Fréttablaðið - 24.04.2013, Qupperneq 20

24. apríl 2013 MIÐVIKUDAGUR| SKOÐUN | 20
Síðustu ár hafa
verið súrrealísk.
Hrunið hér varð
algert. „Góð-
ærið“ var keyrt
áfram af botn-
lausri græðgi,
skammtíma-
sýn og hannað
af viðskipta- og
fjárglæfratöfra-
mönnum sem
margir böðuðu
sig í frægðar-
sól. Þar kom þó
að því að frægðarsólin brenndi og
dagsljósið birti hroðalega mynd
siðleysis, hirðuleysis og egóisma.
Heimilin í landinu og almenningur
ásamt flestum fyrirtækjum líða
fyrir þetta. Nú er ljóst hvers konar
sirkus var í gangi. Það var sirkus
Geira ósmart.
Málið er einfalt. Við eigum betra
skilið. Við sem búum hér viljum
byggja upp sanngjarnt og gagn-
sætt samfélag þar sem öllum getur
liðið vel. Fráfarandi ríkisstjórn
lofar fögru í dag en veit samt að
hún féll á prófinu. Verkin segja
allt sem segja þarf. Forgangs-
mál stjórnarinnar var að senda
björgunarleiðangur til að bjarga
bankakerfinu. Auðvitað þurfum
við öflugt bankakerfi en það eru
fleiri stoðir sem þarf að sinna.
Heilbrigðiskerfið, menntakerfið,
löggæslan o.s.frv. var allt sett skör
neðar. Það er í lagi að setja mörg
hundruð milljarða í bankakerfið
en að hjálpa bágstöddum, eigna-
lausum, sjúklingum o.fl. skiptir
greinilega minna máli. Það sem
svíður svo einna verst er að búið er
að selja þrotabúin til hrægamma-
sjóða. Við erum bara tölur í excel-
skjali þeirra miklu spekinga sem
reyna að mjólka íslenskt samfélag.
Við eigum skilið stjórn sem tekur
á þessu og vill vinna fyrir fólkið
og fyrirtækin í landinu. Stjórnar-
flokkarnir féllu á prófinu. Þeir
fengu sinn tíma og nýttu hann illa,
þó bankakerfið og hrægammasjóð-
ir þakki þeim vel og innilega fyrir.
Heiðarleg vinnubrögð
Við verðum að skoða vel hvaða
kostir eru í boði og fara fram á
heiðarleg og sönn vinnubrögð hjá
þeim sem bjóða sig fram til forystu
fyrir okkur. Við eigum skilið frá-
bært samfélag. Samfélag sem líður
ekki ójöfnuð, líður ekki að ákveðnir
hópar, stofnanir, fyrirtæki eða
sjóðir geti blómstrað á kostnað ann-
arra og setið hjá í aðgerðarleysi og
láti sig vandamálin ekki varða. Við
þurfum meiri samstöðu. Nú þurfa
allir einstaklingar og hópar, hvort
heldur þeir eru ríkir eða fátækir,
fyrirtæki, fjármálastofnanir, sam-
tök, lífeyrissjóðir og allir aðrir að
taka höndum saman. Það er mál
allra að byggja hér upp sanngjarnt
og siðferðilegt samfélag.
Við eigum skilið forystu sem
getur komið atvinnulífinu aftur
í gang og hefur raunveru legan
kjark til að iðka réttlæti. Við
eigum skilið forystu sem hefur
kraft og þor til að hjálpa þeim sem
eru í vanda staddir og leiðrétta þá
eignaupptöku sem hefur átt sér
stað. Við eigum skilið forystu sem
vill byggja upp og þjóna heilbrigðu
samfélagi og hefur í heiðri hina
gullnu reglu: „Allt sem þér viljið
að aðrir menn gjöri yður, það skul-
uð þér og þeim gjöra.“
Við eigum betra
skilið en sirkus
Geira ósmart
STJÓRNMÁL
Sigurður Ragn-
arsson
háskólakennari
og starfar m.a. við
forystuþjálfun
Verkefni næstu ríkis-
stjórnar eru skýr. Þau
eru: 1) leiðrétta og lækka
skuldir heimilanna, 2)
lækka skatta og 3) væng-
stífa hrægammasjóðina,
lækka skuldir ríkissjóðs
og afnema gjaldeyrishöft-
in með nýjum gjaldmiðli.
Lausnirnar á þessum
málum hafa Hægri græn-
ir sett fram á ítarlegan
hátt á heimasíðu sinni
XG.is, en leitað var í
smiðju annarra þjóða og
erlendra sérfræðinga. Allar okkar
aðferðir hafa verið notaðar ann-
ars staðar með góðum árangri.
