Morgunblaðið - 27.06.2014, Síða 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. JÚNÍ 2014
Davíð Már Stefánsson
davidmar@mbl.is
„Sagan segir frá uppistandara sem er
hálfgerður eilífðardrengur, kominn á
fimmtugsaldur og heldur að hann eigi
enn séns í ungar stelpur. Hann þráir
góða endurkomu og neyðist til að
taka táningsdóttur sína með sér á túr
út á Jótland. Þá gengur hann í gegn-
um lífskrísu og þarf að fullorðnast,“
segir Hallgrímur Helgason, listamað-
ur með meiru, um handritið að kvik-
myndinni Comeback sem leikstjórinn
Natasha Arthy er nú að festa á filmu í
Danmörku og verður frumsýnd í
byrjun næsta árs.
Upphaflega skrifað fyrir Balta
„Handritið var upphaflega skrifað
á ensku og sagan átti að gerast í Am-
eríku. Þetta var eiginlega skrifað fyr-
ir Baltasar Kormák þegar hann ætl-
aði að gera myndir í Ameríku. Hann
var alltaf að kvarta yfir því að hann
fengi svo léleg handrit í hendurnar, til
að mynda um að Jesús Kristur væri
endurfæddur sem hvalur og eitthvert
svona rugl,“ segir Hallgrímur kíminn.
„Hann bað mig eiginlega um að
skrifa eitthvað. Við þróuðum þetta
saman svolítið lengi og á tímabili leit
út fyrir að þetta yrði að veruleika.
Það var komið þarna eitthvert loforð
frá frægum leikara sem ætlaði að
taka þetta að sér. Balti hafði rætt við
þann aðila á einhverjum bar í New
York en svo varð ekkert úr því. Hann
fór svo að gera hasarmyndir í Holly-
wood og þetta gleymdist. Ég ákvað
því að fara með þetta eitthvað annað.
Ég kynntist Morten Kaufmann,
framleiðanda myndarinnar, fyrir
fjórum árum og það er búið að taka
þann tíma að koma þessu á kortið í
Danmörku,“ segir hann en þess má
geta að Kaufmann hefur unnið náið
með danska leikstjóranum Thomas
Vinterberg sem margir ættu að kann-
ast við sökum mynda á borð við Fest-
en og Jagten. Hallgrímur bætir því
við að handritið sjálft sé nú komið á
fermingaraldurinn.
„Handritaformið er skemmtilegt.
Það krefst mikils aga og ég hef haft
gott af því að takast á við það. Þetta
er alltaf spurning um að reyna að tak-
marka sig og straumlínulaga söguna.
Á hinn bóginn er þetta líka mjög
frústrerandi því bransinn er erfiður
og mikið skrifræði sem fylgir þessu.
Það eru margir sem koma að ákvörð-
unum og það þarf að finna framleið-
endur, fjárfesta og þess háttar. Þeir
hafa kannski skoðanir á handritinu og
þá þarf að endurskrifa og svo þarf að
bíða nokkur ár. Þetta eru endalausar
málamiðlanir og reynir á þolinmæð-
ina. Í endann var ég orðinn svolítið
þreyttur á þessu enda er þetta hand-
rit komið á fermingaraldur,“ segir
hann. Hallgrímur segir ennfremur að
uppbyggingu handrits svipi til skáld-
sögu þótt formið sé ólíkt.
„Þetta er í rauninni bara upphaf og
endir. Áhorfandinn og lesandinn þarf
síðan að upplifa einhverja fullnæg-
ingu á leiðinni,“ segir hann.
Aðalleikarinn líkur Steinda jr.
Hallgrímur kveðst vera sáttur við
þá sem standa að kvikmyndinni og
segir Anders W. Berthelsen, sem fer
með aðalhlutverk myndarinnar,
einkar sannfærandi. Hann segir það
bæði skrítið og ánægjulegt að sjá ein-
hvern túlka persónu sem hefur búið
með honum svona lengi.
