Fréttir - Eyjafréttir - 09.11.2000, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 9. nóvember 2000
Fréttir
15
Guðrún Karítas Garðarsdóttir og Þorsteinn Magnússon skrifa:
Burt með heimamennskuna
Á dögunum var haldin ráðstefna undir
yfírskrifdnni Eyjar 2010 og er væntan-
lega öllum í fersku minni. Við ætlum
hins vegar að fjalla um eitt atriði sem
okkur fannst varpa skugga á þessa
annars ágætu ráðstefnu en það er
„heimamennskan" sem náðist ekki að
yfirvinna í tengslum við undirbúning
ráðstefnunnar.
Við undirrituð erum „utanbæjar-
fólk“ (ekki ættuð úr Eyjum) sem sótti
menntun sína „út á land“ þ.e. út-
skrifuðumst frá Háskólanum á
Akureyri annað úr sjávarútvegsfræði
og hitt úr rekstrarfræði. Við fluttum til
Eyja um það leyti sem Keikó kom til
Eyja, árið 1998. Við tilheyrum því
þeim fremur fámenna hópi íbúa
Vestmannaeyja sem er utanbæjarfólk
og hefur flutt til Vestmannaeyja til
starfa eftir að hafa aflað sér „æðri“
menntunnar, en Þorsteinn Gunnarsson
rektor mun víst hafa fjallað um
mikilvægi hennar íyrir byggðaþróun í
framsöguerindi sínu á ráðstefnunni.
Auk þess að hafa reynslu af því að búa
á landsbyggðinni, í okkar tilviki Akur-
eyri og Þorlákshöfn.
Það kom okkur því á óvart þegar
við vorum ekki á meðal þeirra fjöl-
mörgu sem voru boðuð til
undirbúnings
ráðstefn-
unnar, sér-
staklega þar
sem undir-
rituð er starfs-
maður á
Rannsókna-
setrinu, en þar
fór undirbún-
ingur fram að
mestu. Við
tökum þessu
samt ekki sem óvild í okkar garð
heldur viljum við kenna um fyrirbæri
sem við köllum „heimamennsku" og
minnst var á hér í upphafi. „Heima-
mennskan“ hefur ýmsar birtinga-
rmyndir, t.d. höldum við að undir-
búningsnefndin hafi afgreitt okkur
sem „aðkomufólk" sem kæmi til með
að staldra stutt við og því vorum við
talin hafa harla lítið til málanna að
leggja varðandi framtíð búsetu í
Vestmannaeyjum (ef þessi ágæta
nefnd hefúr á annað borð nokkuð
hugsað þann möguleika). Sem dæmi
um aðra birtingarmynd getum við
nefnt að annað okkar hefúr þrisvar
sinnum sótt um atvinnu hér í bæ, allt
störf sem sem tengist menntun
viðkomandi
og í amk. tvö
skipti hefur
,Jieimamað-
ur“ með
minni mennt-
un orðið fyrir
valinu. Þá er
eðlilegt að
spyija: Hvers
virði er
menntunin
sem allir lofa
og prísa á tyllidögum?
Við setjum orðið „heimamaður" í
gæsalappir hér vegna þess að við
álítum að þeir sem búa og starfa í
Vestmannaeyjum og borga sínar
skyldur til bæjarfélagsins hljóti allir að
teljast heimamenn þó að þeir hafi ekki
slitið bamsskónum hér eða geti ekki
kennt sig við ákveðið hús í bænum.
Við vitum auðvitað ekki fyrir víst
hvort þetta sem við köllum „heima-
mennsku“ var mikið rætt á ráð-
stefnunni þar sem við vorum ekki
viðstödd en það að ganga fram hjá
„utanbæjarfólki" við undirbúning
ráðstefnunnar til að fá fram skoðanir
þess á búsetu í Eyjum og hugsanlega
ný sjónarmið í umræðuna, segir okkur
ýmislegt.
Við vitum hins vegar fyrir víst að
ráðstefnan fjallaði m.a. um hvemig
auka mætti íbúaíjölda í Eyjum og eitt
af höfuðmarkmiðunum sem sett var
fram var að ná fjölda íbúa í 5.200
manns. Þetta er göfugt markmið en í
framhaldi má spyrja hvort ekki sé
ástæða til að bæjarfélagið fari fram á
það við þá sem em ráðnir í stöður á
vegum bæjarins að þeir flytji með sér
fjölskyldur sínar eða a.m.k. lögheimili
sitt til Eyja? Ekki veitir af að allir
leggi sitt lóð á vogarskálamar.
