SunnudagsMogginn - 12.02.2012, Blaðsíða 44

44 12. febrúar 2012
Andrea Camilleri - The Potter’s Field bbbmn
Margir kannst eflaust við bókaröð Andrea Ca-
milleri um lögregluforingjann sikileyska Salvo
Montalbano, en bækurnar eru nú orðnar nítján.
Fjórtán þeirra eru komnar út á ensku og The
Potter’s Field, sem kom út á síðasta ári, sú þrett-
ánda. Víst eru morð í bókunum, enda reyfarar,
en á stundum finnst manni sem þær snúist meira
og minna um mat og hádegismaturinn oft helsta
þraut dagsins, nú eða það hvað griðkan hafi skil-
ið eftir í ísskápnum. Ekki má þó skilja þetta sem
einhverja ólund útí matarástríðuna sem einkennir bókina, hún gerir
einmitt að verkum að bækurnar eru jafn skemmtilegar og rayun ber
vitni, ekki síður en endalausir bíltúrar, sífelldar freistingar holdsins,
rannsóknir undir rós og skriffinnskuflækjurnar sem þarf til að miða
málum áfram á Ítalíu.
Justin Torres - We the Animals bbbbm
Þessi bók lætur ekki mikið yfir sér, er ekki ýkja
löng en í henni býr sprengikraftur. Hún segir frá
fimm manna fjölskyldu, þar sem faðirinn, portó-
ríkani, er ístöðulaus flagari, móðirin, hvít, sem
átti fyrsta drenginn þegar hún var nánast barn
sjálf, ósjálfstæð og óörugg í framandlegu um-
hverfi. Drengirnir eru meira og minna sjálfala,
dýrslegir í græðgi sinni, tillitslausir og tilætl-
unarsamir, siðblindir en þó ástríkir eins og ungra
drengja er siður. Þeir rífa og tæta, slást og
skemma - ekki af vonsku heldur vegna þess að þeir eru drengir,
tápmikil, fjörmikil villidýr. Smám saman kemur í ljós að sá yngsti er
annars eðlis en bræðurnir, gáfaðri og gefnari fyrir að hugsa en að
gera, en það er fleira sem skilur þá að eins og kemur í ljós í átak-
anlegu uppgjöri í lokin. Mögnuð bók um ástina sem bindur fjöl-
skyldur saman og ástina sem slítur þær í sundur.
Louise Penny - A Trick of the Light bbmnn
Bækur Louise Penny gerast í einskonar
draumabæ, smábænum Three Pines skammt frá
Quebec, sem ferðamanni finnst vera heillandi
paradís þegar hann kemur þar fyrst. Smám sam-
an áttar hann sig þó á því að í raun hlýtur hann
að vera helvíti, ekki síst eftir því sem bókunum
um hann fjölgar og þar með morðmálunum. Ekki
er bara að í þessum litla bæ búa ótal snillingar í
listum og bókmenntum, heldur virðist annar
hver maður hafa illt í huga. Lögregluforinginn
sem leysir öll morðmálin Gamache, er svo enn einn snillingurinn,
vel heima í bókmenntum og listum, eitursnjall og með djúpan skil-
ing á mannkyninu. Alla jafna mæli ég ekki með því að menn lesi
meira en eina bók eftir Penny, annars er hætt við tilgerðareitrun.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Erlendar bækur
