafnan Jaegar ný
löggjöf er sett, að ýmsir árekstrar verða í
framkvæmd hennar fyrst í stað. Svo hefur
einnig farið hér og verður Jjá að bæta þar
úr eftir beztu getu og breyta löggjöfinni
í Jreim atriðum, sem nauðsyn krefur.
JÖFNUNARSJÓÐUR SVEITARFÉLAGA
Stórfelldasta átakið, sem gert hefur verið
á síðasta kjörtímabili til að tryggja fjár-
hagsafkomu og sjálfstæða tilveru sveitarfé-
laganna, er tvímælalaust setning laganna
um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga, sem síðar
voru tekin inn í tekjustofnalögin. Með
Jaeirri löggjöf er stigið stórt sjror í þá átt,
sem frá upphafi hefur verið stefna Jaessa
sambands, sem sé, að tryggja sveitarfélög-
unum fastan tekjustofn, sem væri öruggari
en útsvörin en þau bregðast mest þegar
Jjörf sveitarfélaganna fyrir öruggar tekjur
er einmitt brýnust, s. s. í illu árferði.
Um sjálfan Jöfnunarsjóðinn, hvernig
tekna til hans er aflað, skipting teknanna
og starfssvið hans yfirleitt Jaarf ekki að
ræða hér, Jjví það vita allir sveitarstjórnar-
menn. Hitt gera menn sér e. t. v. síður ljóst,
hvílík gjörbreyting hefur orðið og á eftir
að verða á fjárhagsgrundvelli sveitarfélag-
anna við tilkomu sjóðsins. Á Jjetta þó alveg
sérstaklega við um hin smærri sveitarfélög,
en kaupstaðirnir fá einnig miklar tekjur
frá sjóðnum.
Nú hefur úthlutun úr Jöfnunarsjóði far-
ið fram Jrrisvar:
1960 var úihlutað 54,7 milljónum króna
1961 - - 69,9 - -
1962 - - 91,4 - -
Við síðustu úthlutunina voru þeir 34
hlutar landsútsvaranna, sem renna eiga í
Jöfnunarsjóð, með í úthlutuninni, en lands-
útsvör af ríkiseinkasölum og öðrum ríkis-
fyrirtækjum koma fyrst til úthlutunar úr
Jöfnunarsjóði á árinu 1963, svo búast má
við að þá fari tekjurnar frá Jöínunarsjóði
yfir 100 milljónir króna.
Árið 1961 voru útsvör á öllu landinu 421
milljón króna og framlag Jöfnunarsjóðs 70
milljónir króna eða ]/6 hluti af útsvars-
byrðinni. Árið 1962 var Jjessi hluti stærri,
að líkindum 14 hluti, en fullnaðarskilríki
Jjar um eru ekki enn fyrir hendi. Greini-
legt er að Jressi tekjustofn fer vaxandi en
vafalaust Jrarf að endurskoða skiptareglurn-
ar áður en langt um líður.
Loks er rétt að geta Jsess, að Jiau ákvæði
í lögunum um Jöfnunarsjóð, sem ætluð eru
til Jjess að tryggja skil sveitarfélaga við
ríkissjóð og ríkisstofnanir, svo og um skil
sín í milli, hafa nú Jjegar orðið til Jjess
að úr þeirri vanskilaflækju, sem orðin var
á Jjeim sviðum, hefur nú þegar greiðzt að
mestu leyti.
BJARGRÁÐASJÓÐUR ÍSLANDS.
Á seinasta landsjjingi sambandsins árið
1959 var samþykkt að skora á ríkisstjórn-