Til þess að háleitt markmið um
íbúafjölda Vestmannaeyja náist árið
2010 þýðir ekki að treysta á að
einungis fólk með löggilt uppmna-
vottorð úr Vestmannaeyjum skili sér
til baka. Vestmannaeyjar em sem sé
ekki bara fyrir Vestmannaeyinga held-
ur er mikilvægt fyrir Vestmannaeyjar
að fá hingað fólk sem ekki er einungis
sonur eða dóttir þessa eða hins heldur
einfaldlega fólk sem kýs að búa hér og
nýta sína menntun sér og byggðar-
laginu til góða. Það er von okkar að
„heimamennskan" heyri sögunni til
árið 2010.
Höfimdar eru heimamenn í
Vestmannaeyjum
Hanna Júlíusdóttir:
Höfum jókvæðnina að leiðarljósi
Yndislega
Eyjan mín, ó
hve þú ert
morgunfögur.
Þetta er nú
eitt af því sem
allir em sam-
mála um. Þó
er eins og
umræðan um
lífið hér verði
neikvæðari
með hveijum
deginum sem líður og smitar út frá sér,
enda fær fólk neikvæðnina beint í æð.
Er ekki ástæða til að staldra við og
hugsa um hvað við getum gert til að
bæta mannlífið og hvað ráðamenn
þessa bæjar hafa nú þegar gert og
hvað margt er í bígerð.
Það hefur verið tekið til hendinni
víðs vegar um eyjuna, fegrað og snyrt.
Skanssvæðið er til fyrirmyndar og
megum við vera stolt af því. Einnig
má minnast á útsýnispallana sem búið
er að koma upp víðs vegar um eyna.
T.d. fyrir framan Sorpu, austur á nýja
hrauni þar sem sjá má yfir til Keikó og
enn austar og uppi á Stórhöfða. Þar er
hægt að setjast niður og njóta fagurs
útsýnis í veðurblíðunni sem alltaf er í
Eyjum.
Það má líka minna á golfvöllinn
sem hefur mikið aðdráttarafl fyrir fólk
hvaðanæva úr heiminum. Það hrífst
líka af eyjunni sem náttúruperlu. Hér
er yndislegt mannlíf. Við höfum
drjúgar tekjur af ferðafólki. Það er
alltaf mjög ánægjulegt að heyra fólk
dásama þessa fögru eyju.
Við sem búum í svona fögru en
þröngu samfélagi verðum að vera
jákvæð gagnvart því sem gert er. Hér
er næg atvinna handa öllum sem vilja
og geta unnið. Ég hef ekki trú á öðm
en ráðamenn í frystihúsunum skoði
bæði kosti og galla í tengslum við
sameiningu. Atvinnulífhérbyggistað
mestu leyti á sjósókn og vinnslu í
landi. Önnur störf em að mestu leyti í
þjónustu við bæjarbúa í hvaða mynd
sem er.
Hér er talsvert félagslíf, tvö kven-
félög em starfandi, kórar, Eykyndill,
Kiwanis, Lions, Akóges o.fl. Állt em
þetta félög sem setja svip á bæjar-
félagið. Við höfum frábært bókasafn,
Framhaldsskóla, Tónlistarskóla, Lista-
skóla og svo mætti lengi telja. Við
höfum hér allt til alls.
En samt aldrei nóg fyrir suma og
enn flytur fólk í burtu og segir jafnvel
að hér sé aldrei neitt að gerast. Getur
verið að |x:tta fólk notfæri sér ekkert af
því sem í boði er, sitji bara heima og
láti sér leiðast? Skyldi það vera
duglegra að nýta sér þá möguleika
sem bjóðast í hinni Gullnu Reykjavík
ef það flytur þangað? Hvaðerþáað?
Umræða er til alls fyrst og hún er
farin af stað með því að hópar ungs
fólks kom saman til að ræða hvað sé
til bóta, þá meina ég á ráðstefnunni
Eyjar 2010. Við væntum mikils af
þessu fólki og það sýnir sig að
jákvæðni er þeirra leiðarljós. Með
góðri trú og jákvæðum vilja er hægt
að flytja fjöll.
Horfum bjartsýn til framtíðar.
Hanna Júlíusdóttir
Guðrún Arnalds skrifar um líföndun:
Tíminn er líf og lífið býr í hjartanu
„Til er mikill
en þó hvunn-
dagslegur
leyndardóm-
ur. Allir eiga
sinn þátt í
þessum
leyndardómi.
Hver einasta
manneskja
þekkir hann.
Flestir taka
honum eins
og hveijum öðrum sjálfsögðum hlut
og undrast ekki vitund.
Þessi leyndardómur er tíminn. Það
em til dagatöl og klukkur sem mæla
tímann. En það segir ekki alla söguna.
