Morgunblaðið - 20.03.2012, Page 17

17
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. MARS 2012
Hjá Gróttu Goðafoss siglir frá Íslandi hlaðinn gámum sem hafa að geyma ýmis verðmæti. Hann kemur við í helstu hafnarborgum Norður-Evrópu áður en hann heldur aftur heim á leið.
Árni Sæberg
Allt á sitt upphaf. Í
samtökunum, Sam-
stöðu um „óháð Ísland“
leiddi saman hesta sína
þungavigtarfólk í ís-
lenskum stjórnmálum
um afdráttarlausa and-
stöðu við aðild að Efna-
hagsbandalaginu og að
tryggja fullt sjálfstæði
lands og þjóðar í sam-
félagi þjóðanna austan
hafs og vestan. Það var
eining um þessi helstu markmið í lit-
ríkum hópi. Þjóðþekktir voru m.a.
Steingrímur Hermannsson, Eyjólf-
ur Konráð Jónsson, Hjörleifur Gutt-
ormsson, Ögmundur Jónasson, flest-
ir leiðtogar Kvennalistans nema
Ingibjörg Sólrún sem fór gegn þess-
um áðurgreindu markmiðum. Meg-
inmarkmið „óháðs Íslands“ átti mik-
inn hljómgrunn víða um landið.
Viðbrögð stjórnmálaflokka voru
blendin. Hjörleifur Guttormsson
leiddi hugmyndafræði sem bæði í
ræðu og riti leiddu til stofnunar
Vinstri grænna 6. febrúar 1999.
Markmiðið var víðtæk náttúruvernd
og afdráttarlaus andstaða við aðild
að ESB. Þjóðin eygði bætt lýðræði
og VG hlaut 15.115 atkvæði í kosn-
ingunum 8. maí 1999 og sex menn
kjörna. Í kosningunum 10. maí 2003
hlaut VG 16.129 atkv. og fimm menn
kjörna. Árið 2007, 12. maí, 26.136
atkv. og níu menn kjörna. Í kosning-
unum 25. apríl 2009 40.580 akv. og 14
menn kjörna.
Samstaðan um meginmarkmið
var afdráttarlaus og Steingrímur J.
Sigfússon var beittur í stjórnar-
aðstöðunni frá árinu 1999 og skóp
sér mikla tiltrú meðal þjóðarinnar
og sinna flokksmanna. Svo var um
tíu ára skeið. Stefnuskrá VG var
ítarleg fyrir alþingiskosningar 25.
apríl 2009. Undir kjörorðunum
„Gegn aðild að ESB.“.
„Gagnsæi og heiðar-
leiki“. „Vegur til fram-
tíðar“. „Öflugur land-
búnaður“. “Norrænt
velferðarsamfélag“
sem m.a. var hnykkt á
með heilsíðuauglýsingu
25. apríl 2009 í Frétta-
blaðinu.
„Í því felst að for-
gangsraða í þágu vel-
ferðarfjölskyldna og
einstaklinga líkt og
best hefur tekist til
annars staðar á Norð-
urlöndum. Þessari stefnu viljum við
fá tækifæri til að koma í verk strax á
morgun. 500 ný störf í heilbrigð-
iskerfinu með endurskipulagningu
vegna fjölgunar aldraðra.“
Ofangreint var undirritað eigin
hendi af Steingrími J. Sigfússyni,
formanni VG, og Katrínu Jakobs-
dóttur varaformanni. Niðurstaðan í
höndum þeirra varð fækkun um 300
störf á landsbyggðinni. Auglýsingin
reyndist lýðskrum. Fjöldafundir
sem margar þúsundir sóttu á Vest-
fjörðum, Norðurlandi, Austfjörðum
og Suðurlandi til að mótmæla niður-
skurði á sjúkrastofnunum skiluðu
litlu sem engu. Ekki þurfti nema 1,6
milljarða króna til að halda óbreyttri
starfsemi allt frá Patreksfirði norð-
ur um til Austfjarða. Á sama tíma
dældi fjármálaráðherra VG tólf
milljörðum króna í Sjóvá, gjaldþrota
tryggingafélag án opinbers rök-
stuðnings. Það fé hefði dugað vel í
heilbrigðismálin. Peningaaustur til
aðildarumsóknar að ESB þvert á
yfirlýsta stefnu VG er slík heimska
að engu tali tekur. Kosning til
stjórnlagaþings og síðan kjör stjórn-
lagaráðs og kostnaður upp á u.þ.b. 2
milljarða króna er út úr öllu korti þó
að tveir landsbyggðarmenn fengju
við þetta vinnu.
Afskrifaðir voru 14 milljarðar
vegna Hörpunnar sem er slík sóun á
almennafé að fáheyrt er. Jafnvirði
Héðinsfjarðarganga. Forusta VG
brást í Magma-málinu. Fjármála-
ráðherrann lá á málinu og Svandís
Svavarsdóttir lét sér vel líka þrátt
fyrir stór orð. Tvennar þjóðarat-
kvæðagreiðslur um „Icesave“ (98%
höfnuðu lögunum 6. mars 2010, kjör-
sókn 62,7%) vöktu fjármálaráð-
herrann ekki til meðvitundar á
hvaða villigötur hann var kominn.
Þingflokkurinn átti að kokgleypa
„Icesave“-sullið á hálftíma. Forseti
Íslands bjargaði okkur frá því að
kyngja þeim beiska bikar og fól
þjóðinni að velja sín örlög.
Formanni VG, Steingrími J. Sig-
fússyni, hefur verið fyrirmunað að
taka til umræðu og skoðunar mál
einstakra þingmanna í sínum flokki.
