Morgunblaðið - 03.12.2011, Blaðsíða 40

Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. DESEMBER 2011
Alþjóðlegur dagur
fatlaðra hefur verið
haldinn 3. desember
ár hvert frá því að
Sameinuðu þjóðirnar
stóðu fyrir alþjóðlegu
ári fatlaðra árið 1981.
Markmið alþjóðlegs
dags fatlaðra er að
auka skilning á að-
stæðum fatlaðra, bar-
áttunni fyrir rétt-
indum þeirra og fullri þátttöku í
samfélaginu til jafns við aðra.
Ég undirritaður spurði mig um
daginn nokkurra spurninga er ég
fékk í hendur á starfsstöð minni
skýrslu frá Reykjavíkurborg, en sú
skýrsla fjallaði um endurskipulagn-
ingu á stuðningstímaúthlutun fyrir
börn með fatlanir sem eru á leik-
skólaaldri.
Í skýrslu þessari er eftirfarandi
komið á framfæri við þá fagaðilla
sem eru starfandi innan sérkennslu
leikskólanna:
Þær breytingar verða gerðar að
hver leikskóli fær úthlutað fjár-
magni fyrir 0,25% stöðugildi
ábyrgðarmanns sérkennslu á hvert
barn í stað 0,5% stöðugildum áður.
Þetta fjármagn er eyrnamerkt leik-
skólanum fyrir stöðu ábyrgð-
armanns sérkennslu til að sinna
börnum með vægari málþroska, fé-
lagslega og tilfinningalega erf-
iðleika. Aukafjármagn sem skapast
vegna þessara aðgerða verður sett
í pott og verður úthlutað til leik-
skóla með mikla sérkennslu og til
að mæta fjölda barna sem áður
heyrðu undir þriðja fötlunarflokk
(börn á gráa svæðinu). Horft verð-
ur til sérkennsluþarfa leikskólanna
þegar úthlutun fer fram (nú á
fyrstu dögum er það fallið). Út-
hlutun verður endurskoðuð árlega.
Að auki mun ákveðið fjármagn,
sem áður var í 2. og 3. fötl-
unarflokki, bætast við þennan mið-
læga pott.
Gott og blessað segi ég, en með
þessu verður enn erfiðara að sækja
um úthlutun á stuðningstímum fyr-
ir ákveðinn hóp sem fellur undir
þriðja fötlunarflokk og eru það oft
einstaklingarnir sem eru á þessu
gráa svæði sem þurfa sinn stuðn-
ing.
Í flestum leikskólum
hér á höfuðborg-
arsvæðinu er lögð
áhersla á og unnið
með snemmtæka íhlut-
un. Snemmtæk íhlutun
er, eins og vitað er,
vinna sem farið er af
stað með strax og
grunur um seinkun á
þroska vaknar. Með
snemmtækri íhlutun
höfum við áhrif á
þroskaferil barnsins,
og unnið er þá eftir
einstaklingsnámskrá sem sett hefur
verið upp fyrir einstaklingin. Inni í
vinnunni snemmtækri íhlutun með
einstaklingnum er sú vinna sem
kemur fram í einstaklings-
námskránni eins og áður segir,
ásamt ráðgjöf og eftirfylgni til for-
eldra barnanna. Með því að styrkja
og styðja við fjölskylduna í þeirri
vinnu sem við vinnum að eflir það
einstaklingana verulega eins og
sést hefur á lífsgæðum þeirra
margra með auknum stuðningi. Við
verðum að gæta að hagsmunum
þeirra og vera vakandi fyrir þörf-
inni fyrir slíkum stuðningi þó svo
að barn mælist undir 70 eða yfir 70
á þroskaprófum.
Mér þætti það afar miður ef til
þess kæmi að barn og ein-
staklingar, sem eru í umsjón fag-
aðila í leikskóla s.s. þroskaþjálfa,
missi stuðning sinn eða hann sér
skertur til muna þegar þörfin er
mikil og knýjandi.
Með snemmtækri íhlutun höfum
við áhrif á þroskaferil barnsins með
markvissum aðgerðum eins og ein-
staklingsnámskráin segir til um
fyrir einstaklinginn. Þá er einnig
hægt að benda á þjóðhagslegan
ávinning af snemmtækri íhlutun,
hvað varðar grunnskólagöngu
barnanna ásamt framtíðarhorfum.
Mér þætti afar miður ef við sem
störfum í sérkennslunni í leik-
skólum þyrftum að skera niður
starfið vegna nýrra reglna sem ég
sé að komi alls ekki vel við þá ein-
staklinga sem þurfa ástuðningi að
halda.
Ég tel fækkun á stuðningstímum
vera mikla óvirðingu og það að við
sem störfum innan sérkennslu í
leikskólum þurfum að grátbiðja um
úthlutun með skýrslugerðum og
auknum rökstuðningi til að bæta
hag og vellíðan ásamt sjálfstæði
einstaklinganna sem þurfa á sér-
kennslu halda er algjörlega út í
hött. Þetta er skömm á kerfinu
okkar.
Snemmtæk íhlutun er fyr-
irbyggjandi aðgerð sem er arðbær
fjárfesting til framtíðar og snýst
um velferð ungra barna með frávik
í þroska, fjölskyldna þeirra og sam-
félagsins eins og ég hef bent hér á
fyrir ofan.
Ég er þess fullviss að með
snemmtækri íhlutun sé hægt að
fyrirbyggja aukin þroskafrávik hjá
börnum með skipulögðum aðgerð-
um. Með þeirri úthlutun á stuðn-
ingstíma, sem börnunum er veitt
núna, er mikil skerðing og er ég af-
ar ósáttur við sem þroskaþjálfi og
hagsmunaaðilli þeirra barna sem
þurfa á sérstökum stuðningi að
halda.
