Morgunblaðið - 20.03.2012, Side 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. MARS 2012
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Fjármálaráðherra dustar rykið af
hugmyndum um sölu á ríkiseignum
og lagði sl. föstudag fram í ríkisstjórn
frumvarp, sem á að marka ramma
um sölu eignarhluta og eigenda-
stefnu. Fimm ár eru liðin frá seinustu
sölu, því eiginleg einkavæðing, eða
sala á eignarhlutum í ríkisfyrirtækj-
um, hefur ekki farið fram síðan
16,67% hlutur ríkisins í Baðfélagi
Mývatnssveitar var seldur árið 2007,
eins og rifjað er upp í nýlegri skýrslu
starfshóps forsætisráðherra um
eignasölu. Til samanburðar þá áttu
sér stað 48 sölur á eignarhlutum í rík-
isfyrirtækjum á árumum 1992-2007 á
vegum framkvæmdanefndar um
einkavæðingu.
Afla þarf sjö milljarða á árinu af
sölu eigna til að áætlun fjárlaga gangi
upp og hefur þá einkum verið horft til
þess að ríkið losi um eignarhluti sína í
bönkunum en eins og fram kom í
Morgunblaðinu um helgina er afar
ósennilegt að það muni takast á
þessu ári. Bankasýslan telur hyggi-
legt að byrja á Íslandsbanka, hugs-
anlega á síðari hluta þessa árs, en
sala í Arion banka og Landsbankan-
um ekki fyrr en á næsta ári. Viðræð-
ur hafa ekki verið teknar upp við líf-
eyrissjóði um hugsanleg kaup þeirra
en innan sjóðanna er litið er svo á að
stjórnvöld vilji núna kveikja áhuga
þeirra á kaupum í Íslandsbanka,
sparisjóðum og Arion banka.
Oddný G. Harðardóttir fjármála-
ráðherra sagði í samtali við RÚV um
helgina að gengi sala ekki eftir yrði
horft til arðgreiðslna og sölu á öðrum
eignum ríkissjóðs. Ekki kom þó fram
hvaða eignir það gætu verið. Á iðn-
þingi fyrir helgi nefndi hún þann kost
að breyta eignarhaldi á Nýsköpunar-
sjóði í þá veru að ríkið myndi selja
eða a.m.k. minnka sinn hlut í sjóðn-
um og fyrirtæki og e.t.v. lífeyrissjóðir
kæmu þar sterk inn. Bókfært virði á
eign ríkisins í sjóðnum var 8,6 millj-
arðar í árslok 2010. Þetta hefur kom-
ið til tals skv. heimildum Morgun-
blaðsins en þá eingöngu með að
markmiði að söluhagnaðurinn færi í
að efla sambærilega starfsemi í ný-
sköpun en ekki í að brúa ríkissjóðs-
hallann. Stærstu eignarhlutar ríkis-
ins eru annars vegar í
Landsbankanum, bókfærður á 122
milljarða, og Landsvirkjun, 60 millj-
arðar kr.
Svigrúmið til sölu er afar takmark-
að. Ríkisstjórnin hefur sjálf útilokað
sölu í Landsvirkjun, Orkubúi Vest-
fjarða og RARIK. Í yfirlýsingu henn-
ar um auðlindamál í maí árið 2010
segir: „[...] ekki verður hróflað við
eignarhaldi á orkufyrirtækjum sem
eru á hendi ríkisins í tíð þessarar rík-
isstjórnar.“
Sú hugmynd hefur verið orðuð að
ríkið ætti að selja eignarhlut sinn í
Isavia ohf. Hann var bókfærður á
tæpa fimm milljarða í lok árs 2010.
Ekkert hefur þó verið staðfest um að
þetta sé í bígerð enda á Isavia það
sammerkt með RÚV og RARIK að
bannað er í sérlögum að selja eign-
arhluti í þessum félögum.
Hugsanlega verður reynt að flýta
sölu eignarhluta í Landsneti en það
er dótturfélag orkufyrirtækjanna og
söluandvirðið rennur því ekki í rík-
iskassann.