„Ég var viðstaddur tökur í Köben
um daginn og er mjög sáttur við And-
ers í aðalhlutverkinu. Lúkkið á þess-
um persónum var undarlega líkt því
sem ég lagði upp með. Ég gat ekki
séð annað en að hann færi vel með
hlutverkið, hann var fyndinn en á
sama tíma djúpur. Það var einhver
sena þarna sem ég horfði á tíu sinn-
um og Anders fékk mann til að vökna
um augun. Ég er því sáttur. Það er
reyndar skrítið hvað hann er líkur
Steinda jr. í útliti. Hann er eins og
eldri bróðir hans, það er alveg magn-
að,“ segir Hallgrímur sposkur. Að-
spurður gengst hann við því að mynd-
listarnámið nýtist honum vel við að
smíða myndræn handrit.
„Ég hef alltaf skrifað frekar mynd-
rænt þannig að þetta hlýtur að hald-
ast í hendur. Hugmyndirnar sem
maður fær eru reyndar alltaf að-
skildar. Þær koma alltaf með litlum
merkimiða sem segja til um hvað þær
eigi að verða. Þetta er því frekar að-
skilið í mínum huga en sjálfsagt
blandast þetta eitthvað,“ segir hann.
Hallgrímur stóð sjálfur í uppistandi á
sínum tíma en kveður þó söguna vera
skáldskap að nær öllu leyti.
„Þetta er nú að mestu skáldskapur
frá byrjun, kannski eitthvað smá
byggt á minni eigin reynslu. Ég var
nú svolítið í uppistandi á síðustu öld
og þetta handrit kviknaði laust eftir
aldamótin, þá átti ég einmitt líka tán-
ingsdóttur. Þetta á sér því kannski
einhverjar persónulegar skýringar,“
segir hann.
Heimfært upp á Danmörku
Eins og Hallgrímur nefndi áður
eru það margir sem koma að gerð
kvikmyndar og segir hann það stund-
um taka á hvernig handritið breytist.
„Maður verður aðeins að slaka á og
sætta sig við að maður er ekki leik-
stjóri. Sjálfsagt væri best að maður
leikstýrði þessu bara sjálfur. Þá
myndi maður reyndar ekki gera mik-
ið annað. Auðvitað verður þetta aldrei
nákvæmlega eins og maður lagði upp
með,“ segir Hallgrímur en hann
kveðst hafa treyst framleiðandanum
fullkomlega.
„Morten Kaufmann fann leikstjór-
ann og þau fundu danskan uppistand-
ara, Jacob Tingleff, til að færa staðina
og grínið yfir í danskan veruleika.
Sagan hefur því breyst svolítið í
þeirra meðferð, ég gaf þeim leyfi til
þess,“ segir Hallgrímur en hann ber
Kaufmann vel söguna og segir hann
jarðbundinn og hógværan mann sem
þoli enga vitleysu. Verkefnið fékk
meðal annars styrk frá danska kvik-
myndasjóðnum en Hallgrímur segir
þó myndina ekki vera dýra í fram-
leiðslu. Hann segist vel geta hugsað
sér að leggja handritagerð fyrir sig
en nú þegar liggur eitt ókvikmyndað í
skrifborðsskúffunni.
„Ég væri alveg til í að skrifa fleiri
handrit ef ég vissi að þetta fengi meiri
flýtimeðferð. Ég veit ekki hvort ég
nenni að skrifa handrit sem bíða í
fjórtán ár áður en þau eru framleidd.
Það er einhver áhugi kviknaður á
öðru handriti sem ég skrifaði fyrir
einhverju síðan, ætli það verði ekki
framleitt þegar það er orðið fjórtán
ára,“ segir Hallgrímur glettinn.
Dönsk kvikmyndagerð góð
Hallgrímur fer fögrum orðum um
danska kvikmyndagerð og segir enga
tilviljun að hún sé á þeim stalli sem
raun ber vitni.
„Það er náttúrlega vel kunnugt að
Danir settu mikla peninga í kvik-
myndagerð á sínum tíma og hafa
haldið því við. Danski bransinn er því
þróaður og þeir framleiða alltaf mikið
af kvikmyndum og sjónvarpsþáttum.
Staðallinn hjá þeim er hár og hefur
mótast á undanförnum tuttugu árum.
Þetta er afrakstur mjög meðvitaðrar
stefnu stjórnvalda og það væri nátt-
úrlega óskandi að við gætum tekið á
okkur rögg í þessum málum, horft
meira til framtíðar og tekið hausinn
upp úr kreppuvasanum. Við verðum
að þora að setja meiri peninga í þessa
miklu menningarstarfsemi sem kvik-
myndin er því að sjálfsmynd þjóðar
kemur ef til vill hvað mest frá þessum
myndmiðlum nú til dags,“ segir Hall-
grímur að lokum.
