Fréttablaðið - 19.12.2013, Blaðsíða 68

19. desember 2013 FIMMTUDAGUR| MENNING | 56
TÓNLIST ★★★★ ★
Kristinn Árnason:
Transfiguratio
Geisladiskur
ÚTG. 12 TÓNAR
Ég þekki nokkra íslenska gítarleik-
ara og þeir eru allir frekar ljúfir
náungar. Tala lágt, fara jafnvel með
veggjum. Gítarinn er líka lágstemmt
hljóðfæri þegar hann er órafmagn-
aður. Tónleikar með klassískri gítar-
tónlist eru ekki fyrir fólk með skerta
heyrn. Áheyrendur þurfa nánast að
liggja á hleri allan tímann.
Þessi hógværð verður stundum að
skapleysi. Sumir geisladiskar með
klassískri gítartónlist eru óttaleg
ládeyða. Það verður ekki sagt um
nýjan geisladisk Kristins Árnason-
ar. Persóna hans sjálfs virkar vissu-
lega dálítið til baka þegar hann er
uppi á sviði á tónleikum. Það hef
ég oft upplifað. En spilamennskan
er það síður en svo. Hún er litrík,
snörp og tilfinningaþrungin.
Þetta er auðheyrt á nýja diskin-
um. Tónlistin er úr ýmsum áttum,
hún er ekki bara spænsk eins og
oft vill verða með svona diska. Jú,
þarna er tónlist eftir Mudarra,
Albeniz, Pujol og Granados. En líka
eftir þýska lútumeistarann Silvius
Leopoldus Weiss og ungverska gít-
arsnillinginn Johann Kaspar Mertz.
Svo er verkið Haustljóð eftir Áskel
Másson á diskinum.
Túlkun Kristins er ávallt sann-
færandi. Spænska tónlistin er
skemmtilega dillandi, sú ungverska
full af glæsimennsku, hin þýska
heillandi alvörugefin. Tæknilega
séð er leikurinn afar fagmannlegur.
Hann er skýr og óheftur. Hver tónn
er mótaður af einstakri nostursemi.
Verk Áskels er frábært, mögu-
leikar gítarsins eru nýttir mun
betur en í mörgum öðrum íslensk-
um gítartónsmíðum. Tónmálið er
íhugult en skapmikið, framvinda
tónlistarinnar frjálsleg. Það er líkt
og Kristinn leiki hana af fingrum
fram. Hún fæðist á akkúrat ÞESSU
augnabliki – þannig er tilfinningin.
Kápa geisladisksins er snilld. Hún
var hönnuð af Jóni Einari Hjartar-
syni. Kápan sýnir mismunandi hluta
gítarsins í fallegum litaandstæðum.
Það er svo girnilegt að mann langar
mest til að borða geisladiskinn.
Jónas Sen
NIÐURSTAÐA: Lífleg tónlist flutt af
aðdáunarverðri fagmennsku.
Fullt af glæsimennsku
Upphaflega hafði Illugi í hyggju
að rannsaka slysin og skrifa um
þau grein en eftir að hafa grúskað
í þessum málum áttaði hann sig á
því að grein myndi ekki gera þeim
nægilega góð skil, svo úr varð þessi
bók.
Bókin skiptist í frásagnir bæði
um hörmuleg banaslys og einnig
aðrar sem enda betur þar sem hluta
af áhöfn eða jafnvel allri er bjargað
á hetjulegan hátt. Viðtökurnar við
bókinni hafa verið góðar, og von-
ast Illugi til að hún nái að kveikja
áhuga á þessum málum, því sagan
sé merkileg og mikilvægt að hún
gleymist ekki.
„Ég fann heimildirnar fyrir bók-
ina í bókum og blöðum. Það er eng-
inn enn á lífi sem lifði þessa atburði
svo ég þurfti að reiða mig á ritaðar
heimildir. Höfundar á borð við mig
munu aldrei ná að þakka vefsíðunni
timarit.is nógsamlega fyrir allar
heimildirnar sem hún hefur gert
aðgengilegar.“
Illugi segir að þetta heimilda-
grúsk hafi verið erfitt á tímabili
vegna þess hve átakanlegar frá-
sagnirnar eru sem hann þurfti
að kafa í.
„Það sem mér fannst erf-
iðast var að horfast í augu við
glannaskapinn sem fólk sýndi
bæði eigin örlögum og annarra.