Verkefnið
Framsóknarflokkurinn myndar
aldrei ríkisstjórn með flokki
sem kjósendur hafa hafnað og
þess vegna er það önnur vinstri
stjórn sem við erum
að fá yfir okkur, með
öllum þeim hörmungum
sem því fylgir. Þessu er
samt hægt að breyta, því
Hægri grænir er klár-
lega góður valkostur og
síðasta stoppistöð kjós-
enda Sjálfstæðisflokks-
ins, enda stefna okkar
frelsisstefna. Við megum
ekki gleyma því að fólkið
í landinu horfir til okkar
sem bjóðum okkur fram
til stjórnmálastarfa –
með von um betri framtíð. Okkar
skylda er að rísa undir þeim
væntingum, stuðla að betri fram-
tíð, betri lífskjörum og hugsa í
lausnum, en ekki leggja stein í
götu alls sem til framfara horfir.
Hernaðinum verður að linna
Efnahagslífið er einn vefur og
starfsskilyrði atvinnulífs og
lífskjör fólksins eru samofin.
Hernaði stjórnvalda gegn fjöl-
skyldum og fyrirtækjum þessa
lands verður að linna. Hægri
grænir er flokkur fólksins og við
erum með lausnirnar. Við erum
grænn borgara- og millistéttar-
flokkur. Við erum flokkur tíðar-
andans og raunsæisstjórnmála.
Sem umbótasinnaður endur-
reisnarflokkur vonumst við til
að Íslendingar yrki sína Höfuð-
lausn á einni nóttu þann 27. apríl
nk. Brettum upp ermarnar og
merkjum X við G í komandi kosn-
ingum.
Lausnir Hægri grænna
STJÓRNMÁL
Guðmundur
Franklín Jónsson
formaður Hægri
grænna, fl okks
fólksins
Menntun er lykilhug-
tak nútímans. Menntun
drífur áfram nýsköpun og
leiðir af sér vöxt. Íslensk
þjóð hefur löngum verið
stolt af því að vera kölluð
bókaþjóð og Íslendingar
hreyknir yfir því að eiga
menntað fólk. Við rekum
mjög marga skóla miðað
við höfðatölu og nám er
aðgengilegt. En erum við
tilbúin í næsta vaxtar-
skeið?
Það skemmtilega
Ísland er fremst í flokki þegar
kemur að jöfnum tækifærum til
náms. Öll börn fara í grunnskóla
og hafa tækifæri til að verða læs,
skrifandi og skapandi. Minni
tengsl eru hér á landi á milli þess
hvort einstaklingur fer í nám og
þess að eiga vel menntaða foreldra.
Okkur hefur tekist að jafna mögu-
leika fólks til að stunda nám.
Hið opinbera greiðir mun meira
til grunnskóla en gerist annars
staðar sem sýnir væntanlega að
í samfélaginu sé áhersla lögð á
að börn hér á landi fái að njóta
góðs skólakerfis og hér leggi fólk
áherslu á að mennta börnin.
Háskólamenntun skilar miklum
verðmætum. OECD telur að á síð-
asta áratug hafi um helmingur
vaxtar í vergri landsframleiðslu
í aðildarríkjum stafað af því að
háskólamenntað fólk fékk hærri
tekjur. Nokkuð ljóst er að menntun
skilar verðmætum og hag-
sæld.
Það leiðinlega
En svo er þetta leiðinlega.
Því miður er það svo að
námsárangur barna hér á
landi endurspeglar ekki það
fé sem lagt er til skólakerf-
isins. Námsárangurinn er
svipaður og hjá þjóðum þar
sem mun minna fé er lagt
til skólakerfisins. Það er
því eðlilegt að við reynum
að átta okkur á því í hverju
við erum að fjárfesta.
Sérkennsla er áhyggjuefni en
27% barna hér á landi þurfa sér-
kennslu á meðan eðlilegt hlut-
fall að mati sérfræðinga er 5%.
Við hrukkum upp við þær fréttir
fyrir um ári að fjórðungur 15 ára
drengja getur ekki lesið sér til
gagns og að stúlkur sýna einkenni
kvíða og vanlíðunar meira en
drengir í grunnskólunum. Kennslu-
efni og aðferðir virðast ekki svara
þörfum barnanna nægilega vel.
Fjöldi þeirra sem lýkur fram-
haldsskóla á fjórum árum hér á
landi er minni en það sem gengur
og gerist innan OECD-ríkjanna.
Framhaldsskólinn er undir
gríðar legu álagi og fjár sveltur.
