Fréttir - Eyjafréttir - 09.11.2000, Blaðsíða 16

16
Fréttir
Fimmtudagur 9. nóvember 2000
Niðurstaða liggur f/rir í Herjólfsmálinu:
Kallar á nýjar leiðir í sai
-Til að ná árangri á því sviði þurfa Eyjamenn að standa saman
'
SAMSKIP hafa í mörg ár þjónað Vestmannaeyjum í mörg ár í millilandasiglingum en nú tekur við nýr kafli þegar félagið
tekur við rekstri Herjólfs um næstu áramót. Myndin er tekin þegar Lóðsinn siglir móts við skip Samskipa sl. föstudag.
Liðlega aldar-
fjórðungs
barátta Vest-
mannaeyinga
fyrir bættum
ferjusiglingum
milli lands og
Eyja og fyrir því
að halda for-
ræði yfir Herjólfi
er að engu
orðin. Og það
verður að
segjast eins og
er að fram-
koma og
virðingarleysi
Vegagerðar og
samgönguráð-
herra í garð
stjórnar Herjólfs
hf. og Vest-
mannaeyinga
almennt, á
lokastigum
málsins, er þess
eðlis að hroll
hlýtur að setja
að Eyjamönn-
um sem mega
sætta sig við að
þjóðvegi þeirra
verður stjórnað
úr Reykjavík frá
og með næstu
áramótum.
Þáttur samgönguráðherra
Það er með ólíkindum að Vegagerðin
skuli hafa, með vitund og vilja sam-
gönguráðherra, gert fullnaðarsamning
við Samskip og með því gert að engu
kæru stjórnar Herjólfs hf. til kæru-
nefndar útboðsmála. Kæran var
síðasta hálmstráið í viðleitni stjómar-
innar í baráttu sinni fyrir forræði yfir
Herjólft og von um árangur var
kannski ekki mikil. Umboð kæru-
nefndar nær ekki til samninga sem
þegar hafa verið undirritaðir og vann
stjóm Hetjólfs samkvæmt því. Kæran
var send inn 4. október og áttu menn
von á að það tæki nefndina tvær til
þrjár vikur að kveða upp úrskurð sinn.
Það kom því eins og blaut tuska í
andlit hennar þegar í ljós kom að
Vegagerðin hafði strax 6. október gert
bindandi samning við Samskip,
þennan samning samþykkti sam-
gönguráðherra og það sama gerði
ríkisstjóm Islands.
Þar með gat úrskurðamefndin ekki
tekið málið fyrir en Vegagerðin sendi
inn greinagerð sem stjóm Herjólfs
vildi fá að svara og bað um frest til
þess. Sá frestur fékkst ekki og var þá
ákveðið að draga kæmna lil baka. Að
beiðni vegamálastjóra fjallaði úrskurð-
amefndin um kæmna og fann ekkert
athugavert við málið. En hafa verður í
huga að stjóm Herjólfs náði ekki að
koma athugasemdum sínum að.
Of seint í rassinn gripið
En þrátt fyrir lygar samgönguráðherra
og fruntalega framgöngu Vegagerðar-
innar á lokastigum málsins var það
ekki þar sem málið tapaðist. Það
gerðist miklu fyrr. Auðvitað verður
föstudagurinn 27. október svartur
dagur í sögu Vestmannaeyja en þann
dag kynnti samgönguráðherra þriggja
vikna gamla ákvörðun sína í
ríkisstjóm. Málið rann þar ljúflega í
gegn og ekki hefur frést af andmælum
Guðna Ágústssonar, landbúnaðar-
ráðherra og þingmanns Suðurlands-
kjördæmis.
Þegar Vegagerðin yfirtók rekstur
Herjólfs fyrir fimm áium var það strax
yfirlýst stefna hennar að bjóða út
rekstur allra ferja í landinu og þar var
Herjólfur meðtalinn. Halldór Blöndal,
þáverandi samgönguráðherra, féllst á
sjónarmið Vestmannaeyinga um að
þeirra hagsmunum yrði best borgið
með því að þeir hefðu forræði yfir
skipinu. Vegagerðin virti þessa
skoðun ráðherrans á meðan hans naut
við en tækifærið var gripið þegar
núverandi samgönguráðherra tók við.
Eitt af hans fyrstu verkum var að
ákveða útboð á rekstri Heijólfs og þar
gekk hann erinda Vegagerðarinnar.