Rykið dustað af
söluhugmyndum
 Fáir kostir og ríkisstjórnin útilokaði sölu í orkufyrirtækjum
„Ég veit ekki hvað við eigum að gera.
Það er svo langt niður á höfn hjá
okkur og ekki kemur nein flugvél
hingað. Við getum því ekki flogið út
með ruslið og heldur ekki siglt með
það og við viljum helst ekki keyra
með það vegna þess að það er svo
mikil mengun að þessu,“ segir Eygló
aðspurð út í næstu skref og bætir
við: „Það liggur fyrir að ef við lokum
brennslunni þarf ég að finna hálfa
milljón á mánuði til að rétta RARIK
og fyrir sveitarfélag sem er á hvín-
andi kúpunni er það bara hægara
sagt en gert.“ Eygló kallar eftir því
að tekið sé heildstætt á sorpmálum á
Íslandi. „Allt Suðurland er í bölvuðu
tjóni með sorpmálin sín og það er
stærðarinnar urðunarstöð uppi í
Mosfellsbæ og einnig á Norðurlandi.
Viljum við þetta? Viljum við fara aft-
ur í stóra ruslahauga? Er það um-
hverfisvænt?“ segir Eygló.
Gagnrýna sorp-
eyðingarstefnu
stjórnvalda
 Breytingar auka útgjöld bæjarbúa
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Sorpbrennsla Vestmannaeyjarbær
skoðar að senda rusl til Suðurnesja.
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
Samkvæmt nýlegum breytingum á
reglugerð um brennslu úrgangs hafa
sérákvæði um starfandi sorp-
brennslustöðvar verið felld úr gildi.
„Það sem okkur þykir grátlegast í
þessu er það að geta ekki lengur
framleitt rafmagn fyrir Vestmanna-
eyinga úr þessu hráefni sem til fell-
ur,“ segir Elliði Vignisson, bæjar-
stjóri í Eyjum, og bendir á að í
staðinn muni bærinn þurfa að flytja
inn svartolíu til brennslu. Hann efast
um að slík brennsla reynist umhverf-
isvænni kostur. „Mér finnst ríkja
ákveðin hreintrúarstefna í umhverf-
ismálum: það er aldrei staldrað við
og heildaráhrifin skoðuð heldur
gengur þetta út á einhvers konar
umhverfistöffaramennsku,“ segir
Elliði. Að sögn hans hefur bærinn
verið í viðræðum við sorpbrennslu-
stöðvar bæði í Svíþjóð sem og á Suð-
urnesjum um að bærinn flytji sorp
sitt þangað til brennslu. Óháð því
muni bærinn leita réttar síns í mál-
inu.
Skelfileg staða
„Hún er skelfileg, það er nú þann-
ig,“ segir Eygló Kristjánsdóttir,
sveitarstjóri Skaftárhrepps, spurð
út í stöðuna hjá hreppnum í kjölfar
reglugerðarbreytingarinnar. Að
sögn Eyglóar sér sveitarstjórn
Skaftárhrepps ekki fram á að geta
haldið áfram rekstri sorpbrennslu-
stöðvarinnar á Kirkjubæjarklaustri.
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Tíminn sem Alþingi hefur til að af-
greiða nokkur stórmál er orðinn af-
ar stuttur, aðeins fimm vinnudagar
fram að mánaðamótum. Bæði Sam-
fylkingin og VG hafa lagt mikla
áherslu á að afgreiða tillögur um
breytingar á fiskveiðistjórnunar-
kerfinu, einnig þarf að ná niður-
stöðu um stjórnarskrármálið og
rammaáætlun. Loks má nefna sölu
á ríkiseignum en í fjárlögum er
gert ráð fyrir sjö milljarða tekjum
af sölu.
Þingflokksfundir voru á Alþingi í
gær. Magnús Orri Schram, formað-
ur þingflokks Samfylkingarinnar,
sagði að fjallað hefði verið meðal
annars um frumvarp ráðherra um
sölu ríkiseigna en
sagðist ekki geta
skýrt nánar frá
tillögum þess
efnis að sinni.