Nemendur í tækni- og raun-
greinum eru ekki nægilega margir
og hægt gengur að auka hlutdeild
verk- og iðnnáms. Nemendur á
háskólastigi eru einnig of lengi í
námi. Atvinnurekendur kvarta
yfir því að skortur sé á fólki með
þá menntun sem þörf er á.
Það nauðsynlega
Atvinnulífið á Íslandi þarf að fara í
gegnum mikla vaxtarverki á næst-
unni. Ef ekkert verður að gert
fækkar hér fólki og samfélaginu
hrakar. Breytingar á skólakerfinu
eru óumflýjanlegar. Skólar verða að
hafa fullt frelsi til að reyna að tak-
ast á við þessar breytingar. Hefð-
bundnar leiðir mega ekki standa í
vegi fyrir því að nýjar fái að líta
dagsins ljós. Gæta verður þess að
kjarni náms týnist ekki í óþörfu
flækjustigi. Finna verður fé til að
bæta upplýsingatækni innan skól-
anna. Tækifæri geta legið í því að
fást við kennslu á óhefð bundnari
hátt en hingað til hefur verið gert
og þá sérstaklega á efri náms-
stigum. Nýta má fjarkennsluað-
ferðir betur og auka hlut rafrænna
verkefna.
Það allra mikilvægasta er að
finna leiðir til að byggja upp áhuga
og drifkraft nemenda þannig að
þeirra eðlislægi áhugi nái að fylgja
þeim frá leikskóla og áfram í gegn-
um öll námsstig. Aðeins þannig fær
vinnumarkaðurinn þá orku sem
hann þarf til að takast á við spenn-
andi og krefjandi framtíð.
Vaxtarverkir í skólastofunniÞað er mikil-vægt að byggja
upp öflugt
atvinnulíf. En
það er ekki
sama hvernig
það er gert.
Atvinnulíf þarf
að byggja á vilja
og hæfileikum
fólksins í land-
inu og ríkið á að
eiga í stöðugu og
kröftugu sam-
tali við það og
veita orku sinni
og fjármagni í
sjóði til að efla nýsköpun og fjöl-
breytni.
Núverandi ríkisstjórn hefur
sett fram nýja stefnu í byggða-
málum undir yfirskriftinni
Sóknaráætlun landshluta, þar
sem áhersla er lögð á að landið er
ein heild og höfuðborg og lands-
byggðir eiga sameiginlega hags-
muni í að um land allt sé öflugt
samfélag og atvinnulíf. Síðasti
landsfundur VG sló því föstu að
hugmyndafræði sjálfbærrar þró-
unar sé þar lykilatriði, þar sem
miklu skiptir að byggja atvinnu-
líf á fjölbreyttum stoðum, nýta
nærumhverfið, draga úr flutn-
ingskostnaði og treysta grunn-
stoðir samfélagsins.
Lykilatriði og forgangsmál
Annað lykilatriði er að fjárveit-
ingar eru í auknum mæli fluttar
heim í hérað þannig að heima-
menn koma sjálfir að forgangs-
röðun fjármuna. Þessi hugmynda-
fræði byggir á lýðræðislegu
samráðsferli um land allt. Miklu
skiptir að byggja áfram á henni og
styrkja þannig byggðir landsins.
Þar mun Byggðastofnun einnig
skipta máli sem stuðningsaðili við
byggðir sem á þurfa að halda. Þá
er jöfnun flutningskostnaðar, sem
loksins komst á í tíð núverandi
ríkis stjórnar, mikið byggðamál.
Eitt af forgangsverkefnum
byggðamála á komandi árum þarf
að vera ljósleiðaravæðing í dreif-
býli og full jöfnun hús hitunar-
kostnaðar. Treysta þarf byggð í
landinu með sanngjarnari skipt-
ingu tekjustofna milli ríkis og
sveitarfélaga og eflingu sveitar-
stjórnarstigsins til ákvarðana um
grunnþjónustu.
Í stefnuyfirlýsingu Vinstri
hreyfingarinnar – græns fram-
boðs segir m.a.: „Stöðu lands-
byggðarinnar verður að styrkja
með róttækum kerfisbreytingum
og valddreifingu til að treysta
byggð. Afar brýnt er að bregðast
við fólksflótta frá landsbyggð-
inni, fyrst af öllu með því að leið-
rétta þá fjárhagslegu mismunun
sem landsbyggðarfólk býr við í
námskostnaði, húshitun og vöru-
verði. Fjölbreytt atvinnulíf og
öflug menningarstarfsemi ásamt
traustri samfélagsþjónustu og
góðum skólum er undirstaða líf-
vænlegrar byggðar.“
Sóknaráætlun
landshluta og
sjálfbær þróun
Á laugardag kjósum
við um hvort heimilum
og fyrirtækjum verður
tryggður stöðugleiki með
ábyrgri efnahagsstjórn
til að bæta lífskjör og
efla fjárfestingu í nýjum
atvinnutækifærum eða
hvort blása eigi út nýja
bólu.