Á þessum tímapunkti er það sem
gæfan fer að snúast Vestmannaey-
ingum í óhag. Og þama hefðu
þingmenn kjördæmisins og bæjar-
stjóm Vestmannaeyja átt að leggjast á
eitt og láta kanna kosti þess og galla
fyrir Vestmannaeyinga að bjóða
reksturinn út. Það gerðist ekki, hvort
sem um er að kenna leti, áhugaleysi
eða eindregnum vilja þingmanna til að
láta bjóða út reksturinn. Meirihluti
bæjarstjómar setti allt traust sitt á
formann samgöngunefndar, Áma
Johnsen, sem hélt því fram að Vest-
mannaeyingar þyrftu ekkert að óttast,
útboðið væri klæðskerasniðið fyrir
Herjólf hf. þannig að enginn annar
byði í reksturinn. Þetta kom m.a. fram
hjá honum á aðalfundi félagsins þann
25. september sl. Þama vísar hann til
þess að bæjarstjóm fékk möguleika á
að gera athugasemdir við útboðsgögn
áður en þau voru send út. Ekki vom
allir sammála Áma á fundinum en
hann ítrekaði að menn þyrftu ekkert
að óttast.
Þama misreiknaði Ámi sig illilega
og það er sennilega ástæðan fyrir því
hvemig komið er. Strax eftir að til-
boðin voru opnuð og í ljós kom að
Samskip bauð í reksturinn boðaði
Ámi alla þingmenn kjördæmisins til
fundar og óskaði liðsinnis þeirra í
málinu. Enginn niðurstaða fékkst á
þeim fundi enda of seint í rassinn
gripið að ætla sér að beita pólitískum
þrýstingi þegar búið var að opna
tilboðin. Þessi fundur hefði átt að vera
a.m.k. ári fyrr og bæjarstjórn hefði
mátt vera mun sýnilegri í gagnrýni
sinni. Það hefði mátt ætla að eitt stykki
ráðherra, formaður samgöngunefndar
og Ijórir þingmenn að auki hefðu
getað séð til þess að ekki kæmi til
útboðs. Það hefði a.m.k. átt að verða
niðurstaðan ef hagsmunir Vestmanna-
eyja væm hafðir að leiðarljósi.
Annars má ráða það af viðbrögðum
eða viðbragðsleysi þingmanna, ann-
arra en Isólfs Gylfa Pálmasonar og
svo Áma Johnsen, að þeim hafi verið
nokk sama. Alla vega hefur lítið til
þeirra heyrst og skrifað stendur; þögn
er sama og samþykki.
Hagsmunir Eyjamanna
En hveijir em hagsmunir Vestmanna-
eyja? Það er eðlilegt að fólk spyiji
þessarar spumingar því vissulega
heldur Herjólfur áfram að sigla milli
Þorlákshafnar þó Heijólfsmerkið heyri
sögunni til og merki Samskipa eða
Landflutninga komi í staðinn. Meira
að segja er í útboðsgögnum vilyrði
sem kveður á um fleiri ferðir en nú er
og ekki má ætla Samskipsmönnum að
þeir hafi að leiðarljósi að traðka á
Vestmannaeyingum. En skrifað
stendur; sjálfs er höndin hollust og það
á einmitt við í þessu máli.
Þá stóðu menn saman
Eldra fólk man eftir Stokkseyrar-
bátnum en áður en gamli Heijólfur
kom árið 1976 gekk forveri hans og
nafni milli Reykjavíkur og Vest-
mannaeyja, fór eina ferð til Þorláks-
hafnar og svo aftur til Reykjavíkur.
Þannig gekk þetta tvisvar í viku auk
þess sem strandaferðaskip, sem sigldu
hringinn í kringum landið, komu hér
við.
Þáverandi þingmenn Vestmanna-
eyja og bæjarstjóm sáu að við svo
búið mátti ekki standa og saman tókst
þeim að fá í gegn að smíðuð yrði feija
sem þjónaði eingöngu Vestmanna-
eyingum. Mikil og góð samstaða var
um málið í Vestmannaeyjum og eiga
margir Eyjamenn hlutabréf í Heijólfi
hf. því staðið var fýrir hlutafjársöfnun
í bænum. Þama náðist stór áfangi í
samgöngumálum Vestmannaeyja og
Eyjabúar í hátíðarskapi þegar nýr
Heijólfur sigldi inn í höfnina fyrstu
dagana í júlí árið 1976. Hann var í
eigu Herjólfs hf. og átti Vestmanna-
eyjabær 51%, ríkið 46% og ein-
staklingar 3%.
Þessi Herjólfur reyndist hið mesta
happafley og þjónaði sínu hlutverki
vel. Baráttan hélt þó áfram því
flutningar jukust hröðum skrefum og
urðu meiri en skipið annaði. Eins þótt
dýrt þætti að ferðast með Herjólfi.
Fannst Eyjamönnum þeir ekki sitja