Morgunblaðið - 20.03.2012, Page 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. MARS 2012
Giacomo Puccini (1858-1924)var meðal síðustu stóruhöfunda óperusögunnarer héldu tryggð við dúr og
moll. Þó að sum verk hans væru lituð
impressjónískum áhrifum þá svífur
hin flæðandi ítalska melódík mest
yfir vötnum, og ytri einfaldleiki er
jafnan í fyrirrúmi svo minnt getur á
sígræn dægurlög; að vísu við óvenju-
fágaða orkestrun og hljómabeitingu
undir niðri. Að meðtöldu listrænu
inntaki og hlýju næmi fyrir mann-
legri nánd er því ekki undarlegt að
verk eins og La Bohème, Tosca, Ma-
dama Butterfly og Turandot skuli
enn í dag halda óskertum velli meðal
vinsælustu ópera leikhússviða um
allan heim.
„Bóheimska stúlkan“ hlaut Eld-
borgarfrumraun sína á föstudag fyr-
ir að vonum uppseldum húsum.
Þetta var jafnframt önnur óp-
eruuppfærslan í tæpri ársgamalli
sögu nýja hljómleikasalarins og lék
ugglaust mörgum forvitni á að sjá
hvernig til tækist að fenginni frum-
reynslu af Töfraflautu Mozarts í
fyrra, enda þegar alkunnugt að sal-
urinn er ekki hannaður til óp-
eruflutnings – sízt hvað sjónrænu
hliðina varðar.
Það er því ánægjuefni að játa
strax hversu sannfærandi „senu-
skipti“ náðust nú fram miðað við
fyrstu tilraun. Aðallega þökk sé
snjallri tvínýtingu á glerveggs-
bakgrunni, sem með mismunandi
lýsingu var ýmist kamesgluggi séð-
ur að innan eða framhlið á veitinga-
húsi í latínuhverfi Parísar. Gæfu-
muninn gerði samt sú lánsama
staðreynd hvað heyrð konsertsal-
arins er vel heppnuð til söngs, hvort
heldur af sviði, svölum eða salargólfi
– líkt og fyrrum tíðkaðist í
þrengslum Gamla bíós, en hér með
mun betri hljómgun.
Annað sem maður tók fljótlega
eftir var hvað söngvarar og hljóm-
sveit voru nú öllu samstilltari en í
Töfraflautunni, jafnt styrkrænt sem
í tíma – ólíkt því þegar söngvarar
virtust stundum æða fram úr sveit-
inni. Þó allir hljóti að hafa lært af
fyrri reynslu, má án efa eigna unga
hljómsveitarstjóranum mestan heið-
ur, og því óhætt að fullyrða að hann
vaxi með hverri raun.
Svo kláruð sé útlitshliðin supu
sögumeðvitaðir óperukerar óneit-
anlega hveljur við að sjá hér enn eitt
dæmið um róttæka tilfærslu um-
hverfis í tíma, líkt og óperuleik-
stjórar hafa keppzt við í síauknum
mæli síðustu 50 ár, sbr. Makbeð
Verdis í amerískum mafíósafansi
eða pípuhatts-æsir Chéraus í
„Krupp“-hring Wagners. Í stað júlí-
byltingarársins 1830 voru búningar
hafðir frá ofanverðu Belle époque
fagurskeiði um 1910 (Marcello mál-
ari var nú orðinn kvikmyndari) og
sumt allt til 1958 (plasthúlahringir
götusirkussins!) En sem betur fór
truflaði það lítt músíkina, og götu-
senan við Momus-kaffihúsið var
sprellfjörugt sjónarspil með akróba-
tík, lúðrasveit o.fl., jafnvel þótt
stappaði nærri mörkum holly-
woodsks „overkills“.
Þess bar að gæta. Því þó að öm-
urleg söguumgjörð listaspíranna
væri jöfnuð laufléttum gálgahúmor,
var atburðakjarni óperunnar vita-
skuld rómantísk harmsaga þeirra
Rodolfos skálds og Mímíar sauma-
konu er lézt úr tæringu í lokin. Tón-
ræn hluttekning höfundar er auð-
heyrð og áhrifamikil að sama skapi,
og verkefni einsöngvara eftir því af-
mörkuð.
Gissur Páll tók að vísu nokkra
misvel heppnaða áhættu í hæðinni,
en var almennt hinn ákjósanlegasti
Rodolfo með þéttum og kraftmiklum
tenór sínum. Mímí Huldu Bjarkar
var innileg við hæfi; frábærlega leik-
in og sungin þó að röddin mætti að
mínum smekk vera ögn fókusaðri.
Hinir bóhemarnir þrír, Ágúst, Jó-
hann Smári og Hrólfur, voru til fyr-
irmyndar góðir í sínum hlutverkum,
jafnt í söng sem í líflegum sjónleik,
ásamt Herdísi Önnu í blaðskellandi
daðurdrósarhlutverki Músettu. Þá
var Bergþór oft óviðjafnanlega fynd-
inn sem Benoît leigusali og Alc-
indoro.
Hafi varla séð snöggan blett á ein-
söngvurunum, átti það sízt heldur
við Óperukórinn er ætti að vera upp-
lagður kandídat í alþjóðlega óp-
erukórakeppni. Hinn hressi barna-
kór í útisenunum var tær og
tandurhreinn í hvívetna, fyrir utan
krakkana úr lúðrasveitinni er blésu
sinn mars af ótíndri fagmennsku.
