Þjóðviljinn - 15.03.1988, Síða 11

Okkar
stefna
í
skattamátum
Svavar
Gestsson
Snemma árs 1987 kölluð-
um við saman hóp fólks
til þess að fjalla um til-
lögur í skattamálum.
Þessar tillögur voru síðan
fluttar sem breytingartillögur
við frumvarp fyrrverandi ríkis-
stjórnar um skattamál - og
voru auðvitað allar felldar.
Þessar tillögur hafa svo verið
unnar enn frekar og voru
fyrstu þingmál Alþýðubanda-
lagsins í efri deild sl. haust. Þá
höfum við einnig flutt
breytingartillögur við frum-
vörp ríkisstjórnarinnar um
obeina skatta og í heild mynda
þessi frumvörp og breytingar-
tillögur nýja heilsteypta stefnu
í skattamálum.
Stefna Alþýðubandalagsins er
í fyrsta lagi jöfnun lífskjara. Til-
gangurinn með tillögum okkar í
skattamálum er þess vegna að
skapa grundvöll fyrir velferðar-
kerfið, það eru tillögur í anda sós-
íalisma, jafnaðarstefnu. Og þetta
er tekið fram til þess að undir-
strika að tillögur um einstök mál-
efni, eins og skattamál, verða að
vera í skýru samhengi við heildar-
stefnu flokksins.
Fyrir kosningar lögðum við
áherslu á það að hallinn á ríkis-
sjóði væri stærsta efnahagsvanda-
málið. Við sögðum líka fyrir
kosningar hvernig við ætluðum
að leysa það vandamál. Aðrir
flokkarskýrðu ekki frá því hverja
þeir ætluðu að skattleggja. Sjálf-
stæðisflokkurinn hafnaði öllum
nýjum sköttum. Framsóknar-
flokkurinn talaði um vandamálið
en svaraði engu. Kvennalistinn
spurði spurninga. Alþýðuflokk-
urinn talaði mikið um gatslitið
skattakerfi, en gerði ekki grein
fyrir því nákvæmlega hvernig
hann ætlaði að afla tekna til þess
að ná jafnvægi í ríkissjóði. Svar
hans var þó skattar á stóreignir og
hátekjur, en niðurstaðan er orðin
allt önnur eins og kunnugt er.
Skattadómstóll
Fyrsta frumvarpið okkar í
haust (flutningsmenn Svavar,
Margrét og Skúli) var um skatta-
dómstól. Tilgangurinn var að
flýta skattsvikamálum og gera
skattakerfið virkara þar með.
Við umræður fékk frumvarpið já-
kvæðar undirtektir ýmissa skatta-
Þingtíðindi - Síða 11
sérfræðinga stjórnarflokkanna
eins og Halldórs Ásgrímssonar.
En auðvitað liggur frumvarpið í
nefnd því núverandi ríkisstjórn
afgreiðir aldrei mál frá stjórnar-
andstöðuflokkunum.
Skattar á
gróðafyrirtæki
Jafnframt lögðum við fram
frumvarp um skatta á gróðafyrir-
tæki og um að fækka undanþág-
um fyrirtækja:
1. Um að afnema í áföngum
heimildir fyrirtækja til þess að
draga frá tekjum í árslok 10% af
útistandandi skuldum til viðbótar
þeim skuldum sem eru sannar-
lega tapaðar.
2. Um að fella niður í áföngum
heimildir fyrirtækja til þess að
draga frá tekjum 5% af vöru-
birgðum í árslok.
3. Um að fella niður heimildir
fyrirtækja til þess að draga frá
tekjum framlög í fjárfestingar-
sjóði.
4. Um að skerða fyrningar-
heimildir fyrirtækja af margvís-
legum hefðbundnum búnaði.
5. Um að skerða heimildir fyr-
irtækja til þess að draga risnu-
kostnað frá útgjöldum sínum
fyrir skatta.
Allar þessar tillögur hefðu haft
í för með sér hækkun á sköttum
fyrirtækja, sérstaklega umsvifa-
mikilla verslunarfyrirtækja.
Ríkisstjórnin tók upp eina til-
löguna, tillögu númer 2 hér á
undan.
Auk þessara tillagna gerðum
við ráð fyrir að fyrirtæki mættu
draga frá tekjum verulegar upp-
hæðir fyrir skatta ef um væri að
ræða framlög til nýsköpunar í at-
vinnurekstri, markaðsátak og
þróunarátak.
Ekki þarf að taka það fram en
skal gert: Tillögur frumvarpsins
hafa ekki fengið afgreiðslu, en
þær voru flestar fluttar í báðum
deildum þingsins við meðferð
skattamálanna í haust. Og voru
allar felldar.
Sögulegur bakgrunnur tillagn-
anna er sú staðreynd að ríkis-
stjórn Steingríms Hermanns-
sonar lækkaði skatta á fyrirtækj-
um um 3000 milljónir króna á
verðlagi þessa árs. Með tillögum
okkar var því unnt að ná jöfnuði í
ríkisútgjöldum án þess að leggja
á nýja skatta.
Tvö skattþrep
í samræmi við stefnu okkar
lögðum við til að skattþrepin
yrðu tvö þannig að skattkerfis-
breytingin hefði ekki í för með
sér lækkun á sköttum hátekju-
manna. Þessari tillögu hafnaði
hinn mikli jafnaðarmannaleið-
togi Jón Baldvin Hannibalsson.
Við skattgreiðendum snýr því
skattadæmið svona:
1. Láglaunafólkið borgar
meira af tekjum sínum í skatta en
áður vegna matarskattsins sem
leggst hlutfallslega þyngst á þá
sem hafa lægst launin.
2. Hátekjufólkið borgar lægri
skatta en áður vegna þess að nú
er skattþrepið aðeins eitt.
Óbeinir skattar
Þess vegna lögðumst við gegn
matarskattinum, ekki einasta
vegna þess að hann er ranglátur
heldur iíka vegna þess að við gát-
um sýnt fram á aðrar leiðir til þess
að ná peningum inn í ríkissjóð.
Og við meðferð skattamálanna
fluttum við meðal annars eftirfar-
andi tiHögur:
1. Að söluskattur yrði felldur
niður af matvörum. Tillagan var
felld.
Stefna
Alþýdu-
bandalagsins
erí
fyrstalagi
jöfnun
lífskjara
2. Um að söluskattur yrði
endurgreiddur af landbúnaðar-
vörum. Þessi tillaga var felld.
3. Um að ekki yröi lagður sölu-
skattur á heilsurækt. Tillagan var
felld.
4. Um að ekki yrði lagður sölu-
skattur á íslenskar kvikmyndir.
Tillagan var felld.
Þessar tillögur okkar í heild
mynda eina samfellda og
heilsteypta skattastefnu. Þar birt-
ast glöggt grundvallaratriðin í
stefnu Alþýðubandalagsins:
1. Heilbrigt skattakerfi með
ströngum viðurlögum við skatt-
svikum.
2. Ekki verði lagður skattur á
brýnustu nauðsynjar heimilanna.
3. Menningarstarfsemi ís-
lenskra listamanna verði hlíft við
sköttum.
4. Fyrirtækin beri eðlilegan
hlut skattanna. Með öðrum orð-
um: Jöfnuður.
En sú stefna á ekki upp á pall-
borðið hjá þeim sem nú stjórna
skattamálum íslendinga.