Fréttablaðið - 10.05.2014, Qupperneq 17

LAUGARDAGUR 10. maí 2014 | SKOÐUN | 17
Líta verður til ESB- aðildar
í víðara samhengi en þrá-
látu karpi um niðurstöður
aðildarsamnings þar sem
Íslendingar semja við sig
sjálfa. Evrópusambandið
stendur með Atlantshafs-
bandalaginu í að tryggja
landamæri Evrópusam-
bandsins við Rússland
gegn frekari ágangi en
orðinn er í Úkraínu. Áður
fyrr var talað um nyt-
sama sakleysingja, en pólskur sér-
fræðingur, Slawomir Sierakowski,
segir í grein í International New
York Times, þá Vesturlandabúa
sem líta fram hjá hættunni af
yfirgangi Rússa vera „Putin´s
useful idiots“.
En varðandi norðurmörk
Evrópu er því miður um stefnu-
og áhugaleysi að ræða í varnar-
og öryggismálum Vesturlanda
og ræður þar miklu brottför
Bandaríkjamanna frá Keflavík
2006. Það var eitt fyrsta merki
hins sögulega fráhvarfs Banda-
ríkjahers frá Evrópu, sem nú er
ótvíræð stefna þings og þjóðar
vestan hafs. Spurt er af hverju
aðild að Evrópusambandinu er
hagsmunamál Íslands. Svarið er
meðal annars að með því að vera
innan landamæra sambandsins
er sinnt þjóðaröryggi okkar.
Íslendingar búa við vaxandi
ógn vegna hervæðingar Rússa
við Íshafið. Sama má segja um
fyrirætlanir Kínverja, þótt
þær birtist ekki í bráðina sem
hernaðarleg ógn heldur yfir-
þyrmandi efnahagsleg umsvif.
Þeir segjast munu fjárfesta fyrir
500 milljarða Bandaríkjadala
erlendis með ótilteknu meira
fjármagni til Íslands, væntan-
lega meðal annars í risahöfn í
Finnafirði, olíuvinnslu á Dreka-
svæðinu af CNOOC og áformum
Huangs Nubo. Ísland gæti víst
verið heimsvæðingarsetur Kína,
miðstöð leitar og björgunarstarf-
semi og þjálfunar. Stórfjárfest-
ingar Kínverja í okkar litla landi
fela í sér efnahagslega áþján
en aðild að Evrópusambandinu
tryggingu til hins gagnstæða.
Afnám haftanna
Afnám haftanna verður eitt
helsta samningsatriðið en ESB
og Evrópski seðlabankinn hafa
þegar gefið ádrátt um frum-
kvæði um stofnun vinnuhóps
um afnám hafta. Yrði þá von-
andi fundin leið til að rjúfa þá
hættustöðu, sem Ísland hefur
ratað í vegna kröfuhafa í slitabú
föllnu bankanna. Með því að
forðast að þvinga föllnu bank-
ana í gjaldþrot gegn vilja kröfu-
hafa yrði komist hjá erfiðum og
lang drægum málaferlum sam-
fara einangrun frá fjármála-
mörkuðum, sem sífellt fátækari
Argentína hefur mátt búa við af
sömu ástæðum.
Afnám gjaldeyrishafta er
liður í aðild að Myntbandalag-
inu og upptöku evru sem felur
í sér gríðarlegan velferðará-
bata fyrir Ísland. Á árunum
1989 til 2001 studdist Ísland við
fastgengi og uppfyllti Maast-
richt-skilyrðin. Sú staðreynd
og reynsla átta smáríkja sem
tekið hafa upp evru með aðild að
ERM II, benda til þess að Ísland
ætti að geta gengið í gegnum
það ferli á lágmarkstíma eða
tveimur til þremur árum, eftir
að höftin hafa verið afnumin
og jafnvægis gengi fengið. Það
ríkir einhver óskiljanleg tregða
hjá stjórnvöldum að þjóðin fái
vitneskju um hvað býr á bak við
endur teknar yfirlýsingar Evr-
ópuleiðtoga að við séum vel-
komnir í ESB. Allt tal um aðrar
