Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.07.2013, Qupperneq 22

22 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7.7. 2013
Heilsa og hreyfing
B
örn sem hafa góða hreyfifærni eru í
flestum tilfellum forvitnari um um-
hverfi sitt og fróðleiksfúsari,“ segir
Sabína Steinunn Halldórsdóttir sem
á dögunum gaf út bókina Færni til framtíðar
– handbók um örvun hreyfifærni barna úti í
nánasta umhverfi. Bókin á sér ekki hlið-
stæðu á Íslandi en hún fjallar um hug-
myndafræði Sabínu, sem hún þróaði eftir
nám sitt í Noregi, í hreyfingu barna.
Hún kenndi börnum í Ingunnarskóla í
Grafarholti og segir að það hafi sýnt sig og
sannað að þau börn sem voru með slaka
hreyfifærni gekk illa í námi en eftir því sem
hreyfifærni fór fram þá fór börnunum fram
á báðum sviðum og gekk því betur með hug-
takaskilning, hljóðvitund, lestur og hvaðeina
í náminu.
„Þetta helst í hendur, sem er mjög áhuga-
vert. Hreyfifærnin hefur áhrif á alla þroska-
þættina.“
Hrátt umhverfið ekki verra
Þegar Sabína hóf störf sem íþróttakennari
við Ingunnarskóla 2003 nýtti hún umhverfið í
kring sem var mjög hrátt enda skólinn í
byggingu á þeim tíma. „Ég var nýkomin
heim til Íslands eftir námið og þar sem ég
hafði nýtt mér náttúruna mikið í Noregi
varð ég að finna aðeins öðruvísi leiðir. Þá
þróaðist sú hugmynd hjá mér að það væri
hægt að nýta ýmislegt annað en skóginn
þegar maður hefur hann ekki enda auðvelt
að yfirfæra ímyndunar- og hlutverkaleik
barnanna í annað umhverfi,“ segir Sabína en
hún hvatti nemendur sína til þess að nýta
það sem var fyrir hendi, ljósastaura, raf-
magnskassa, gangbrautir, hellur og annað
sem á vegi þeirra varð. „Þetta eru grunn-
hreyfingar sem ég er að fást við og eru,
samkvæmt námsskrá leik- og grunnskóla, að
kasta, grípa, rúlla, stökkva, sveifla sér og
fleira. Börnin leika oft allskyns dýr, en í
rannsókninni hjá mér var meðal annars risa-
eðluþema, sem var mjög skemmtilegt.“
Með þessu móti ýtti Sabína einnig undir
sköpunina hjá börnunum og örvaði þau í
hreyfingu og ímyndun. Í leiknum var Sabína
börnunum innan handar, leiðbeindi þeim og
lagði fyrir allskonar æfingar. „Ég var meira
eins og þátttakandi frekar en kennari.“
Foreldrar og börn saman úti
Aðspurð segir hún það ekki sjálfsagðan hlut
fyrir börn að vera leikin og liðug heldur
þurfi að kenna þeim það eins og annað í líf-
inu. „Það er ekkert líf án plásturs og við
kennum börnum okkar að ganga og vera
kurteis og svoleiðis, af hverju ekki að kenna
þeim líka að leika sér úti?“ segir
Sabína. „Það þarf ekki allt að vera
tilbúið með einhverjum tækjum
og tólum og dýrum leik-
föngum heldur er um að
gera að leyfa börnunum að
njóta sín í úti náttúrunni
og umhverfinu og leyfa
þeim að nota ímyndunar-
aflið.“
Hún segir að hægt sé að
uppfylla alla þætti er
falla undir
grunn-
hreyfifærni
á klukku-
tíma úti í
náttúrunni á hverjum
degi. Þá náist þeir
þættir sem þarf til
að örva öll skiln-
ingarvitin. Örv-
unin verður meiri
í útileik en
innileik þar
sem áreitið
er meira
og hreyf-
ingarnar
voldugri.
Börnin aðstoðarrithöfundar
Sabína vill að bókin komi öllum að góðum
notum. „Fyrrverandi nemendur mínir sem
tóku þátt í þessu eru í raun rithöfundar með
mér þó að þeirra sé ekki getið. Þetta hefði
ekki orðið til án þeirra, því ég fékk tækifæri
til að prófa mig áfram með börnunum,“ segir
hún. „Markmiðið er að allir geti nýtt sér
bókina, ekki bara íþróttafræðingar. Þarna
liggur að baki fimm ára rannsóknarvinna
sem ég skrifaði svo um í mastersritgerð
minni síðar. Það urðu framfarir hjá börn-
unum og það sýndi sig að þetta virkar.“
FÆRNI TIL FRAMTÍÐAR
Hreyfifærni og námsfærni
helst í hendur
ÍÞRÓTTAFRÆÐINGURINN SABÍNA STEINUNN HALLDÓRSDÓTTIR HEFUR UNDANFARIN ÁR VERIÐ AÐ ÞRÓA HUGMYNDAFRÆÐI SÍNA UM HREYFIFÆRNI
BARNA SEM HEFUR BORIÐ ÁRANGUR Í KENNSLU HENNAR. HÚN SEGIR HREYFIFÆRNI HAFA ÁHRIF Á ALLA ÞROSKAÞÆTTI HJÁ BÖRNUM OG VILL AÐ
FORELDRAR OG BÖRN LEIKI SÉR SAMAN ÚTI. MIKILVÆGT SÉ AÐ LEYFA BÖRNUM AÐ NOTA ÍMYNDUNARAFLIÐ Í ÚTILEIKJUM.
Gunnþórunn Jónsdóttir gunnthorunn@mbl.is
Sabína Steinunn aðstoðar Erni
Daða Sigurðsson við að bregða
sér í líki flugvélar en með þessu
móti er gott að þjálfa jafnvægið.
Hjá þeim stendur Tinna Dögg
Þórðardóttir og þjálfar einnig
jafnvægið með því að standa á
öðrum fæti.
Morgunblaðið/Eggert
Ernir Daði er ansi öflugur í
hreyfingum og þykir gaman
að gera krefjandi æfingar.
„Það kemur nú fyrir að þegar börnin
segja frá einhverju ævintýralegu eða
ótrúlegu eru þau oft skömmuð fyrir að
vera að plata, þau verði nú að segja satt
og rétt frá. Hins vegar eru þau kannski
ekki að plata heldur þyrstir í það að
hafa frá einhverju að segja eftir langan
og viðburðaríkan útileik í ímynduðum
heimi. Í stað þess er um að gera að nýta
tækifærið og flétta það saman við hug-
myndafræðina í bókinni. Hvetja þau
áfram með því að spyrja hvort hinn um-
ræddi dreki gæti hoppað hátt eða
stokkið langt,“ segir Sabína.
NOTA ÍMYNDUNARAFLIÐ
Spyrja frekar
en skamma