Það er mikil eftirsjá að Atla Gísla-
syni. Atli hefur fært fyrir því rök að
Steingrímur hafi samið um það fyrir
kosningar 2009 að aðildarumsókn
yrði lögð fram til ESB svo að af
stjórnasamstarfi gæti orðið við Sam-
fylkinguna. Hvers vegna lét Stein-
grímur Samfylkinguna lítillækka
störf Atla Gíslasonar sem formanns
rannsókarnefndar Alþingis, sem
gerði ráð fyrir að fjórir ráðherrar
kæmu fyrir Landsdóm? Skjaldborg
Samfylkingar um ráðherra sína var
siðleysi. Steingrímur átti að lýsa yfir
stjórnarslitum ef jafnræðisreglan
um ábyrgð ráðherra fyrir Lands-
dómi yrði ekki virt. Það gerði hann
hins vegar ekki. Samfylkingin komst
upp með að víkja sínum tveim ráð-
herrum frá dómi. Það verður því
aldrei leitt í ljós hvort ráðherrar
Samfylkingar voru sekir eða sak-
lausir. Svo kórónar forsætisráðherra
þessa dagana með því að lýsa Geir
Haarde saklausan en í hinu orðinu
ákærir „heilög Jóhanna“. Er það
ekki hlutverk Landsdóms að leiða
þetta í ljós? Íslensk lög gera ráð fyr-
ir því.
Steingrímur formaður reyndist
Ásmundi Einari óþægur ljár í þúfu. Í
stað þess að laða til samstarfs við
þennan unga bráðefnilega stjórn-
málamann þá þoldi hann honum ekki
afdráttarlausa skoðun gegn aðild að
ESB og hvað þá heldur þegar hann
varð formaður Heimssýnar. Stein-
grímur hefur séð í honum framtíð-
arkeppinaut. Jarðfræðingurinn
Steingrímur þoldi ekki hugmyndir
hagfræðingsins Lilju Mósesdóttur.
Þær máttu ekki koma til skoðunar.
Steingrímur og Katrín lögðu til í
þingflokknum að Jón Bjarnason,
ráðherra landbúnaðar og sjávar-
útvegs, viki úr ríkisstjórninni til að
gera samstarfið liprara og geðþekk-
ara forustu ESB. Þá var mælirinn
fullur. Átta af 14 fyrrverandi þing-
mönnum flokksins buktuðu sig fyrir
formanninum og Þráinn „níundi“
óbundinn af kjósendum VG. Stein-
grímur formaður hélt hólræðu um
vönduð störf Jóns Bjarnasonar í
ráðuneytunum, sem verður að skoð-
ast sem yfirborðskennd kurteisi.
Brottvikning Jóns var ekkert ann-
að en vantraust og ofurmat Stein-
gríms á sjálfum sér. Steingrímur og
Katrín, sem lögðu fram brottvikn-
inguna í þingflokknum, létu sig engu
varða rösklega 150 stuðningsyfirlýs-
ingar valinkunnra félaga VG víða af
landinu um áframhaldandi stuðning
við ráðherradóm Jóns Bjarnasonar.
Í Vestmannaeyjaför fáum dögum
seinna taldi Steingrímur málefni
sjávarútvegsins ekki eins þroskuð
og hann hafði búist við. Steingrímur
og Jóhanna höfðu í tíð Jóns Bjarna-
sonar hafnað þrennum frumvarps-
drögum að stjórnum fiskveiða. Það
var aldrei meiningin að Jón Bjarna-
son fengi að komast neitt áfram með
frumvörpin. Sífellt nudd og hjakk
Jóhönnu að Jón Bjarnason yrði að
víkja, hann væri fyrir öllu í sjávar-
útvegs og Evrópumálum. Þetta var
sífellt endurtekið í nokkur misseri af
samfylkingarfólki. Steingrímur
ákvað að grisja í hjörð kattanna og
bæta stirt geðslag „heilagrar Jón-
hönnu“.
Ég vil ráðleggja Steingrími J. að
taka sér ferð norðaustur á Font og
ganga hálendið á ný til Reykjaness
og hugsa sinn gang og ganga úr
skugga um hvort hann á sér nokkra
leið til baka úr þeim ógöngum, sem
hann er búinn að setja sig í og flokk
VG þar sem hann var kjörinn til for-
ustu á liðnu hausti með færri at-
kvæðum en lýstu sérstökum stuðn-
ingi við Jón Bjarnason í dagblaða-
auglýsingum. Það er enginn „vegur
til framtíðar“ í núverandi ríkis-
stjórnarsamstarfi. Það er ekkert
„gagnsæi og heiðarleiki“ það er ekk-
ert „norrænt velferðarsamfélag“
það er öllum almenningi ljóst.
Menn sem verja ekki sín helgustu
vé eiga að víkja, þeir hafa misst
trúnað og traust fjölmargra félaga
sinna og skv. skoðanakönnunum
helming kjósenda sinna. Forustan
hefur brugðist öllum meginmark-
miðum sem Vinstri græn voru stofn-
uð til. Það er brýnt að skipta um for-
ustu hjá VG og boða til kosninga
þegar í haust. Að ári gætum við
hreinlega þurrkast út af Alþingi Ís-
lendinga. Það er eðlileg lýðræðisleg
niðurstaða þegar forustan hefur
yfirgefið öll meginmarkmið sem
Vinstri græn voru stofnuð til að
halda vörð um.
Eftir Hörð
Ingimarsson » Það er enginn
„vegur til framtíðar“
í núverandi ríkisstjórn-
arsamstarfi. Það er
ekkert „gagnsæi og
heiðarleiki“ það er ekk-
ert „norrænt velferðar-
samfélag“ það er öllum
almenningi ljóst.
Hörður
Ingimarsson
Höfundur er einn stofnenda
Vinstri grænna.
„Skulu orð ekki standa?“