Áfram væri
stefnt að því að
leggja kvóta-
frumvarp sjávar-
útvegsráðherra
fyrir þingið fyrir
mánaðamót, unn-
ið væri ötullega að því að klára
þessi mál.
„Við leggjum ofuráherslu á að
ljúka þessum málum fyrir vorið,“
sagði Magnús. „Stjórnarskrármálið
er á dagskrá stjórnskipunar- og eft-
irlitsnefndar þingsins á morgun [í
dag] og þar er unnið samkvæmt
áætlun. Nefndin er búin að taka við
hugmyndum stjórnlagaráðs og við-
brögðum við þeim og fjallað verður
um þau á fundi nefndarinnar. Við
stefnum að því að geta borið tillög-
urnar undir þjóðina samfara for-
setakosningum í sumar.“
Borin undir þjóðina
 Stjórnarflokkarnir hyggjast láta kjósa um stjórnarskrá
Stórmál tefjast
» Dregist hefur að koma nýju
stjórnarfrumvarpi um kvótann
á koppinn.
» Steingrímur J. Sigfússon
sagði þegar hann tók við mál-
inu af Jóni Bjarnasyni um ára-
mótin að þetta starf þyrfti ekki
að taka langan tíma.
Magnús Orri
Schram
Að óbreyttu gæti ríkið fengið í sinn hlut mjög háar fjárhæðir í arð-
greiðslur af eignarhlutum sínum. Bent var á í Morgunblaðinu sl. laug-
ardag að ef eiginfjárhlutfall bankanna yrði lækkað t.d. niður í 9% myndi
ríkið geta hirt tugmilljarða hagnað. Í skýrslu starfshóps forsætisráðherra
um eignasölu segir að hafa beri í huga hverju fyrirtækin geti skilað verði
þau áfram í eigu ríkisins. Ef ríkið nyti t.d. ekki nema 5% arðsemi af bók-
færðri eign sinni upp á 234 milljarða kr. fengi það um 12 milljarða kr. í
arðgreiðslur á ári. Til samanburðar fékk ríkið 51 milljarð í arðgreiðslur
vegna eignarhluta sinna í hluta- og sameignarfélögum 2010. Í skýrslu
GAMMA fyrir Landsvirkjun kom fram að tekjur ríkisins af arðgreiðslum
hennar gætu orðið 30-112 milljarðar kr. á hverju ári í framtíðinni.
Tugmilljarða hagnaður
234 MILLJARÐA EIGN RÍKISINS
á þriðjudögum
ÚT ÚR SKÁPNUM
„Kom
óvart
út úr
skápnum.“
- Anna Pála.
Fyrsta heiðlóan á þessu vori vappar nú á heimatúninu
við bæinn Ytri-Hólm í Hvalfjarðarsveit, sunnan við
bæjarmörk Akraness. Og í þetta skipti er sönnun fyr-
ir hendi og enginn starri að leiða menn á villigötur:
ljósmynd af fuglinum birtist á vef Skessuhorns í gær.
Erling Þór Pálsson hafnsögumaður býr á Áshamri,
rétt hjá Ytra-Hólmi, og var hann á gangi með
hundana sína tvo skammt frá bænum þegar hann sá
lóuna í gær. Hann hringdi í ljósmyndara Skessuhorns
til að geta fært sönnur á mál sitt.
Erling segist ekki vera neinn fuglaáhugamaður.
„Ég hef þó sérstaklega mikinn áhuga á rjúpum á aðfangadag,“ segir hann
hlæjandi.
„Mér fannst annars skrítið þegar þeir voru að gera grín að þessu með
lóuna á Suðurlandi, að starri gæti munað eftir lóu síðan í fyrrasumar,“
sagði Erling. „Mér hefur verið sagt að þeir séu ekkert voðalega minn-
isgóðir, það sem þeir heyri detti fljótt úr þeim.“ kjon@mbl.is
Lóan er enginn starri
Lóan er komin.