Hrund - 01.05.1967, Blaðsíða 13

- Finnið þér þrýsting, þegar ég legg fingurinn á
blettinn?
Maðurinn svaraði ekki, en tárin, sem komu í augu
hans, töluðu sínu máli.
- Þetta er óvenjulegt. Eg sé ekkert.
- Ekki ég heldur, en sársaukinn er þarna og ég vil
heldur deyja en halda svona áfram.
Skurðlæknirinn skoðaði blettinn aftur vandlega
í stækkunargleri, mældi svo sjúklinginn, - en hristi að-
lokum höfuðið.
- Húðin er alheilbrigð, slagæðin eðileg, ekki hin
minnsta bólga eða þroti. Höndin er eins eðlileg og
nokkur hönd getur verið.
- Mér sýnist hún dálítið rjóðari, þar sem bletturinn er.
- Hvar?
Okunni maðurinn gerði hring á stærð við krónu-
pening á handarbakið og sagði „hérna“.
Læknirinn leit á manninn. Hann var farinn að halda,
að hann ætti hér við geðsjúkling.
- Þér verðið að vera um kyrrt í borginni og ég skal
reyna að hjálpa yður næstu daga, sagði hann.
- Ég get ekki beðið. Þér skulið ekki halda, læknir, að
ég sé geðveikur eða haldinn ofskynjunum. Þetta
ósýnilega sár veldur mér skelfilegum sársauka og ég
vil, að þér skerið burt þennan blett, alveg inn að beini.
- Það geri ég ekki, herra minn.
- Hversvegna ekki?
- Vegna þess, að það er ekkert að hendinni á yður.
Hún er eins heilbrigð og mínar hendur.
- Þér virðist halda, að ég sé brjálaður eða að ég sé að
blekkja yður, sagði sjúklingurinn um leið og hann dró
úr veski sínu þúsund flórinu seðil og lagði á borðið.
- Þér sjáið nú, að mér er alvara. Þetta er mér svo
mikilsvert, að ég er reiðubúinn að greiða þúsund
flórinur. I öllum bænum gerið þessa aðgerð.
- Þótt þér byðuð mér alla fjármuni heimsins, mundi
eg ekki skera í heilbrigðan lim.
- Hversvegna ekki?
- Vegna þess, að það væri andstætt siðareglum lækna.
Allir mundu segja, að þér væruð bjáni og saka mig um
að hafa notfært mér veikleika yðar, - eða segja, að ég
hefði ekki getað greint sár, sem ekki var til.
- Jæ ja þá, herra minn, - þá ætla ég að biðja yður að
gera mér annan greiða. Ég ætla að gera skurðaðgerðina
sjálfur, enda þótt mér sé óhægt um vik að nota vinstri
höndina til þess. Allt og sumt, sem ég mælist til af
yður, er að ganga frá sárinu, þegar ég er búinn.
Skurðlæknirinn sá sér til undrunar, að manninum
var fullkomin alvara. Hann fór úr jakkanum og bretti
upp skyrtuermina. Þar sem hann hafði ekki annað
áhald tók hann upp vasahníf sinn. Aður en læknirinn
gat gripið í taumana hafði ókunni maðurinn stungið
hnífnum djúpt í hönd sér.
- Hættið, hrópaði læknirinn, hræddur um, að sjúkl-
ingurinn mundi skera á æð. Ur því þér haldið, að þetta
verði að gera, skal ég sjá um það.
Síðan bjó hann sig undir skurðaðgerðina. Þegar að
henni kom, ráðlagði hann sjúklingnum að líta undan,
því að venjulega væri fólki illa við að sjá sitt eigið
blóð.
- Það er óþarfi, sagði hann - ég verð að stýra hönd
yðar, svo að þér vitið hve langt á að skera.
Okunni maðurinn tók aðgerðinni rólega og auð-
veldaði hana með leiðbeiningum sínum. Hönd hans
titraði ekki einu sinni og þegar bletturinn hafði verið
skorinn burt, andaði hann léttar, eins og fargi hefði
verið lyft af herðum hans.
- Finnið þér ekkert til núna, spurði læknirinn.
- Ekki hið minnsta, svaraði hann brosandi. Það er sem
sársaukinn hafi verið skorinn gersamlega burt og
þessi litlu óþægindi eftir aðgerðina eru eins og svalur
andvari eftir hitabylgju. Látið bara blóðið renna, það
róar mig.
Þegar búið hafði verið um sárið, virtist ókunni
maðurinn ánægður og hamingjusamur. Hann var
breyttur maður. Hann þrýsti hönd læknisins í þakk
lætisskyni með vinstri hendinni.
- Ég er yður sannarlega mjög þakklátur, sagði hann.
Skurðlæknirinn heimsótti sjúklinginn í gistiher-
bergi hans nokkrum sinnum næstu dagana eftir
skurðaðgerðina og leiddu kynni þeirra til þess, að
hann tók að bera virðingu fyrir manninum. Hann var
í hárri stöðu, menntaður maður og fágaður og af einni
beztu ætt landsins.
Þegar sárið var að fullu gróið, sneri ókunni
maðurinn aftur heim til sveitaseturs síns.
