SunnudagsMogginn - 12.02.2012, Side 24

24 12. febrúar 2012
Mjór er mikils vísir, segirSigrún Klara Hannesdóttir ísamtali við Sunnudags-moggann. „Ég trúði því
varla að þetta yrði að veruleika, fyrr en
setrið var stofnað á laugardaginn var,“
segir hún um stofnun Barnabókaseturs
við Háskólann á Akureyri – þess fyrsta
sinnar tegundar hér á landi.
Um er að ræða samstarfsverkefni Há-
skólans á Akureyri, Amtsbókasafnsins
og Minjasafnsins þar í bæ. Að auki eiga
aðild að setrinu Rithöfundasamband Ís-
lands, SÍUNG - Samtök barna og ung-
lingabókahöfunda og IBBY, Félag fagfólks
á skólasöfnum.
Margvíslegar rannsóknir
Barnabókasetrið er kennt við háskólann
en hefur í raun ekki fastan samastað.
„Amtsbókasafnið hefur boðið borð og
stól fyrir þá sem vilja rannsaka og ráð-
herra gaf eina og hálfa milljón til að
koma starfseminni af stað,“ segir Sigrún
Klara, en Katrín Jakobsdóttir, mennta-
og menningarmálaráðherra, var við-
stödd stofnunina um síðustu helgi.
„Minn draumur er að komið verði upp
rannsóknaaðstöðu þar sem verði aðgengi
að öllum íslenskum bókum og tímaritum
sem gefin hafa verið út fyrir börn, og
aðstaða fyrir rannsakendur, bæði þá sem
gera kannanir í lestri og þá sem rann-
saka bókmenntirnar sjálfar,“ segir Sig-
rún Klara.
Hún nefnir að víða fari fram rann-
sóknir hérlendis, til dæmis á lestri, og
hún telji vænlegast að allt slíkt verði
undir hatti hins nýja seturs „þannig að
menn rói allir í sömu átt, með það að
markmiði að íslensk börn verði vel læs
og ritmenningin okkar blómstri og
dafni. Bókmenntirnar eru okkar eini
menningararfur,“ segir hún.
„Eigið fé“ Amtsbókasafnsins í Barna-
bókasetrinu er einmitt fyrst og fremst
bókakosturinn og aðgangur að honum,
segir Hólmkell Hreinsson amts-
bókavörður. „Hér á að vera til eintak af
öllu sem gefið hefur verið út á Íslandi og
við leggjum það til í rannsóknarverk-
efni. Við höfum unnið mjög að því að
hvetja til lestrar, bæði til fróðleiks og
skemmtunar, og þess vegna er eðlilegt
að við komum að þessu. Við viljum
fræða börnin um undraheima bók-
arinnar.“
Sigrún Klara fékk hugmyndina að
barnabókastofnun strax eftir að hún
kom heim úr námi árið 1971 og setti
hana fram í grein tveimur árum síðar
eftir dvöl í Svenska barnboksinstitutet.
Á þessum tíma voru allar barnabækur
vitaskuld til á Landsbókasafninu en ekki
var hægt að fá þær lánaðar og aðgengi
því takmarkað og erfiðara um vik en ella
að kynna þær í skólum.
„Mér fannst við þurfa nákvæmlega
þannig stofnun; þar yrði hægt að sjá all-
ar barnabækur sem komið hefðu út á ís-
lensku, gamlar og nýjar, mögulegt yrði
að leggjast í ýmsar rannsóknir, t.d.
hvort einhverjir tískustraumar réðu vali
á bókum til þýðinga eða hvort það væri
algjörlega tilviljanakennt. Íslenskir
barnabókahöfundar áttu undir högg að
sækja og ég vildi að bækur þeirra yrðu
kynntar kennurum og öðrum sem hefðu
með lestur barna að gera, að þeir hefðu
aðgang að öllum þessum upplýsingum.“
Dregið hefur úr lestri barna síðustu
áratugi og Sigrúnu þótti – og hefur þótt
æ síðan – að gera þyrfti barnabókum og
lestri þeirra hærra undir höfði en gert
var. „Þegar enginn sýndi þessu áhuga
fór ég sjálf að safna bókum til að nota í
kennslu.“
Við stofnun setursins um síðustu helgi
færði Sigrún Klara því einmitt um 1000
barnabækur að gjöf, innlendar og út-
lendar, sem hún hafði safnað í gegnum
tíðina. Bæði keypti hún markvisst bækur
til að nota við kennslu og eignaðist
margar á meðan hún skrifaði gagnrýni
um barnabækur fyrir Morgunblaðið, en
það gerði hún um árabil.
Stórt skref stigið
Hugmynd hennar fékk aldrei hljóm-
grunn, fyrr en Akureyringar létu til
skarar skríða nú. „Aldrei reyndist sá
grundvöllur fyrir hendi sem ég vildi sjá;
ég reyndi að fá Háskóla Íslands til að
koma á fót barnabókastofnun, Kenn-
Að lesa
og lesa
list er góð
Nærri fjörutíu ára gamall draumur Sigrúnar
Klöru Hannesdóttur, fyrrverandi landsbóka-
varðar, rættist þegar Barnabókasetrið á
Akureyri var stofnað. Þar verður fengist við
ýmiss konar rannsóknir á lestri og bókmenntum.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Frá stofnun Barnabókasetursins. Katrín Jakobsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra,
og Sigrún Klara Hannesdóttir, fyrrverandi landsbókavörður, sem átti hugmyndina að setrinu.
Ljósmynd/Nanna Lind