Eymundsson
1. Inheritance - Christopher Pa-
olini
2. Daughters-in-Law - Joanna
Trollope
3. I’ll walk Alone - Mary Higgins
Clark
4. The Hunger Games - Suz-
anne Collins
5. Clash of King’s - George R.R.
Martin
6. Mockingjay - Suzanne Coll-
ins
7. Private London - James Pat-
terson
8. The Bomber - Liza Marklund
9. Battlefield 3: The Russian -
Andy McNab
10. Moonlight in the Morning -
Jude Deveraux
New York Times
1. Extremely Loud and Incre-
dibly Close - Jonathan Safr-
an Foer
2. Taken - Robert Crais
3. The Help - Kathryn Stockett
4. The Girl With the Dragon
Tattoo - Stieg Larsson
5. One For the Money - Janet
Evanovich
6. Private: #1 Suspect - James
Patterson & Maxine Paetro
7. The Girl Who Played With
Fire - Stieg Larsson
8. Darker After Midnight - Lara
Adrian
9. The Girl Who Kicked the Hor-
net’s Nest - Stieg Larsson
10. 11/22/63 - Stephen King
Waterstone’s
1. Inheritance - Christopher Pa-
olini
2. Steve Jobs - Walter Isaacson
3. Diary of a Wimpy Kid: Cabin
Fever - Jeff Kinney
4. Before I Go to Sleep - S. J.
Watson
5. The House of Silk - Anthony
Horowitz
6. Daughters-in-Law - Joanna
Trollope
7. Death Comes to Pemberley -
P.D. James
8. Jamie’s Great Britain - Jamie
Oliver
9. Frozen Planet - Alastair Fot-
hergill & Vanessa Berlowitz
10. Gangsta Granny - David
Walliams
Bóksölulisti
Lesbókbækur
Pólska ljóðskáldið Wislawa Szymborskalést 2. febrúar síðastliðinn,. 88 að aldri.Hún hlaut Nóbelsverðlaunin 1996 fyrirljóð, sem sænska akademían sagði í
rökstuðningi sínum, að drægju fram með írón-
ískri nákvæmni „sögulegt og líffræðilegt sam-
hengi í brotum af mannlegum raunveruleika“. Í
umsögninni er Szymborska ennfremur kölluð
„Mozart ljóðlistarinnar“ og sagt að það sé ekki
fjarri sanni „þegar horft er til hinnar miklu
andagiftar og af hve miklu áreynsluleysi orðin
falla á sinn stað. En það gætir einnig nokkurs af
reiði Beethovens í skapandi verkum hennar“.
Þegar tilkynna átti Szymborsku að hún hlyti
verðlaunin, gekk ritara sænsku akademíunnar
illa að ná í skáldið, því hún var í sveppatínslu-
leiðangri. Og hún vildi helst ekki tala við blaða-
menn, en lét loks til leiðast, kvaðst þá ætla að
gefa verðlaunaféð til góðgerðarstofnana.
Szymborska var vel að öllum verðlaunum
komin, því þótt konan væri hógvær og lítið fyrir
athygli, þá sendi hún frá sér afar sterk ljóð.
Ljóðabækurnar voru eitthvað um tugur talsins en
fyrstu ljóðin birtust á prenti strax árið 1945. Þá
var hún í háskóla þar sem hún nam pólsku og
félagsfræði. Auk þess að yrkja þýddi Szymborska
ljóð úr frönsku og skrifaði um bókmenntir.
Íslenskir ljóðunnendur vissu vel af Szym-
borsku þegar nafn hennar barst um heims-
byggðina árið 1996. Árið 1993 birtust þrjú ljóð
hennar í athyglisverðu þýðingasafni Geirlaugs
Magnússonar, Í andófinu, en í því eru ljóð 12
pólskra nútímaskálda. Geirlaugur bætti um betur
þegar hann sendi frá sér safn ljóða eftir hana árið
1999, Endir og upphaf. Og Þóra Jónsdóttir sendi
einnig frá sér safn með þýðingum ljóða Szym-
borsku, Útópíu, árið 1996. Óhætt er að hvetja
lesendur til að kynna sér þessar úrvalsþýðingar.
Í samtali við Morgunblaðið sagði Geirlaugur
viðureign þýðandans við ljóð Szymborsku vera
erfiða glímu. „Ástæðan er þó alls ekki sú að
Szymborska sé torskilið skáld, þegar maður les
ljóð hennar virðast þau auðskilin. Hún er afar
nákvæm og það má svo litlu hnika til að eitthvað
tapist. Í ljóðum hennar er hvergi orðum aukið og
hún er skemmtilega háðsk án þess að vera há-
vær,“ sagði Geirlaugur.
Í fréttum af andláti Szymborsku er þess
gjarnan getið að hún hafi ekki sent mörg ljóð frá
sér um daga, þau voru víst um 350. En gæði
skálds mælast ekki í fjölda orða eða kvæða.
Gæðin felast í verkunum sem eftir liggja, en Jó-
hann Hjálmarsson skáld og þýðandi sagði rétti-
lega um Szymborsku hér í blaðinu, að skáld-
skapur hennar leyndi á sér og að þessi
„síreykjandi kattavinur“ ætti marga leyniþræði.
Þetta er ljóðið „Apakettir Brueghels“ í þýðingu
Geirlaugs:
Draumur minn um stúdentsprófið
tveir hlekkjaðir apar við gluggann
fyrir utan hoppar himinninn
og hafið svamlar í makindum hjá
á mannkynssöguprófi
stama og svitna
annar apinn skoðar mig glottandi
hinn virðist sofa
meðan þögnin gleypir spurninguna
hvíslar hann að mér svari
með því að hrista hlekkina
Wislawa Szymborska ræðir við lesendur. Í ljóðum hinnar virtu skáldkonu er hvergi orðum aukið.
Ljósmynd/Juan de Vojníkov
Mozart ljóðanna
„Skemmtilega háðsk án þess að vera hávær,“ sagði Geir-
laugur Magnússon skáld um pólska Nóbelsverðlaunahaf-
ann Wislawa Szymborska. Hún lést í byrjun mánaðarins.
Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is