Morgunblaðið - 04.02.2012, Blaðsíða 42

42 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. FEBRÚAR 2012
Við höldum okkur við
sama heygarðs-
hornið, án þess að endur-
taka okkur. Við erum og
verðum þungarokkssveit 44
»
Bandaríski myndlistar- og tónlist-
armaðurinn Mike Kelley, sem tal-
inn hefur verið með áhrifamestu
listamönnum síðustu ára vestan
hafs, svipti sig lífi á þriðjudag.
Kelly, sem var 57 ára er hann
lést, hafði þjást af þunglyndi um
hríð.
Mike Kelley vakti fyrst athygli
sem liðsmaður óhljóðahljómsveit-
arinnar Destroy All Monsters í
Detroit, en þar stundaði hann
langskólanám. Að námi loknu
fluttist hann til Los Angeles og
nam við listaháskóla Kaliforníu.
Þar stofnaði hann aðra hljómsveit,
The Poetics, en hóf líka að vinna
að list sinni, aðallega innsetn-
ingum þar sem hann beitti skúlp-
túr, málverkum, teikningum og
ritlist og flutti ljóð og ýmsa texta.
Sviðsskrekkur hrjáði Kelley alla
tíð og með tímanum tók hann að
nýta myndbönd við innsetningar
til að þurfa ekki sjálfur að standa
frammi fyrir áhorfendum. Hann
var líka áhrifamikill myndlist-
arkennari.
Cameron Wittig/Walker Art Center
Áhrifamikill Myndlistar- og tónlist-
armaðurinn Mike Kelley.
Mike Kell-
ey látinn
 Áhrifamikill
myndlistar- og
tónlistarmaður
Feigð nefnist örverkahátíð
sem Leikfélag Hafnarfjarðar
stendur fyrir í Gaflaraleikhús-
inu við Strandgötu í kvöld kl.
20. Aðeins verður þessi eina
sýning. Alls verða sýnd sex ný
íslensk örverk sem samin voru
fyrir skemmstu. Þau eru
Dauðastef eftir Halldór Magn-
ússon, Draumur Óðins eftir
Jenný Kolsöe, Líf eða dauði
eftir Helgu Björk Ólafsdóttur,
Til þín eftir Ásu Marin, Afturhvarf eftir Gísla
Björn Heimisson og Viðtalið eftir Odd Björn
Tryggvason. Leikstjórn er í höndum félagsmanna
leikfélagsins.
Leiklist
Feigð í Gaflara-
leikhúsinu
Veggspjald
Feigðar.
Um helgina lýkur sýningu
Önnu Líndal sem nefnist Kort-
lagning hverfulleikans og sýnd
er í Listasafni ASÍ, en sýningin
er opin í dag og á morgun milli
kl. 13-17. Anna verður með
listamannaspjall á morgun kl.
15:00. Sjálf lýsir hún sýning-
unni sem rannsókn á lítilli ein-
ingu, sem dregur fram fjöl-
breytni innan stærri heildar.
Þannig sé hægt að komast sem
næst því að kanna hvað hafi legið að baki ákvörð-
unum sem teknar voru fyrir fjölmörgum árum,
jafnvel öldum, og munu hafa áhrif á hvað gerist á
morgun eða eftir mörg hundruð ár.
Myndlist
Sýningarlok hjá
Önnu Líndal
Anna
Líndal
Listakonurnar Helena Hans-
dóttir og Ólöf Helga Helga-
dóttir sýna ný tilraunakennd
myndbandsverk í Öruggu
rými, Freyjugöturóló, um
helgina, en sýningar þeirra
verða aðeins opnar nú um
helgina frá kl. 17 til 20 í dag og
frá klukkan 14 til 17 á morgun.
Helena sýnir í D-salnum og
Ólöf Helga sýnir í Túrb-
ínusalnum. Helena útskrifaðist
frá Listaháskólanum 2004 og Ólöf ári seinna. Báð-
ar eru með mastersgráður frá listaháskólum í
London. Öruggt rými er hugsað sem til-
raunakennt sýningarrými fyrir myndlist.
Myndlist
Helena og Ólöf í
Öruggu rými
Ólöf Helga
Helgadóttir
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
Glitrar á hjarnið nefnist sýning sem
Páll Guðmundsson á Húsafelli opn-
ar í Menningarmiðstöðinni Gerðu-
bergi í dag kl. 14.00. Á sýningunni
gefur að líta úrval verka Páls af
hellu-, svell- og bergþrykki ásamt
verkum úr steini sem flest hafa ver-
ið unnin á síðustu tveimur árum.
„Jafnframt verð ég með tvær stein-
hörpur til sýnis. Annars vegar litla
barokkhörpu sem búin er til úr
steinum með myndum á,“ segir Páll
og bendir á að svo skemmtilega vilji
til að á steininum, sem hljómi eins
og a, hafi leynst mynd af Thor Vil-
hjálmssyni og á steininum sem
hljómi eins og b hafi leynst mynd af
Arvo Pärt. „Hins vegar sýni ég
steinhörpuna sem ég smíðaði fyrir
Sigur Rós á sínum tíma þegar þeir
fluttu Hrafnagaldur,“ segir Páll en
þeir Hilmar Örn Hilmarsson munu
leika á síðarnefndu hörpuna undir
kveðskap Steindórs Andersens við
opnunina.
Aðspurður segir Páll verkin á
sýningunni öll unnin úr steinum,
hellum eða svellbunkum frá Húsa-
felli. Spurður hvort tiltekin mótíf
séu algengari en önnur í verkum
hans segir Páll það alltaf helgast af
því hvað steinarnir bjóði upp á.
