Morgunblaðið - 07.05.2013, Side 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ 2013
Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
– Afslátt eða gott verð?
IÐNAÐARRYKSUGUR
Kletthálsi Reykjavík
Reykjanesbæ
Akureyri
Vestmannaeyjum
Ryk/blautsuga Drive ZD10-
50L 1000W, 50 lítrar
28.900,-
Ryk/blautsuga Drive ZD98A-
2B 2000W, 70 lítrar
43.900,-
Drive Bískúrsryksugan
1200W, 20 lítrar
7.490,-
Arges HKV-100GS15
1000W, 15 lítrar
23.900,-
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Samkvæmt tölum frá ASÍ hefur
verðlag ekki lækkað nema að litlu
leyti undanfarna mánuði. Á sama
tíma hafa margir birgjar tilkynnt
um verðlækkun á vörum sínum
vegna gengisstyrkingu krónunnar.
Frá 2. janúar hefur gengi íslensku
krónunnar styrkst um 8,9% gagn-
vart dollar og 10,1% gagnvart evru.
Í fréttatilkynningu frá Ríkiskaupum
kemur fram að heildsalarnir Ás-
björn Ólafsson ehf. og Ekran ehf.
hafi fyrir vikið lækkað verð á mat-
vörum. Kemur þar fram að Ásbjörn
Ólafsson hafi lækkað verð um 5%.
Þá lækkaði Nathan & Olsen verð um
3,5-6% í apríl. Eins hefur Ölgerðin
tvívegis lækkað verð á árinu.
Gengisþróun hefur áhrif á 40%
Samkvæmt vef Hagstofunnar hef-
ur matvöruverð lækkað um 2,5% frá
desember en dagvara hækkað um
2,9% á sama tíma. Að sögn forráða-
manna þriggja stórra matvöruversl-
ana er innflutt matvara um 30% af-
heildarmatvörumagni
verslana. Finnur Árna-
son, forstjóri Haga, seg-
ir að gengisþróun hafi
áhrif á fleira en verð inn-
fluttra vara. Innlendur iðn-
aður, eins og kex-, sælgætis-
og brauðframleiðendur séu um
25% af matarkörfunni. „Hráefni
í innlenda framleiðslu er að
stórum hluta innflutt, sem og
umbúðir,“ segir Finnur. Hann
bendir á að fleira hafi áhrif eins
Íslensku skipunum á kolmunna-
miðum 80-100 mílum suður af
Færeyjum hefur fækkað síðustu
daga. Mörg þeirra eru búin með
kvóta sína nema það sem þau nýta
til að eiga sem meðafla á makríl-
og síldveiðum í sumar. Kolmunna-
stofninn hefur náð sér á strik á ný
og er talið líklegt að hann gangi í
einhverjum mæli inn í íslenska
lögsögu í sumar. Í hlut íslenskra
skipa koma rúmlega 100 þúsund
tonn í ár.
Vel hefur veiðst af kolmunna
síðustu daga, talsvert líf verið á
miðunum og veður gott eftir
óstöðugt veður lengst af vertíð-
inni. Framundan er nokkurra
vikna hlé hjá uppsjávarskipunum
þangað til byrjað verður á makríl
og síld. Einhver þeirra byrja
væntanlega í kringum sjó-
mannadag, 2. júní, en önnur ekki
fyrr en langt verður liðið á júní-
mánuð.
Ingunn AK kom til Vopna-
fjarðar í gærmorgun með um tvö
þúsund tonn af kolmunna sem
fengust á veiðisvæðinu sunnan
Færeyja um helgina. Á heimasíðu
HB Granda kemur fram að með
þessum farmi er heildar-
kolmunnaafli skipa fyrirtækisins á
vertíðinni, sem stóð í einn mánuð,
orðinn rúmlega 21.000 tonn og
eftirstöðvar úthlutaðs árskvóta um
1.100 tonn.
Á heimasíðu Síldarvinnslunnar
kemur fram að í verksmiðjunni á
Seyðisfirði hefur verið tekið á
móti um 9.500 tonnum og í Nes-
kaupstað hafði í gær verið landað
11.600 tonnum til mjöl- og lýs-
isvinnslu. Að auki hefur um 2.750
tonnum af frystum kolmunna ver-
ið landað í frystigeymslur Síldar-
vinnslunnar. aij@mbl.is
Líf á kolmunna-
slóð og kvótinn
langt kominn
 Hlé hjá uppsjávarskipum eftir kol-
munna fram að makríl- og síldveiðum
Ljósmynd/Börkur Kjartansson
Við Færeyjar Vilhelm Þorsteinsson
var meðal skipa á miðunum í gær.
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Komum á göngudeildir geðsviðs Landspítala fækk-
aði um 20,3% frá fyrra ári fyrstu þrjá mánuði árs-
ins. Þá fækkaði viðtölum og meðferðum á geðdeild-
um fyrir fullorðna um 30,8% á sama tímabili.
Þetta kemur fram í starfsemisupplýsingum
Landspítala í marsmánuði en Páll Matthíasson,
framkvæmdastjóri geðsviðs, segir tölurnar ekki til
marks um að eftirspurn eftir þjónustunni hafi
minnkað. Þvert á móti megi m.a. rekja þær til
breyttrar forgangsröðunar vegna fjárskorts.