Myndmiðlar skapa sjálfsmynd þjóðar
Kreppa Anders W. Berthelsen og Sara-Sofie Boussnina fara með aðal-
hlutverkin í kvikmyndinni sem fjallar um uppistandara í tilvistarkreppu.
Þríeyki Hallgrímur var viðstaddur tökur í Kaupmannahöfn fyrir skemmstu og fór vel á með þeim Natöshu Arthy
og Morten Kaufmann sem leikstýrðu og framleiddu kvikmyndina. Hallgrímur ber þeim vel söguna.
 Handrit Hallgríms Helgasonar, Comeback, kvikmyndað í Kaupmannahöfn  Morten Kaufmann
framleiðir myndina en hann hefur m.a. framleitt kvikmyndir leikstjórans Thomas Vinterbergs
Ný heimildar-
mynd eftir Aldísi
Fjólu Borgfjörð
Ásgeirsdóttur
um tónlistarhá-
tíðina Bræðsl-
una verður sýnd
í Félagsheim-
ilinu Fjarðar-
borg á Borg-
arfirði eystra í
kvöld kl. 20, en
þetta er í fyrsta sinn sem myndin
er sýnd á Austurlandi. Myndin er
lokaverkefni Aldísar Fjólu úr hag-
nýtri menningarmiðlun við HÍ og
unnin í samstarfi við fyrirtækið
Kvikland á Egilsstöðum. Í mynd-
inni er saga tónlistarhátíðarinnar
rakin í máli og myndum, fylgst
með undirbúningi í firðinum og
talað við Bræðslugesti. Tökur fóru
aðallega fram í kringum Bræðsl-
una 2013 og eru helstu viðmæl-
endur Áskell Heiðar Ásgeirsson,
Magni Ásgeirsson og Vilhelm
Anton Jónsson.
Bræðslan
í mynd
Magni Ásgeirsson
„Absent Core“ nefnist nýr skúlptúr
eftir Guðrúnu Nielsen sem settur
hefur verið upp við Þorfinnstjörn í
Hljómskálagarðinum. Samkvæmt
upplýsingum frá listakonunni teng-
ist verkið búddahofinu Daisen-in í
Kyoto í Japan. „Þar eru gestir
leiddir áfram eftir minna mikil-
vægum rýmum hofsins sem eru
gangar og verandir. Aðkomufólk
lítur á þau rými sem hluta af bygg-
ingunni, en fyrir þá sem eru í hof-
inu eru þessi svæði hluti af ytri
heimi sem er umkringdur kjarn-
anum.“
Guðrún hefur unnið með skúlp-
túra í almannarými síðan 1992 er
hún setti upp sinn fyrsta skúlptúr
við Design Museum í London. „Ab-
sent Core“ er aðeins annað úti-
listaverkið eftir Guðrúnu sem sett
er upp á Íslandi, en fyrra verkið
var „Borrowed View“ árið 2013 á
sýningunni Undir berum himni.
Fjarverandi kjarni fer upp
Útilist Absent Core er skúlptúr Guðrúnar Nielsen í Hljómskálagarðinum.
Three Amigos nefnist myndlist-
arsýning Brynjars Helgasonar,
Ívars Glóa Gunnarssonar og Loga
Leós Gunnarssonar sem opnuð
verður í Galleríi Úthverfu á Ísafirði
í dag. Samkvæmt upplýsingum frá
galleríinu hefur það nýst lista-
mönnunum sem vinnuaðstaða í viku
fram að sýningaropnun. „Þannig
ákvarðast sýningin sjálf af sam-
verustundum félaganna á þessari
vinnustofu. Sýningin og aðdrag-
andi hennar hverfast um vinnuborð
sem kemur til með að standa í
miðju rýmisins. Þar verða spilin
lögð á borðið, þ.e.a.s. hugmyndir og
hlutir listamannanna – sem verða
svo uppistaðan í sýningu sem opnuð
verður föstudaginn 27. júní,“ segir í
tilkynningu. Gallerí Úthverfa er til
húsa þar sem Gamla Slunkaríki var
við Aðalstræti 22 á Ísafirði.
Þrír vinir á Úthverfu
Vinnuborð Sýningin hverfist um vinnuborð sem verður í miðju rýmisins.