„Stundum getur það verið andlit og
stundum dýr. Það er bara mjög
breytilegt,“ segir Páll og tekur fram
að stundum búi margar myndir í
einum steini, það eigi til dæmis við
um litlu barokkhörpuna. „Einnig
geta myndirnar leynst inni í stein-
um sem sjást ekki fyrr en búið er að
opna steininn og afhjúpa leynd-
ardóminn.“
Þess má að lokum geta að sýn-
ingin er tileinkuð minningu Thors
Vilhjálmssonar rithöfundar sem lést
fyrir tæpu ári, en yfirskrift sýning-
arinnar er tilvitnun í ljóð eftir Thor.
„Við Thor unnum mjög mikið sam-
an í gegnum tíðina, en hann skrifaði
texta fyrir verkin mín,“ segir Páll
og bendir á að þessir textar séu
hluti af sýningunni í Gerðubergi.
Steinarnir geyma leyndardóm
 Páll á Húsafelli
opnar sýningu í
Gerðubergi
Morgunblaðið/RAX
Páll og Thor Páll Guðmundsson á sýningunni með mynd sem hann gerði af góðvini sínum Thor Vilhjálmssyni.
Eins og oft áður var sterktenging við Vínarborgþessa kvöldstund íHörpu, bæði tónskáld
kvöldsins Vínarbúar og Gustav
Mahler aðalstjórnandi Vínaróper-
unnar 1897 til 1907. Alban Berg
var sagður hafa sameinað síðróm-
antískan stíl Mahlers og tólftóna-
stíl lærimeistara síns Arnolds
Schönberg.
Hinn síðrómantíska Alban Berg
mátti heyra í ljóðasöng kvöldsins
en þessi snemmbæru ljóð hans
voru samin áður en hann fór í
fyrsta eiginlega tónsmíðatíma sinn
hjá Schönberg. Hins vegar útsetti
hann ljóðin mun síðar fyrir sinfón-
íuhljómsveit, er hann hafði náð
fullu valdi á þeirri kúnst. Útkom-
an varð því ákaflega fallegar róm-
antískar línur í þéttofnum tón-
vefnaði í anda Mahlers, sem
sveitin flutti af miklu listfengi
undir styrkri stjórn Osmo. Helena
Juntunen flutti ljóðin af miklu
næmi þó að mér fyndist nokkuð
vanta upp á raddstyrkinn á köfl-
um. Í tónleikaskrá kvöldsins mátti
síðan finna ljóðatextana, bæði á
frummálinu og í íslenskri þýðingu
Reynis Axelssonar, sem var til
mikils sóma.
Eftir hlé var síðan komið að
einu af stórvirkjum Gustav Ma-
hlers, sjöttu sinfóníunni. Verkið er
stórt í sniðum, ríflega 80 mínútur í
flutningi. Þegar verkið var samið
má segja að Mahler hafi gengið
allt í haginn. Hann var í drauma-
starfi allra tónlistarmanna, fullur
af sköpunarkrafti og hamingju-
samur fjölskyldufaðir. Þó er verk-
ið ótrúlega drungalegt og málað
dökkum litum. Stöku sinnum glitt-
ir í ljóðræna gleði en hún ræður
aldrei ríkjum nema skamma
stund, þá tekur við dapurlegri og
örvæntingarfyllri stemning. En
falleg er hún þessi hljómkviða.
Undir frábærri stjórn Osmo
Vänskä fékk Sinfóníuhljómsveit
Íslands tækifæri til að láta allt
það litróf tilfinninga sem finnst í
tónlist Gustavs Mahler njóta sín í
hvívetna. Flutningurinn var ekki
hnökralaus en hann var ætíð
spennandi og ákafur. Vel fluttur
Mahler er engu líkur.
Litróf tilfinninga
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Litróf Osmo Vänskä stýrði hljómsveitinni og Helena Juntunen söng einsöng
í söngvasafni Albans Bergs. Í kjölfarið fylgdi eitt af stórvirkjum Mahlers.
Harpa – Eldborg
Sinfóníuhljómsveit Íslands
bbbbn
Alban Berg: Sieben frühe Lieder (1905
– 08, úts. 1928). Gustav Mahler: Sin-
fónía nr. 6 (1903 – 04). Helena Junt-
unen, einsöngvari. Sinfóníuhljómsveit
Íslands. Stjórnandi: Osmo Vänskä.
Fimmtudaginn 2. febrúar kl.19:30.
SNORRI VALSSON
TÓNLIST
Fyrsta stóra myndlistaruppboð árs-
ins fer fram í Gallerí Fold við Rauð-
arárstíg á mánudaginn kemur og
hefst klukkan 18.00. Boðin verða
upp rúmlega 100 listaverk eftir ís-
lenska höfunda, sum hver fágæt.
Má meðal annars nefna tvö verk
eftir Louisu Matthíasdóttur, stórt
olíumálverk eftir Karl Kvaran og
landslagsmálverk eftir Þórarin B.
Þorláksson.
Eftir klassíska listamenn á borð
við Jóhannes S. Kjarval, Þorvald
Skúlason, Gunnlaug Scheving, Jón
Stefánsson, Ásgrím Jónsson og
Svavar Guðnason verða boðin upp
mörg verk. Einnig verk yngri lista-
manna, eins og Daða Guðbjörns-
sonar, Ólafar Nordal og Tolla.
Á annað
hundrað verk
Reykjavíkurhöfn Verk eftir Louisu
Matthíasdóttur verður boðið upp.