Morgunblaðið - Sunnudagur - 02.12.2012, Qupperneq 24

Þ
ann 25. október síðastliðinn
var opnuð sýning í Hönn-
unarsafni Íslands sem
byggð er á ævistarfi Gísla
B. Björnssonar sem er brautryðj-
andi í grafískri hönnun hér á landi.
Hann stofnaði deild grafískrar
hönnunar í Myndlista- og hand-
íðaskólanum árið 1962 og hefur
verið einn athafnasamasti hönn-
uðurinn í bransanum síðan þá. Um
hann sagði Harpa Þórsdóttir, for-
stöðumaður Hönnunarsafns Ís-
lands, í nýútkominni bók um Gísla
að hann hefði verið knúinn áfram
af hugsjón, áræði og sannfæringu.
Í sömu bók segir Guðmundur Odd-
ur Magnússon, prófessor í grafískri
hönnun við Listaháskóla Íslands,
um Gísla að hann sé lærifaðir allra
íslenskra grafískra hönnuða.
Gísli er sonur Baldvins Björns-
sonar listmálara og bróðursonur
Björns Th. Björnssonar. En Gísli
notast við Björnsson sem ætt-
arnafn. Í bókinni kastar Guð-
mundur Oddur fram þeirri „vasa-
sálfræði“-kenningu að Gísli hafi
ætlað að afsanna ónytjungsháttinn
og hefja nytjalistir til virðingar.
Gísli tekur að hluta til undir þá
kenningu í bókinni. Lúðvíg Guð-
mundsson, sem stofnaði Myndlista-
og handíðaskólann á sínum tíma
greiddi Gísla leið. Þegar Gísli hefur
lokið námi stofnar hann síðan aug-
lýsingastofu og hefur á síðustu
fimm áratugum hannað fjöldann
allan af merkjum og bókakápum.
Einhver frægustu merki landsins
eru hönnuð af honum, einsog
RÚV-merkið, SÍBS-merkið og
merki Norræna hússins svo eitt-
hvað sé nefnt.
Kúrs sem varð að sýningu
Sýningarstjóri sýningarinnar á
verkum Gísla B. Björnssonar er
Ármann Agnarsson sem lauk BA
námi í grafískri hönnun við
Listaháskóla Íslands og hefur
kennt þar síðan. Sýningin er ann-
ars samstarfsverkefni Hönnunar-
og arkitektúrdeildar Listaháskóla
Íslands, Hönnunarsafns Íslands og
Hönnunarmiðstöðvar um rannsókn,
miðlun og nýsköpun byggða á ævi-
starfi Gísla B. Björnssonar. Að-
spurður hvernig þessi sýning kom
til segir Ármann að þetta hafi
byrjað sem kúrs í Listaháskólanum
sem vatt upp á sig. „Þetta byrjaði
eiginlega með samtali milli mín og
Dóru Ísleifsdóttur í háskólanum,“
segir Ármann. „Við héldum þetta
námskeið og svo fannst okkur
þetta eiga erindi út fyrir veggi
skólans. Nemendurnir höfðu staðið
sig mjög vel í verkefnum sínum og
uppúr því hélt ég rannsókninni
áfram og það endaði í sýningu.
Það sem Gísli hefur gert fyrir
grafíska hönnun og fagið í heild
sinni er gífurlegt. Hann er einn af
brautryðjendunum í módernískri
hönnun á Íslandi. Hann, ásamt
Kristínu Þorkelsdóttur og Hilmari
Sigurðssyni, hafði mikil áhrif á fag-
ið, og þau breyttu faginu.
En Gísli hefur verið svo mikill
varðhundur fyrir fagið fyrir utan
allt framlag hans til þróunar þess
að hann varð frekar fyrir valinu en
þau Kristín og Hilmar,“ segir Ár-
mann.
FYRSTU SKREF GRAFÍSKRAR HÖNNUNAR
Brautryðjandinn
HANN STOFNAÐI DEILD GRAFÍSKRAR HÖNNUNAR
Í MYNDLISTA- OG HANDÍÐASKÓLANUM OG ER
HÖFUNDURINN AÐ MÖRGUM FRÆGUSTU MERKJUM
LANDSINS. GÍSLI B. BJÖRNSSON NEFNIST HANN.
Börkur Gunnarsson borkur@mbl.is
Gísli á heiðurinn af
mörgum þekktum
íslenskum merkjum.
Gísli B. Björnsson er einn af þekktustu grafísku hönnuðum landsins.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
*Það sem Gíslihefur gert fyrir grafíska hönn-
un og fagið í heild
sinni er gífurlegt.
*Heimili og hönnunEldhúsið má ekki gleymast þegar verið er að gera heimilið jólalegt á aðventunni »26
Aðventudagatal og skurðarbretti frá Fjellby. Vörurnar eru handgerðar.
Fjellby.no er norskt hönn-
unarblogg, sem kennarinn Lise
Greni Breen skrifar. Hún setur þar
inn margar fallegar myndir og
skemmtilegar hugmyndir. Hún er
jafnframt með netverslun þar sem
hægt er að kaupa nokkra muni,
sem eru hönnun hennar og manns-
ins hennar, Roberts, sem er smið-
ur. Eins og Lise útskýrir á síðunni
sinni: „Með hönnunaráhugamann-
eskju og handverksmann undir
sama þaki verðum við aldei uppi-
skroppa með hugmyndir og verk-
efni.“
Útkomuna úr sumum þessara
verkefna hafa þau ákveðið að bjóða
öðrum og stofnuðu því netverslun
árið 2010. Allir munirnir eru hand-
gerðir.
Borgin og náttúran
Nafnið Fjellby, eða „Fjallabær“ vís-
ar til þess að þau sækja innblástur
til bæði fjalla og borga. „Við ólumst
upp í litlu fjallaþorpi en búum núna
í Þrándheimi.“
Lise segist finna innblástur frá
hrárri norrænni náttúru en sömu-
leiðis finni hún og maðurinn henn-
ar hjá sér þörf að heimsækja stór-
borgir heimsins.
Kjarninn í Fjellby-vörunum er
semsagt þar sem borg mætir nátt-
úru og endurspeglast þetta í öllu
sem þau gera.
Fjallabærinn fagri
Ekki vettlingur heldur iPhone-hulstur.
NORSK HÖNNUN FRÁ ÞRÁNDHEIMI