Að öllu meðtöldu: frábær
skemmtun og frammistaða, er ætti
ef að líkum lætur að eiga inni nokkra
viðurkenningu frá erlendum óperu-
tímaritum.
Táp, fjör og tæring
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Glæsilegt „Að öllu meðtöldu: frábær skemmtun og frammistaða, er ætti ef að líkum lætur að eiga inni nokkra við-
urkenningu frá erlendum óperutímaritum,“ segir m.a. í dómi Ríkarðs um La Bohème í Eldborg Hörpu.
Óperabbbbn
Puccini: La Bohème (1896). Hulda Björk
Garðarsdóttir S (Mímí), Gissur Páll
Gissurarson T (Rodolfo), Ágúst Ólafs-
son Bar. (Marcello), Jóhann Smári Sæv-
arsson B (Colline), Bergþór Pálsson
Bar. (Benoît / Alcindoro), Hrólfur Sæ-
mundsson Bar. (Schaunard) og Herdís
Anna Jónasdóttir S (Músetta) ásamt
Kór, Barnakór og Hljómsveit íslenzku
óperunnar. Hljómsveitarstjórn: Daníel
Bjarnason. Leikstjórn: Jamie Hayes.
Leikmynd: Will Bowen. Búningar: Fil-
ippía I. Elísdóttir. Lýsing: Björn Berg-
steinn Guðmundsson. Myndvinnsla:
Henrik Linnet. Leikmunir: Stella Sig-
urgeirsdóttir. Föstudaginn 16. marz kl.
20 í Eldborg í Hörpu.
RÍKARÐUR Ö.
PÁLSSON
TÓNLIST
Hulda Proppé
veltir því fyrir
sér í hádegisfyr-
irlestri á vegum
Sagnfræðinga-
félags Íslands í
dag hvernig
bandarískir sér-
fræðingar í mál-
efnum Sovétríkj-
anna á tímum
kalda stríðsins sjá störf sín í sögu-
legu, menningarlegu og pólitísku
samhengi. Yfirskrift fyrirlesturs-
ins er „Mannfræði minninga - end-
ursköpun fortíðar í nútíð“. Hann
er í fyrirlestraröðinni Hvað eru
minningar? og hefst í Þjóðminja-
safninu kl. 12.05 í dag. Hulda
Proppé er með mastersgráðu í
mannfræði. Að mastersnámi loknu
vann hún að rannsóknum á kyn-
ferði á heimskautasvæðinu með
áherslu á stjórnun og nýtingu auð-
linda. Hún vann einnig sem sér-
fræðingur hjá Sameinuðu þjóð-
unum og er að ljúka doktorsnámi í
Cambridge. Doktorsverkefnið
fjallar um hvernig hugmyndir um
óvini verða til og þá sérstaklega
hlut valds, þekkingar og pólitíkur
í því ferli.
Hvernig sérfræð-
ingar kalda stríðs-
ins líta á störf sín
Hulda Proppé
Sara og Svanhildur Vilbergsdætur
opnuðu sýningu sína, Systrasögur -
Lífið í töfraspegli, í Listasafni Ísa-
fjarðar, Gamla sjúkrahúsinu, á
laugardaginn var. Sýningin kom
þangað vestur frá Listasafni ASÍ í
Reykjavík, þar sem hún fékk met-
aðsókn, en allt að 2000 gestir munu
hafa séð hana fyrir sunnan.
Á sýningunni eru svokölluð dú-
ettmálverk og innsetningar sem
þeim tengjast. Verkin vinna syst-
urnar saman frá grunni en þær
hafa málað saman síðustu ár. Þær
bregða upp myndum af sjálfum sér
í ýmsum aðstæðum og leita meðal
annars fanga í gömlu ævintýr-
unum, listasögunni og slúðurpress-
unni.
Sýningin í Listasafni Ísafjarðar
stendur til 21. apríl og er opin frá
kl. 13-18 virka daga og kl. 13-16 á
laugardögum. Allir eru velkomnir
og hvattir til að líta við og skoða
ærslafullan myndheim systranna.
Í grænni lautu Eitt verkanna á sýningu
Söru og Svanhildar á Ísafirði.
Systrasögur á
striga á Ísafirði
Hljómsveitin
OC/DC kemur
fram á níundu
tónleikum jazz-
tónleikarað-
arinnar á KEX
Hostel, Skúla-
götu 28, í kvöld,
þriðjudag.
Hljómsveitin
sækir nafnið til
hetju frjálsa
djassins, þeirra Ornette Coleman
og Don Cherry, og flytur frísklegan
frjálsdjass eftir Coleman.
Hljómsveitina skipa þeir Snorri
Sigurðarson á trompet, Steinar Sig-
urðarson á altó-saxófón, Valdimar
K. Sigurjóns á kontrabassa og
Matthías Hemstock á trommur.
Tónleikarnir hefjast kl. 20.30 og
standa í um það bil tvær klukku-
stundir. Aðgangur er ókeypis.
OC/DC leikur
frjálsdjass á KEX
Matthías M.D.
Hemstock
fást hjá okkur
L A U G A V E G I 3 2 · S J A D U . I S
Komdu og sjáðu