Þremur vikum síðar kom sjúklingurinn aftur á stofu
iæknisins. Hönd hans var aftur komin í fetil og hann
kvartaði um samskonar þrautir og áður, á nákvæmlega
sama stað og fyrir skurðaðgerðina. Andlit hans var
eins og á vaxbrúðu - og kaldir svitadropar giitruðu
á enni hans. Hann hneig niður í hægindastól og rétti
orðalaust fram höndina.
Guð minn góður, hvað hefur gerzt?
- Þér hafið ekki skortið nógu djúpt, stundi hann.
Sársaukinn kom aftur og er nú jafnvel enn verri en
áður. Hann er að gera út af við mig. Ég vildi ekki
ónáða yður aftur og reyndi að harka af mér, en nú get
ég ekki meira. Þér verðið að skera aftur.
Skurðlæknirinn skoðaði staðinn. Sárið eftir aðgerð-
ina var að fullu gróið og komin ný húð. Æðarnar virt-
ust alveg óskaddaðar og púlsinn var eðlilegur. Hiti
var enginn og þó skalf maðurinn eins og hrísla.
- Ég hef aldrei áður heyrt eða sé neitt þessu líkt, sagði
læknirinn.
Það var nú ekki um annað að ræða en endurtaka
skurðaðgerðina. Allt fór fram eins og í fyrra skiptið.
Sársaukinn hvarf- en þótt sjúklingnum létti augsýni-
lega mikið, brosti hann ekki einu sinni - og þegar
hann kvaddi lækninn var hann dapur og mæðulegur
á svip.
- Þér skulið ekki láta yður bregða, þó ég komi aftur
innan mánaðar sagði hann.
- Það megið þér ekki halda, sagði læknirinn.
- Það er eins víst og að guð er á himnum, sagði hann
vonleysislegur á svip: Au Revoir, læknir.
Skurðlæknirinn ræddi þetta tilfelli við nokkra
starfsbræður sína og lét hver þeirra í ljós sína skoðun.
En enginn gat fundið fullnægjandi skýringu.
Mánuður leið og sjúklingurinn kom ekki aftur.
Síðan enn nokkrar vikur og þá kom bréf frá honum.
Læknirinn opnaði það ánægður og hugsaði með sér,
að nú væri allt í lagi, sársaukinn hefði ekki tekið sig
upp á ný.
Bréfið var svohljóðandi
„Kæri læknir . . .
Ég vil ekki skilja við yður í efa um orsök vandræða
minna og kæri mig ekki um að taka það leyndarmál
með mér í gröfina, eða eitthvað annað kannski. Mig
langar að þér vitið sögu hinna hræðilegu veikinda
minna. Sársaukinn er nú kominn í þriðja sinn og ég
ætla ekki að berjast við hann lengur.
Þetta bréf get ég aðeins skrifað með því að setja
logandi kol á blettinn, til þess að vega upp á móti
þeim djöfullegu eldum, sem brenna þar inni fyrir.
Fyrir sex mánuðum var ég afar hamingjusamur
maður. Ég var auðugur og ánægður, ég fann ánægju
í öllu því, sem vakið getur áhuga þrjátíu og fimm ára
karlmanns. Ég kvæntist fyrir ári. Af ást. Konan mín
var mjög falleg, góð og fáguð - regluleg hefðarkona.
Hún hafði verið í þjónustu greifafrúar, sem er búsett
eigi f)arri landareign minni. Hún elskaði mig og
hjarta hennar var fullt þakklætis. Sex mánuðir liðu í
hamingju. Hver dagurinn af öðrum færði mér aukna
ánægju. Hún gekk margra kílómetra vegalengd eftir
þjóðveginum til móts við mig, þegar ég hafði farið
til borgarinnar og vildi aldrei vera að heiman nema
fáeinar stundir í senn- ekki einu sinni hjá greiðafrúnni,
fyrrverandi húsmóður sinni, sem hún heimsótti oft.
Ast hennar á mér bakaði öðrum næstum óþægindi.
Hún vildi aldrei dansa við aðra menn en mig og
játaði jafnvel á sig sem glæpsamlegt athæfi, ef henni
varð það á að dreyma einhvern annan en mig. Hún
var elskulegt og saklaust barn.
Ég veit ekki, hvað það var, sem læddi að mér þeim
grun, að þetta væri ekki annað en látalæti. Maður
getur verið svo heimskur að leita óhamingjunnar í
sinni mestu hamingju.
Hún átti Iítið saumaborð og ein skúffan í því var
alltaf lokuð. Það fór að angra mig. Ég tók oft eftir því,
að hún gætti þess vandlega að skilja aldrei lykilinn
eftir í skúffunni og hún skildi aldrei við hana ólæsta.
Hvérju þurfti hún að leyna svo vandlega? Ég varð
æfur af afbrýðisemi.
Ég hætti að trúa sakleysi augna hennar, kossum
hennat og kærleiksríkum faðmlögum. Kannski voru
þetta ekkert annað en kænleg svikabrögð.
Dag einn kom greifafrúin og sótti hana og fékk
Frh. á bls. 41
13