Mjög er að börnunum og for-
eldrum vegið sem og starfinu í
kringum þau með þeirri úthlutun
sem okkur var birt með nýrri
skýrslu. Með þessari úthlutun er
ekki einungis verið að gera lítið úr
einstaklingnum, hinum „fatlaða“,
heldur einnig þeim stuðningsaðila
sem komið hefur að starfinu.
Það er mín ósk að sérkennsluút-
hlutunarteymið innan leik-
skólasviðsins í Reykjavíkurborg
endurskoði niðurstöðu sína og taki
rökstuðning þennan sem gilda
ástæðu fyrir fjölgun stuðningstíma
fyrir börnin og endurskoði á ný
þessa nýju reglugerð.
Leikskólarnir þurfa aukið fjár-
magn og fjölgun stuðningstíma til
að geta staðið undir væntingum
foreldra og barna til þroskavæn-
legs lífs.
Ágæta úthlutunarnefnd, verum
stolt af góðu starfi. Verum stolt af
því að gæta hagsmuna einstaklinga
sem þurfa aukna aðstoð.
Hvert stefnum við?
Eftir Friðþór
Ingason »Ný reglugerð um út-
hlutun á stuðnings-
tímum fyrir börn sem
þurfa á sérkennslu og
auknum stuðningi á
leikskólum að halda.
Friðþór Ingason
Höfundur er þroskaþjálfi.
Hinn 24. nóvember
birtist hér í Morg-
unblaðinu grein
tveggja kennara við
guðfræði- og trúar-
bragðafræðideild HÍ
þeirra Bjarna Rand-
vers og Péturs Péturs-
sonar sem ber titilinn
„Um trúfélög og lífs-
skoðunarfélög“. Meg-
inefni hennar er vanga-
veltur þeirra vegna frumvarps til
breytinga á lögum um skráð trúfélög.
Verði frumvarpið að lögum opnast
möguleiki fyrir Siðmennt að sækja
um skráningu sem veraldlegt lífs-
skoðunarfélag. Þeir velta fyrir sér
mismunandi skoðunum innan trúar-
bragðafræðinnar um hvort veraldleg
lífsskoðun sé trúarleg afstaða og því
viðhorfi að þær hreyfingar sem fjalla
um trúarleg viðfangsefni hljóti að
vera trúarlegar. Þeir geta þess að
sjálfsskilningur hreyfinga á borð við
Siðmennt er gagnstæður þ.e. að telja
sig ekki vera trúarlega hreyfingu.
Af lestri greinarinnar er ljóst að
þeir eru hlynntir því að skilgreina
Siðmennt sem trúarlega hreyfingu
þrátt fyrir að vera veraldlegt félag
um heimspeki og sið-
fræði. Jafnframt telja
þeir að félaginu hefði
verið í lófa lagið að fá
skráningu á grundvelli
núgildandi laga ef
þeirra túlkun hefði ráð-
ið för við afgreiðslu
tveggja umsókna fé-
lagsins á síðustu 10 ár-
um. Í ljósi þessa leggja
þeir til að í frumvarps-
drögum verði sett þau
skilyrði að félög sem fái
skráningu „… taki skil-
greinda afstöðu til trúar og trúar-
setninga“. Ég er á öndverðri skoðun.
Það lýsir þröngsýni og óskhyggju að
allt eigi sér upphaf í trú frekar en
raunsæju mati á eðli málanna.
Til glöggvunar er hér hluti 3.
greinar frumvarpsins og leyfi ég mér
að setja áherslu á það sem þeir
leggja til að falli brott: „Skilyrði fyrir
skráningu lífsskoðunarfélags er að
um sé að ræða félag sem byggist á
siðferði og lífsskoðunum óháð trúar-
setningum og tengja má við þekkt
hugmyndakerfi í heimspeki og sið-
fræði.“
Ég velti fyrir mér tilgangi tillögu
þeirra því frumvarpið er nokkuð af-
dráttarlaust um skilyrðin. Þeir
benda sjálfir á að aðrar lífsskoðanir
falla undir svipaðan flokk og Sið-
mennt og nefna búddisma og hindú-
isma. Er einhver dulin ástæða sem
liggur að baki?
Undirritaður er þeirrar skoðunar
að með núverandi frumvarpi verði
mikilvægt skref tekið í átt til jafn-
ræðis lífsskoðana hér á landi og ver-
aldlegum skoðunum gert jafn hátt
undir höfði (eða því sem næst) og
þeim trúarlegu. Eigum við ekki að
láta það nægja í stað þess að setja
enn einn trúarlegan stimpil á ver-
aldleg félög?
Trúarleg og veraldleg
lífsskoðunarfélög
Eftir Bjarna
Jónsson »Undirritaður er
þeirrar skoðunar að
með núverandi frum-
varpi verði mikilvægt
skref tekið í átt til jafn-
ræðis lífsskoðana hér á
landi og veraldlegum
skoðunum gert jafn hátt
undir höfði (eða því sem
næst) og þeim trúar-
legu.
Bjarni Jónsson
Höfundur er frkvstj. og varaformaður
Siðmenntar.
Munið að
slökkva á
kertunum
Forðist að koma
kerti fyrir nálægt
opnum glugga
þar sem vindur
getur sveiflað
gluggatjöldum í
kertalogann
Slökkvilið
höfuborgasvæðisins