Morgunblaðið - 15.08.2012, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. ÁGÚST 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Þeir eru ekkimargir semenn telja
ástæðu til að berja
höfðinu við stein-
inn og halda áfram
aðlögunarferlinu
að ESB. Þeir eru hins vegar
enn í lykilstöðu þannig að svo
kann að fara að barningurinn
haldi áfram í vetur með til-
heyrandi kostnaði og öðru
tjóni fyrir þjóðina.
Innan þingflokks Vinstri
grænna hafa flestir áttað sig á
að ekki er heppilegt að halda
áfram að svíkja helsta kosn-
ingaloforð flokksins fjórða ár-
ið í röð, en þó eru einhverjir
sem enn láta sig dreyma um að
hægt sé að komast upp með að
halda svikunum áfram.
Formaður flokksins hefur
ekki viljað tjá sig um málið og
segist vera of önnum kafinn í
fríi erlendis til að hafa skoðun
á því. Helsti talsmaður for-
mannsins, Björn Valur Gísla-
son, hefur hins vegar tjáð sig
með þeim hætti að allir skilja
að formaðurinn er ekki tilbú-
inn til þess nú að falla frá svik-
unum við kjósendur.
Aðallega eru það þó auðvit-
að nú sem fyrr þingmenn Sam-
fylkingarinnar sem ekki átta
sig á stöðunni utan og innan
landsteinanna og sjá ekkert
athugavert við að halda áfram
aðlöguninni. Þar er þráhyggj-
an á því stigi að óskiljanlegt er
fyrir þá sem á horfa.
Í viðtali við Morgunblaðið í
gær lætur Árni Páll Árnason
eins og vandamálin í Evrópu-
sambandinu og á evrusvæðinu
eigi engu að skipta um fram-
hald aðlögunar-
ferlisins og það þó
að hann sé einn
þeirra sem hafa
talið evruna helsta
vonarpening Ís-
lands og eina
helstu röksemdina fyrir aðild-
arumsókninni. Að auki er hann
haldinn sömu þráhyggju og
áður um að Ísland eigi í ein-
hverjum sérstökum vanda um
með hvaða hætti landið geti
verið „hluti af hinu evrópska
kerfi“.
Ísland á ekki í neinum vanda
með samskiptin við Evrópu-
sambandið fyrir utan þann
vanda sem Samfylkingin og
undirlægjur hennar í VG hafa
komið landinu í með því að ana
út í aðlögunarferlið án þess að
hafa hugsað afleiðingarnar til
enda. Eini vandinn í samskipt-
unum við ESB felst í því að
ríkisstjórn Íslands hefur gerst
sek um óheiðarleika í aðdrag-
anda umsóknar að samband-
inu og í öllu því ferli sem fylgt
hefur í kjölfarið.
Ráðið við slíkum ósann-
indum og óheilindum er ekki
að halda áfram á sömu braut.
Vinda þarf ofan af þessum
heimatilbúna vanda með því að
ríkisstjórnin snúi við blaðinu
og komi heiðarlega fram, bæði
gagnvart Evrópusambandinu
og Íslendingum. Viðurkenna
þarf að áhugi á aðild er ekki
fyrir hendi hér á landi og að
þess vegna verði viðræðum um
aðild hætt og umsóknin dregin
til baka. Þannig má koma í veg
fyrir frekara tjón og tryggja
áfram farsæla stöðu Íslands
gagnvart umheiminum.
Koma þarf heið-
arlega fram gagn-
vart ESB og hætta
aðildarviðræðunum}
Þráhyggjan ein er eftir
Mér sýnist aðþað sé ætl-
unin að koma í veg
fyrir að hlutirnir
fari af stað,“ sagði
Gylfi Arnbjörns-
son, forseti ASÍ í
samtali við Morgunblaðið í
fyrradag og vísaði þar til af-
stöðu ríkisstjórnarinnar til
stórra framkvæmda á sviði
atvinnuuppbyggingar.
Hann segir mikið áhyggju-
efni ef ekki verði umskipti og
stórar framkvæmdir geti far-
ið af stað en ríkisstjórnin hafi
lagt stein í götu virkjana-
framkvæmda með því að setja
rammaáætlun í pólitískan far-
veg. Fyrirstaða stjórnvalda
við rammaáætlun vegi þungt
og hún hafi endað í „pólitísku
krukki“ eftir tólf ára vinnu
svo óvíst sé um framtíð henn-
ar. Þar með sé óvíst hvar
megi virkja og
viðræðum við
áhugasama fjár-
festa sé ekki unnt
að fylgja eftir.
Forystumenn
ríkisstjórnarinnar
eru þeirrar skoðunar að allt
sé eins og best verði á kosið í
atvinnu- og efnahagsmálum
og að mikil afrek hafi verið
unnin sem veki aðdáun um
alla veröld.
