Morgunblaðið - 03.12.2011, Blaðsíða 38

38 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. DESEMBER 2011
Miklar líkur eru á að
árið 2012 verði mikið
örlagaár fyrir heims-
byggðina. Jafnvel þótt
spádómar maja-indíána
um endalok heimsins
þetta ár séu þekktir og
hafi verið skáldskap-
arefni í Hollywood-
kvikmyndum, eru
áhyggjuefnin ekki
bundin við slíka hjátrú,
heldur við risavaxna
gjalddaga á skuldum ríkissjóða,
einkafyrirtækja og fjármálastofnana
beggja vegna Atlantshafsins, sem
stofnað var til í góðærinu, fyrir fjár-
málakreppuna árið 2008.
Við þekkjum öll söguna frá hruni
og hvernig efnahagsmálum er nú
komið í Evrópu og Bandaríkjunum.
Útlitið er svart og fjölgar þeim fræði-
mönnum sem spá langvarandi harð-
æri og jafnvel pólitískum átökum
þjóða á milli. Hins vegar hafa þær
efnahagshorfur verið fyrirsjáanlegar
og mikið um þær rætt í heimspress-
unni, jafnvel þótt umræðan hafi skil-
að sér að mjög takmörkuðu leyti til ís-
lenskra fjölmiðla.
Fjármálakreppan sem hófst árið
2008 reyndist vera skuldakreppa eftir
allt saman og ríkir nú ágreiningur
þjóða á meðal um það hvort ráðast
eigi í verðbólgumyndandi aðgerðir,
eins og seðlaprentun, til að stemma
stigu við skuldakreppunni. Aukin
verðbólga kemur sér vel fyrir skuld-
settar þjóðir sem sækja hagvöxt til
einkaneyslu frekar en til iðnaðar og
útflutnings. Hátt verðbólgustig kem-
ur aftur á móti einkar illa við fram-
leiðsludrifin hagkerfi sem sækja hag-
vöxt sinn til útflutnings, líkt og
Þýskaland, Kína og önnur nýmark-
aðsríki. Hagsmunum þeirra er best
borgið með því að halda verðbólgu og
launum í lágmarki, auk
þess sem slík hagkerfi
eiga jafnan miklar eign-
ir í útlánum til skuld-
ugra og neysludrifinna
hagkerfa.
Pólitískur og efna-
hagslegur ágreiningur
vegna þessara hags-
munaárekstra getur
leitt til endaloka evru-
svæðisins með tilheyr-
andi sundrungu í Evr-
ópusamstarfinu, ef
evrópska seðlabank-
anum verður ekki leyft
að prenta evrur fyrir skuldug aðild-
arríki í vanda. Hvernig sem fer í hinu
pólitíska landslagi, og hvort heldur
evrusvæðið stendur af sér brimrótið
eða ekki, þá er ljóst að helstu hag-
kerfi heimsins munu óhjákvæmilega
þurfa að ráðast í gríðarlega peninga-
prentun á næsta ári til að mæta risa-
vöxnum gjalddögum beggja vegna
Atlantshafsins á næstu misserum og
árum.
Á næstu þremur árum munu
skuldir einkafyrirtækja í Bandaríkj-
unum, að nafnvirði 700 milljarðar
dala, falla í gjalddaga, að viðbættum
háum vöxtum. Á sama tímabili munu
bandarísk stjórnvöld þurfa 2 billjónir
dala til að endurfjármagna skuldir
sem þá munu falla í gjalddaga, þar
sem ekki hefur tekist að ná sátt um
niðurskurðaráform næstu ára. Í sam-
anburði er talið að 70% allra banda-
rískra skuldabréfa muni falla í gjald-
daga innan fimm ára. Í ljósi mikillar
efnahagslegrar óvissu í Japan, Kína
og öðrum nýmarkaðsríkjum er af-
skaplega ólíklegt að bandaríska ríkið
muni ná að fjármagna sig með útgáfu
langtíma ríkisskuldabréfa.
Svipaðar aðstæður eru einnig í
Evrópu. Flestar skuldir einkafyr-
irtækja sem stofnað var til milli 2005
til 2007 munu falla í gjalddaga á
næsta ári og er ekki útlit fyrir að þau
geti endurfjármagnað sig á almenn-
um skuldabréfamarkaði eins og sakir
standa. Auk þessa verður endur-
fjármögnunarþörf evrópskra fjár-
málastofnana og ríkissjóða gríðarleg
á næsta ári. Evrópskir bankar þurfa
810 milljarða evra til að standa undir
skuldum á næsta ári. Í heildina þarf
Ítalía 400 milljarða evra, Frakkland
400 milljarða evra, Spánn 220 millj-
arða evra og Bretland 260 milljarða
evra á næsta ári til að endur-
fjármagna skuldir sem þá falla í
gjalddaga.
Nú þegar hagvöxtur Vesturlanda
er nær staðnaður velta margir vöng-
um yfir því af hverju seðlabankar
Bandaríkjanna og Evrópu eru ekki
þegar búnir að tilkynna frekari pen-
ingaprentun til að koma í veg fyrir
nýjan samdrátt í efnahagslífinu.
Ástæðan er óttinn við verðbólguáhrif
seðlaprentunar og jafnvel þótt sam-
dráttur sé sennilegast hafinn í mörg-
um þróuðum hagkerfum bíða seðla-
bankar færis þar til verðbólga hefur
hjaðnað og fyrrnefndir gjalddagar
nálgast.