Allir þekkja að ein klukkustund getur
virst vara heila eilífð og eins getur ein
klukkustund liðið eins og örskot, allt
eftir því hvað maður upplifir. Því tími
er líf. Og lífið býr í hjartanu.“
Þetta er tilvitnun í söguna um
Mómó eftir Michael Ende. Ævintýri
fyrir böm og fullorðna og fjallar um
það sem gerðist þegar „grámennin,"
sem nærast á tíma mannanna, tóku
völdin í heiminum. Alveg eins og hjá
fólkinu í sögunni kemur sá tími í lífi
okkar allra að okkur virðist líf okkar
vera tilgangslaust, að bara ef við
hefðum meiri tíma og peninga þá
gætum við lifað „almennilegu lífi“.
Og við fömm að „spara“ tímann
okkar, vinna meira til að safna fyrir
því sem við höldum að myndi gera
okkur hamingjusöm að nýju.
Ég hef tekið eftir því í mínu starfi
að sífellt fleiri þeirra sem koma til mín
em á einhvers konar geðdeyfðar-
lyQum. Flestir hafa einhvem tíma
gengið í gegn um tímabil þar sem
heimurinn virtist hrynja og lífið hafði
ekki sama ht og áður. Þetta getur gerst
þegar við verðum fyrir sorg, áfalli eða
einfaldlega ef við höfum gleymt að
sinna okkur sjálfum í langan tíma. Oft
gerist það líka í kjölfar erfiðleika að
við sökkvum okkur ofan í enn meiri
vinnu en áður og fömm að lifa hratt
eins og tímaspamaðarfólkið í sögunni.
En em til fleiri leiðir til að hjálpa
okkur að vinna úr þunglyndi, síþreytu
eða öðmm afleiðingum þess að hafa
kannski ekki tekist á við hlutina á
sínum tíma?
Líföndun er ein af þeim leiðum sem
okkur bjóðast til að nálgast tilfinningar
okkar, finna þær og losa um það sem
er frosið eða fast. Við notum öndunina
til að halda aftur af því sem við viljum
ekki finna - þegar við reynum að
bremsa lífið. Á sama hátt getum við
nálgast frosnar eða ómeðvitaðar
tilfinningar í gegnum öndunina, með
því að finna fýrir þeim í líkamanum á
meðan við öndum. Líföndun getur
líka verið leið til að finna fyrir lífinu,
lífskraftinum okkar og hlaða okkur
orku ef við höfum gleymt henni ein-
hvers staðar á hlaupunum. En líf-
öndun eins og allt annað er engin
allsherjarlausn. Við verðum að velja
að lifa lífinu, velja að njóta þess og
finna fýrir okkur sjálfum - líka þegar á
móti blæs. Líföndunin sjálf tekur
u.þ.b. klukkutíma og er alltaf mikil
upplifun.
Mómó hafði einn eiginleika sem
fáir hafa og marga vantar í líf sitt. Hún
kunni að hlusta. Hún hlustaði svo vel
að sá sem talaði fékk óteljandi
hugmyndir og fann lausn á því sem
var að vefjast fýrir honum. En hvemig
væri líf okkar ef við gætum lært að
hlusta á okkur sjálf jafn vel og Mómó
hlustaði á vini sína? Kannski yrðum
við ríkari en ríkasti maður heims. Og
jafnvel sáttari. Að minnsta kosti ekki
fæða handa grámennum.
Spurt er......
Hvað
finnst þér
um verk-
fall fram-
halds-
skóla-
kennara
Ólafur Týr Guðjónsson, kenn-
ari:
„Mér finnst það
hábölvað. En er
þetta ekki eina
leiðin lil að fá
einhverju
framgengt?"
Donna Ýr Kristinsdóttir, nem-
andi:
„Mér finnst það
ömurlegt. Þetta er
ekki gotl ástand og
ég óttast að það eigi
eftir að verða langt.“
Hirgir Stefansson, nemandi:
„Alveg hræðilegt.
Ef það leysist ekki
fljótlega er hætt við
að f'ari illa hjá
mörgum
nemendum."
Eygló Egilsdóttir, nemandi:
„Hálfsorglegt og
leiðinlegt fyrir nem-
endur. Ég lield að
það eigi eftir að
verða langt."
Kolbrún Stella Karlsdóttir,
nemandi:
„Það er ekki nógu
gott. Efþaðverður
langt þá erum við
nemendur í vondum
málum."
Ragnar Óskarsson, kennari:
Það er skelfilegt. Ég
vona að það dragist
ekki á langinn en
því miður virðist allt
benda til þess eins
og mál standa."