Útgerðarmennirnir sýndu lífi
sjómanna oft á tíðum átakan-
legt skeytingarleysi, en sægreif-
arnir í þá daga voru engin lömb
að leika sér við, ekki frekar en
núna.
Eitt dæmið í bókinni segir frá
því þegar skipshöfn er bjargað frá
bana af öðrum báti en skipstjóri
björgunarbátsins er skammaður
fyrir vikið.
„Þessi tiltekni skipstjóri fékk
skömm í hattinn frá útgerðinni
fyrir að eyða tíma í björgunar-
starf þegar hann átti að vera að
sinna sinni vinnu. Munurinn frá
því á þessum tíma og núna er hins
vegar sá að í dag eru
bæði sjómenn
og útgerð -
armenn ti l
stakrar fyrir-
myndar hvað
öryggismál-
in varðar en
það var allt
annað uppi á
teningnum á
þessum tíma.
Þessir
sjómenn, forfeður okkar, voru
að takast á við fárviðri í opnum
bátum við hörmulegar aðstæður.
Einhvern veginn var ætlast til
þess að menn þyldu það og litu á
það sem eðlilegan hlut hve tvísýnt
væri þegar á sjóinn væri farið,
hvort þeir myndu eiga þaðan aft-
urkvæmt. Þeir voru syrgðir sem
drukknuðu, en ekkert sérstaklega
hugað að líðan aðstandenda, engin
áfallahjálp eða sálusorgarar eins
og í dag.“
Á þessum tíma fórust allt að
því hundruð manna í óveðrum á
ári hverju, og dæmi voru um að
20 manna áhöfn hyrfi sporlaust á
hafi og aldrei hafi spurst til þeirra.
„Sjómennskan var sá atvinnu-
vegur sem blasti við mönnum, hún
hjálpaði þeim að sjá fyrir
sér og sínum. Sjávarút-
vegurinn var mjög arð-
bær þá eins og nú, en
það var sorglega lítið
gert í öryggismálum.
Þessar sögur segi
ég og skrifa í læsi-
legum stíl svo bókin
sé aðgengileg sem
flestum sem hafa
áhuga á að kynna
sér þessi mál.
Það gnísti þó
stundum í tönn-
um að skrifa um
allra sorglegustu
atburðina.“
Júlía Margrét Einarsdóttir
Sorglegustu
atburðirnir tóku á
Í bók sinni Háski í hafi reifar Illugi Jökulsson sögu sjóslysa á Íslandi.
ILLUGI JÖKULSSON
reifar sögu sjó-
manna sem stör-
fuðu við erfiðar
aðstæður.
Hallgrímskirkja mun fyllast
af hlýlegum djasstónum annað
kvöld en þá verða haldnir þar
jólatónleikar á vegum Listvina-
félags Hallgrímskirkju og þýska
sendiráðsins. Þeir Markus Burg-
er og Jan von Klewist munu
flytja þekkta kirkjusálma eftir
tónskáldin Johann Sebastian
Bach, Marthin Luther og Fried-
rich Händel í bland við hefð-
bundin þýsk jólalög, en flutning-
urinn verður listrænn díalógur á
milli píanós og saxófóns.
Með tónleikunum vill þýska
sendiráðið sýna Rauða krossin-
um og Slysavarnafélaginu Lands-
björg sérstakt þakklæti fyrir
aðstoð við þýska ferðamenn á
Íslandi í gegnum tíðina. Enginn
aðgangseyrir verður á tónleikana
en gestum verður boðið að leggja
fram frjáls framlög til styrktar
hjálparsamtökunum.
Félagarnir Markus og Jan gáfu
út sína fyrstu plötu árið 1990 en
síðan þá hafa þeir gefið út þrjár
aðrar plötur. Á plötum sínum
spila þeir einkum barokktónlist
með því að beita hefðbundinni
spunalist, en þeir munu einnig
beita spunalistinni við flutning-
inn á jólatónleikunum. Markus
og Jan eru um þessar mundir á
ferðalagi um heiminn í tilefni af
500 ára afmæli siðaskiptanna.
Tónleikarnir hefjast klukkan
19.30 og er aðgangur ókeypis.
je
Þýskur djass í Hallgrímskirkju
Þýskir djasstónlistarmenn fl ytja kirkjusálma og jólalög til styrktar Rauða kross-
inum og Landsbjörg í Hallgrímskirkju annað kvöld á vegum þýska sendiráðsins.
HALLGRÍMSKIRKJA Tónleikarnir eru á vegum Listvinafélags kirkjunnar.