Viljum við halda þeim
möguleika opnum að losna
við verðtryggingu og
vaxtaokur til fram búðar,
bæta lífskjör og starfs-
skilyrði atvinnulífsins
með upptöku gjaldgengrar mynt-
ar með því að ljúka aðildarsamn-
ingi við ESB og leyfa þjóðinni
sjálfri að taka upplýsta ákvörðun
eða viljum við skella þeim dyrum
á heimilin og fyrirtækin strax að
loknum kosningum?
Verður ævarandi eignarréttur
þjóðarinnar á verðmætum auð-
lindum sínum virtur og tryggt að
þjóðin öll njóti auðlindaarðsins
eða verður horfið til einkavæð-
ingar bæði auðlinda og þess arðs
sem úthlutun sérleyfa til nýtingar
skapar?
Á tekjuskattskerfið áfram að
stuðla að auknum jöfn-
uði með þrepaskiptingu
sem tryggir hinum tekju-
lægstu og fólki með meðal-
tekjur lægri skattbyrði eða
verður sérstök lækkun á
sköttum hinna tekjuhæstu
að forgangsverkefni í
skattamálum?
Verður svigrúmi til að
bæta stöðu heimilanna í
landinu varið til að bæta
stöðu þeirra sem eiga í
vanda eða eru að kaupa
fyrstu eign, styðja enn
frekar við barnafjöl skyldur
og efla húsnæðisbætur sem renna
einnig til ungs fólks á leigumarkaði
eða á að nýta bróðurpartinn í þágu
efnamestu fjölskyldnanna á höfuð-
borgarsvæðinu?
Treystum stjórnvöldum
Treystum við þeim stjórnvöldum
sem höfðu kjark og framsýni til
að verja íslenska hagsmuni gegn
erlendum kröfuhöfum með því að
færa erlendar eignir þeirra undir
gjaldeyrishöftin eða þeim sem
stíga fram í aðdraganda kosn-
inga og segja „nú get ég“ eftir að
hafa setið hjá eða greitt atkvæði
gegn lagasetningunni sem skap-
aði þá sterku samningsstöðu sem
nú vekur vonir um heildarlausn á
losun fjármagnshafta?
Munu grunngildi jafnaðar-
manna um gagnsæi, markaðs-
lausnir á forsendum samfélags-
legrar ábyrgðar og heilbrigðrar
samkeppni ráða endurreisn fjár-
málakerfisins úr höndum erlendra
kröfuhafa eða verður fram-
kvæmdin á ábyrgð og for sendum
sömu flokka og valdablokka og
einkavinavæddu bankana með
þeim afleiðingum sem þjóðin er
enn að vinna úr?
Kjósendur standa frammi fyrir
þeim veruleika að aðeins styrkur
Samfylkingarinnar, jafnaðar-
mannaflokks Íslands, að loknum
kosningum, ræður svarinu við
þessum spurningum. Andspænis
því bandalagi sérhagsmunaflokk-
anna sem við blasir dugar aðeins
sameinaður og öflugur flokkur
jafnaðarmanna. Jafnaðarmenn,
stöndum saman á kjördag, setjum
X við S.
Kjósum stöðugleika,
ábyrgð og jöfnuð
STJÓRNMÁL
Katrín
Júlíusdóttir
fj ármála- og efna-
hagsráðherra og 2.
sæti Samfylkingar í
Suðvesturkjördæmi
STJÓRNMÁL
Áslaug María
Friðriksdóttir
varaborgarfull-
trúi og 5. sæti
Sjálfstæðisfl okks í
Reykjavík suður
➜ Við eigum skilið forystu
sem vill byggja upp og þjóna
heilbrigðu samfélagi…
➜ Atvinnulíf þarf að byggja
á vilja og hæfi leikum
fólksins í landinu… ➜ Íslensk þjóð hefur
löngum verið stolt af því að
vera kölluð bókaþjóð…
➜Jafnaðarmenn, stöndum
saman á kjördag…
➜ Hernaði stjórnvalda gegn
fjölskyldum og fyrirtækjum
þessa lands verður að linna.
SAMFÉLAG
Inga Sigrún
Atladóttir
guðfræðingur og
bæjarfulltrúi í
Vogum, skipar 2.
sæti á lista VG í
Suðurkjördæmi