En við skulum ekki berja höfði við
stein. Peningar verða prentaðir í
sögulegum mæli á næstu misserum
og árum og Íslendingar þurfa að vera
búnir undir afleiðingar slíkra að-
gerða.
Árið 2012
Eftir Gunnar
Kristin Þórðarson » Á næsta ári munu
fyrirtæki og rík-
issjóðir standa frammi
fyrir risavöxnum
gjalddögum sem ekki
verður hægt að mæta
öðruvísi en með pen-
ingaprentun.
Gunnar Kristinn
Þórðarson
Höfundur er guðfræðimenntaður
stuðningsfulltrúi.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| norir@mbl.is
Fimmtán borð í Gullsmára
Spilað var á 15 borðum í Gull-
smára mánudaginn 28.
nóvember. Úrslit í N/S
Gunnar Sigurbjss. – Sigurður Gunnlss. 303
Þórður Jörundss. – Þorleifur Þórarinss. 301
Pétur Antonsson – Örn Einarsson 296
Þorsteinn Laufdal – Páll Ólason 284
Samúel Guðmundss. – Jón Hanness. 274
A/V
Elís Helgason – Gunnar Alexanderss. 378
Sigurður Njálsson – Pétur Jónsson 311
Jónína Pálsd. – Sveinn Sigurjónss. 295
Ernst Backman – Hermann Guðmss.291
Ásgr. Aðalsteinss. – Gunnar Hansson 289
Skor þeirra Elís og Gunnars er
rétt 72%.
Og eftir 3 skipti í Guðmundar-
mótinu (af 5) er staða efstu para:
Ármann J. Lárusson – Guðl. Nielsen 982
Sigurður Njálsson – Pétur Jónsson 978
Gunnar Sigurbjss. – Sigurður Gunnlss. 909
Elís Helgason – Gunnar Alexanderss. 907
Haukur Guðmss. – Hrólfur Gunnarsson 880
Haukur Guðbjartss. – Jón Jóhannss. 864
Bridsdeild Félags
eldri borgara í Reykjavík
Tvímenningskeppni spiluð í Ás-
garði, Stangarhyl 4, fimmtudaginn 1.
desember. Spilað var á 12 borðum.
Meðalskor: 216 stig. Árangur N-S:
Óli Gíslason – Björn Svavarsson 251
Valdimar Ásmundss. – Björn Péturss. 250
Ingibj. Stefánsd. – Margrét Margeirsd. 247
Örn Ingólfsson – Örn Ísebarn 237
Árangur A-V:
Sigtryggur Jónss. – Jón Hákon Jónss. 269
Oddur Jónsson – Óskar Ólafsson 264
Magnús Jónsson – Gunnar Jónsson 253
Helgi Samúelss. – Sigurjón Helgason 241
Morgunblaðið gefur út
glæsilegt sérblað um
Heilsu og hreyfingu
þriðjudaginn 3. janúar 2012.
MEÐAL EFNIS:
Hreyfing og líkamsrækt.
Vinsælar æfingar.
Íþróttafatnaður.
Ný og spennandi námskeið.
Bætt mataræði .
Heilsusamlegar uppskriftir.
Andleg vellíðan.
Bætt heilsa.
Ráð næringarráðgjafa.
Jurtir og heilsa.
Hollir safar.
Bækur um heilsurækt.
Skaðsemi reykinga.
Ásamt fullt af fróðleiksmolum
og spennandi viðtölum.
–– Meira fyrir lesendur
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, miðvikudaginn 21. des.
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
kata@mbl.is
Sími: 569-1105
Heilsa & hreyfing
SÉRBLAÐ
Heilsa & hreyfing
Þetta er tíminn til að huga
að heilsu sinni og lífstíl og
taka nýja stefnu.
Turninum 12. hæð - 201 Kópavogur - www.donusnova.is
Vættaborgir 31 - 112 R. 6 herb.
210,4 fm einbýlishús á tveimur hæðum ásamt 46,5 fm bílskúr. Samtals
256,9 fm. Virkilega fallegt og vel skipulagt fjölskylduhús Möguleiki á 2
íbúðum. 5-6 herb. Skipti á minni eign eða sumarhúsi koma
til greina. Lækkað verð 67,8 millj.
Allar nánari uppl. um þessa eign veitir
Heimir Bergmann í síma 822 3600.
Axel Axelsson
Löggiltur fasteignasali
Heimir Bergmann
Sími 822 3600
heimir@domusnova.is
heimir.domusnova.is
www.tskoli.is
Dreifnám
Tækniskólans
Kvöld og fjarnám
Innritun stendur yfir í:
• Byggingagreinar. Húsasmíði og tækniteiknun
• Rafiðngreinar. Rafvirkjun og rafeindavirkjun
• Skipstjórnargreinar. A, B, C, D og E stig
• Upplýsinga- og fjölmiðlagreinar.
• Vélstjórnargreinar og málmiðngreinar.
• Meistaraskólann. Nám til iðnmeistara í öllum iðngreinum
Dreifnám er samheiti yfir greinar sem kenndar eru utan
dagskóla, ýmist í fjarnámi eða í staðbundnu kvöldnámi.
Nánari upplýsingar á tskoli.is
www.birkiaska.is
Minnistöflur
Bætir skammtímaminnið. Nýtist fólki sem er
undir álagi og fæst við flókin verkefni. Hentar vel
fyrir eldri borgara, lesblinda og nemendur í
prófum. Dregur úr streitu, eykur ró og bætir skap.