Þeir sem nær íslenskum
veruleika standa sjá hins veg-
ar að stjórnvöld hafa ekki
stuðlað að uppbyggingu held-
ur þvert á móti staðið í vegi
fyrir henni og komið í veg fyr-
ir fjárfestingar og ný störf.
Ríkisstjórnarflokkarnir
eru því miður of uppteknir af
öðru en hagsmunum Íslands
til að átta sig á hættunum sem
þeir hafa skapað hér.
Veturinn gæti orðið
harður þegar helstu
framkvæmdum er
haldið í frosti}
Framkvæmdir hindraðar
É
g komst að því um daginn að sum-
arið hentar einkar vel til að horfa
á jólamyndir og horfði einmitt á
eina sígilda slíka mynd, It’s a
Wonderful Life eftir Frank
Capra með James Stewart, Donna Reed og
Lionel Barrymore í aðalhlutverkum.
It’s a Wonderful Life segir frá manni,
George Bailey, sem fórnað hefur sér fyrir sam-
félagið alla tíð, hugsað um hag meðborgara
sinna en síður um eigin hag, fórnað draumum
sínum til að tryggja að hans nánustu, og í raun
allir íbúar smábæjarins Bedford Falls, verði
ekki vondum svikahrappi að bráð. Eftir marga
þraut lendir hann síðan í ógöngum og þegar
fjármunir tapast fyrir skussaskap samstarfs-
manns hans finnst George sem öll sund séu lok-
uð. Á elleftu stundu birtist honum þó engill sem
sýnir honum fram á hvað hann hafi gert samfélaginu gott
og allt blessast.
Víst er myndin falleg og sá er með glerhjarta sem ekki
viknar þegar allir þeir sem George hefur bjargað sýna
þakklæti sitt í lok myndarinnar.
Hingað til hef ég talið að grunnstef myndarinnar sé göf-
ug fórn einstaklings fyrir samfélag sitt, en þegar ég horfði
á hana um daginn fannst mér áberandi sem ég hafði ekki
tekið eftir áður: Örvæntingin sem ólgar undir í myndinni.
Þegar þau George og Mary eru til að mynda að leggja upp
í brúðkaupsferð sína gerir fólk áhlaup á sparisjóð þeirra,
en peningar sem áttu að dekka brúðkaupsferðina duga til
að bjarga málum. Eftirtektavert er að þeir sem
vildu ólmir taka út fé sitt voru að taka út litlar
upphæðir, svo litlar að hefði varla steypt mönn-
um í glötun að glata, eða svo hefði maður haldið.
Fyrstu ferð mína til Bandaríkjanna fór ég
fyrir mörgum áratugum og er enn minnisstætt
þegar ég kom upp úr lestinni á Broadway-
Lafayette Street og sá kassafólkið, heim-
ilislausa sem bjuggu í pappakössum við stöðina.
Aldrei hefði mig grunað að í landi allsnægta
væri svo komið fyrir fjölda fólks! Nú má vel
vera að flestir eða allir þeir sem maður sá selja
rusl á götum Manhattan eða sofa í pappaköss-
um eða hringa sig við loftræsigrindur neð-
anjarðarlesta til að nýta hitann, hafi valið það
sjálfir að vera þar staddir eða gjaldi þess að
hafa verið óforsjálir, en líklegra þykir mér að
flestir hafi orðið fyrir barðinu á samfélaginu og
margir frá fæðingu.
Nú hnussar þú kannski, kæri lesandi, og hrósar happi
yfir okkar evrópska velferðarkerfi, já það er nú annað er
þessir bévítans hægrimenn vestanhafs! Málum er aftur á
móti svo háttað að heimilislausir í Evrópu eru ekki færri
en í Bandaríkjunum og fjölgar hratt, eftir því sem Evr-
ópukreppan dýpkar, og hún á enn eftir að dýpka. Á heim-
ilum víða í Evrópu, á Spáni, Ítalíu, í Portúgal, Grikklandi
og Írlandi kraumar undir örvænting sem er ekki minni en
sú sem blasir við í jólamyndinni hugljúfu It’s a Wonderful
Life, sem er kannski ekki svo hugljúf þegar grannt er
skoðað. arnim@mbl.is
Árni
Matthíasson
Pistill
Kraumar undir örvænting
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
S
tarfandi sorpbrennslum í
Vestmannaeyjum og í
Skaftárhreppi verður að
öllum líkindum lokað fyr-
ir lok árs. Ástæðan er
reglugerðarbreyting frá síðasta
vetri þar sem sérákvæði um
brennslu úrgangs starfandi sorp-
brennslustöðva voru felld úr gildi.
Enn er ekki búið að finna lausn
í sorpeyðingarmálum í Skaftár-
hreppi en útboð á förgun sorps í
Vestmannaeyjum mun ljúka á næstu
dögum.