„Við höfum þurft að draga úr mönnun sálfræð-
inga á göngudeildinni og ástæðan fyrir því er sú að
við höfum eflt þjónustu við veikustu einstaklingana
án þess að fá meira fé. Það gerum við með for-
gangsröðun en þeir veikustu eru eðli málsins sam-
kvæmt ekki á göngudeild. En það er vandamál
samt því þeir sem eru ekki mjög veikir í dag geta
orðið það á morgun ef þeim er ekki sinnt.“
Páll segir fækkun viðtalstíma og meðferða einn-
ig stafa af því að unnið hafi verið að því að þjálfa
sálfræðinga utan spítalans, s.s. hjá heilsugæslunni,
til að halda hópanámskeið og í kjölfarið hafi verið
dregið úr námskeiðahaldi á spítalanum. Þá bendir
hann á að páskar komi upp á mars í ár en í apríl í
fyrra, sem skýri að einhverju leyti minni aðsókn.
Í starfsemisupplýsingunum kemur einnig fram
að fæðingum á Landspítalanum hafi fjölgað um 7%
milli ára fyrstu þrjá mánuði ársins og að dagdeild-
arkomum á kvenna- og barnasviði fjölgaði um
14,3%. Þá fjölgaði bráðakomum á kvennadeildir
um 25,6% milli ára frá byrjun árs og fram til
marsloka.
Jón Hilmar Friðriksson, framkvæmdastjóri
kvenna- og barnasviðs, segir enga einhlíta skýr-
ingu á fjölgun fæðinga né koma á bráðamóttöku og
segir ómögulegt að draga ályktanir út frá tölum
fyrir svo stutt tímabil.
Hann bendir hins vegar á að vegna mikils álags á
spítalanum hafi allar deildir tekið við sjúklingum
sem hefðu við venjulegar aðstæður endað annars
staðar og það útskýri að hluta fjölgun lega og
legudaga.
Forgangsraða í þjónustunni
 Komum á göngudeildir geðsviðs fækkaði um 20,3% fyrstu þrjá mánuði ársins
Samkvæmt athugun ASÍ hækkaði verð á vörukörfu ekkert í verslunum
Víðis frá því í september 2012 fram í apríl og aðeins um 1% hjá Nettó. Á
sama tímabili hækkaði vörukarfan um 12% í Krónunni og Iceland. Þegar
verðbreytingar fyrir seinustu þrjár mælingar eru skoðaðar má sjá að
hækkun hjá flestum verslunum er á bilinu 3-12%. Frá mælingunni í
september 2012 hefur vörukarfan hækkað mest um 12%
hjá Krónunni og Iceland. Hjá Hagkaupum hækkaði hún um
10%, hjá Tíu-ellefu um 8%, Bónus um 6% og Sam-
kaupum-Úrvali um 5%. Hjá Nóatúni og Samkaupum-
Strax hækkaði vörukarfan um 3% og 1% hjá Nettó.
Á sama tímabili hækkaði vísitala neysluverðs um
3% samkvæmt vef Hagstofunnar. Þar af hefur hlutur
matvöru hækkað um 4,3%.
12% verðhækkun
ENGAR VERÐHÆKKANIR HJÁ MATVÖRUVERSLUNINNI VÍÐI
og fóðurkostnaður við framleiðslu
landbúnaðarvara sem eru að hans
sögn 40-50% matarkörfunnar. Ný-
lega hafa t.a.m. fóðurframleiðend-
urnir Kjarnafóður og Bústólpi til-
kynnt verðlækkanir. Því má gera
ráð fyrir því að gengisþróun hafi víð-
tækari áhrif á verðlag en magn inn-
fluttrar matvöru segir til um.
Lítill hluti skilað sér í verðlag
Að sögn Ólaf Darra Andrasonar,
deildarstjóra hjá hagdeild ASÍ, ræð-
ur gengisþróun um 40% af mat-
vælaverði. „Aðeins lítill hluti af
styrkingunni hefur verið að skila sér
í lækkuðu vöruverði og öll rök eru
fyrir því að matvara gæti lækkað
umtalsvert í verði á komandi
vikum,“ segir Ólafur Darri.
Skattheimta á sykur hófst 1.
mars. Sykurskatturinn felur í sér
hækkanir vörugjalda á matvæli sem
innihalda ákveðið magn sykurs eða
sætuefna en stjórnvöld áætla með
þessu að auka tekjur í ríkissjóð um
800 milljónir kr. Skattheimtan bygg-
ir á 210 króna vörugjaldi á hvert kíló
af sykri. Finnur telur hana hafa
áhrif til verðhækkana. „Það er vert
að minnast á þá hækkun sem verður
af þessum skatti. Þetta hefur áhrif á
sælgætis- og gosframleiðslu sem og
mjólkurvörur sem hafa hækkað lítil-
lega með tilkomu skattsins,“ segir
Finnur. Ólafur Darri segir sykur-
skattinn ekki útskýra tregðu við
verðlækkanir. „Hann útskýrir ekki
nema brotabrot af verðlagsþróun,“
segir Ólafur Darri.
Morgunblaðið/Sverrir
Matvara Gengisstyrking krónunnar hefur ekki skilað sér að fullu í lækkað verðlag að mati ASÍ.
Lítil verðlækkun þrátt
fyrir gengisstyrkingu
 Birgjar lækka verð  Svigrúm til lækkana að mati ASÍ
3.609
komur í viðtöl og meðferðir hjá sál-
fræðingum á geðdeildum fyrir full-
orðna voru skráðar fyrstu þrjá mán-
uði ársins en þær voru 5.214 á sama
tímabili í fyrra.
19,3%
fjölgun var á komum í viðtöl og með-
ferðir á barna- og unglingageðdeild-
um milli ára á fyrsta ársfjórðungi.
‹ JANÚAR-MARS ›
»