Kostar óheyrilegar upphæðir
Sorpbrennslan í Skaftárhreppi
er með starfsleyfi til 12. desember
Eygló Kristjánsdóttir, sveitarstjóri í
Skaftárhreppi, segir líklegt að henni
muni lokað af „tæknilegum ástæð-
um“ en mengun af henni er undir
leyfilegum mörkum. Hún segir enga
lausn í sjónmáli í sorpeyðing-
armálum sveitarfélagsins. ,,Við
munum sennilega loka sorpbrennsl-
unni. Við erum að vinna á fullu í því
að finna lausn á þessu máli. Enn er
enginn valmöguleiki sem við erum
að kanna umfram annan. Þetta kost-
ar allt svo óheyrilegar upphæðir,“
segir Eygló.
Sveitarfélagið hefur nýtt orku
sem kemur af sorpbrennslunni til
rafmagnsframleiðslu. Að sögn
Eyglóar vantar sveitarfélagið um
500 þúsund krónur á mánuði til þess
að mæta tekjuskerðingu sem þessu
fylgir, óháð kostnaði við förgun
sorpsins. „Við erum í samstarfi með
eftirlitsnefnd með fjármálum sveit-
arfélaga. Lagaumhverfi sveitarfé-
laga sníður okkur þröngan stakk í
tekjuöflun,“ segir Eygló.
Skaftárhreppur þjónar 450 íbú-
um og hefur ekki úr sömu fjár-
munum að spila og Vestmannaeyja-
bær. „Við höfum ekki skilað hagnaði
undanfarin ár og erum að berjast í
bökkum,“ segir Eygló.
Rusl til Svíþjóðar
eða Færeyja?
Hjá Umhverfisstofnun Vest-
mannaeyja fengust þær upplýsingar
að lífrænn úrgangur yrði endurunn-
inn og notaður í jarðgerð. Annað
endurvinnanlegt sorp verður flokk-
að og flutt. Úrgangur sem ekki er
endurvinnanlegur verður hins vegar
urðaður annars staðar á landinu eða
fluttur til útlanda. Meðal annars er
verið að skoða möguleika á því að
flytja sorpið til Færeyja og Svíþjóð-
ar til brennslu. Unnið er að því að
kanna útboðsgögn frá þremur fyr-
irtækjum. Íslenska gámafélaginu,
Gámaþjónustunni og Kubbi ehf., á
Ísafirði.
Elliði Vignisson, bæjarstóri í
Vestmannaeyjum, segir að vel komi
til greina að flytja sorpið til útlanda.
,,Þó að við viljum öll umhverfinu hið
besta er það þannig að við erum að
nota sorpbrennsluna til að búa til
orku. Manni finnst það ofboðslega
skrítið að búa við fullkomna endur-
vinnslu á sorpi sem nýtt er til húshit-
unar. Síðan er það bannað í asa og
flýti. Það verður til þess að við verð-
um að setja sorpið í stálgáma og
flytja það út í þungum olíufrekum
skipum til Færeyja eða Svíþjóðar.
Búin verður til orka þar úr sorpi frá
Vestmannaeyjum. Ég óttast að
heildarniðurstaðan verði sú að
umhverfið muni frekar skaðast
af þessum aðgerðum í heild,
óháð því hvaða áhrif þetta hef-
ur á Vestmannaeyjar. Annar
kostur er að grafa sorpið í ís-
lenska jörð og maður spyr sig
hvort yfirvöld telji það betra
en að brenna sorpið og
búa til orku,“ segir
Elliði.
Sorpið mögulega
flutt til útlanda
Sorp Í landsáætlun um meðhöndlun úrgangs er stefnt að því að urðun úr-
gangs verði að hámarki 5% árið 2025.
Sú orka sem kemur af sorp-
brennslunni á Kirkjubæjar-
klaustri hefur meðal annars ver-
ið nýtt í að hita upp íþrótta-
mannvirki í bænum. Ef henni
verður lokað mun það skapa
vandamál við að uppfylla náms-
kröfur barna. ,,Sundlaugin er í
uppnámi eins og rekstur íþrótta-
miðastöðvarinnar. Þar erum við
líka í klemmu þar sem okkur ber
skylda til að uppfylla kröfur um
skólasund og íþróttaiðkun,“ seg-
ir Eygló Kristjánsdóttir. Næsta
sundlaug er í Vík sem er í um 80
km fjarlægð frá Kirkjubæj-
arklaustri. Verði sund-
lauginni á Kirkjubæj-
arklaustri lokað
verður sundlaugin í
Vík eina sundlaugin
á milli Hvolsvallar
og Hafnar. Hún er
272 kílómetra frá
Höfn en 80 kíló-
metra frá
Hvolsvelli.
Sundlaug í
uppnámi
SKAPAR VANDA VIÐ AÐ
UPPFYLLA NÁMSKRÖFUR
Eygló Kristjánsdóttir