leiðir en trygga stöðu í Evrópu
með aðildarsamningi, er full-
komlega út í bláinn.
Öflugur hlekkur
En málum er þar með ekki lokið
varðandi þá framtíðarmöguleika
sem ESB-aðild boðar. Samningar
milli Bandaríkjanna og Evrópu-
sambandsins um Sáttmálann um
viðskipti og fjárfest ingar
(Transatlantic Trade
and Investment Pact –
TTIP) hófust árið 2013.
Fjórðu samningalotunni
er nýlokið. Sem stað-
fastur umsækjandi hefur
Ísland þá stöðu, sam-
kvæmt ákvörðun fram-
kvæmdastjórnar ESB, að
geta fylgst með samning-
unum; þeir snerta við-
skiptahagsmuni okkar,
sérstaklega líka vegna mótunar
umhverfis fyrir erlenda fjár-
festa. TTIP er annar grunnur
framtíðar Íslands. Hann nýtur
stuðnings öflugustu hagsmuna-
samtaka austan hafs og vestan.
Vonandi er það liðin tíð að ein-
hverjum Íslendingum hugnist
að hleypa Kínverjum hér inn á
gafl í frekari fjárfestingar, sem
væntan lega kemur upp ef aðildar-
samningnum er klúðrað. Þá gætu
þeir vafalaust séð sér hag í stór-
fjárfestingum í atvinnuvegum
og bankakerfinu í landi miðstýr-
ingar með höftum. Hin hliðin á
þeim pening yrði herbækistöð
og þá má minnast þeirra orða
Churchills, að sá sem ræður
Íslandi hefur stjórn á Atlantshafi.
Yrði það þá ekki rökrétt fram-
lenging af hervæðingu Rússa við
Íshafið, að næst kæmi Norður-
slóðabandalag þessara einræðis-
ríkja með sögulegan grunn í
kommúnismanum? Er ekki mál
til komið að Íslendingar svari
kalli fortíðar sinnar sem öflugur
hlekkur í vörnum hins vestræna
heims um að tryggja öryggið með
endurvöktu varnarsamstarfi við
Bandaríkin í Keflavík og aðild að
Evrópusambandinu. Nú þarf að
koma til frumkvæði Íslendinga.
Af hverju er auðsætt.
Af hverju?
Ertu með góða
hugmynd fyrir
Menningarnótt?
Við ætlum að styrkja skemmtilega og frumlega viðburði á
Menningarnótt 2014 sem haldin verður 23. ágúst nk. Viðburðir
hátíðarinnar fara fram á torgum, í húsasundum, görðum,
galleríum, verslunum, menningarstofnunum og heimahúsum.
landsbankinn.is 410 4000Landsbankinn
Menningarnæturpotturinn er samstarfs-
verkefni Höfuðborgarstofu og Lands-
bankans sem hefur verið máttarstólpi
Menningarnætur frá upphafi.
Veittir verða styrkir úr Menningarnætur-
pottinum, 50-200.000 kr. til einstaklinga
og hópa sem vilja skipuleggja ölbreytta
og áhugaverða viðburði á Menningarnótt.
Í ár verður kastljósinu beint að Hverfisgötu
og verkefnum sem tengjast henni.
Sú tenging er þó ekki skilyrði fyrir
styrkveitingu og tekið er vel á móti öllum
umsóknum.
Tekið er við umsóknum um styrki úr sjóðn-
um á www.menningarnott.is, 10. maí til
8. júní. Móttaka á almennum umsóknum
um þátttöku er til og með 1. ágúst.
Nánari upplýsingar um styrki hátíðarinnar
veita viðburðastjórar Höfuðborgarstofu
í síma 590 1500 og á menningarnott@
reykjavik.is.
J
Ó
N
S
S
O
N
&
L
E
’M
A
C
K
S

•

jl
.i
s

•

S
ÍA
UTANRÍKISMÁL
Einar
Benediktsson
fv. sendiherra
➜ Íslendingar búa við vax-
andi ógn vegna hervæðingar
Rússa við Íshafi ð. Sama má
segja um fyrirætlanir Kín-
verja, þótt þær birtist ekki
í bráðina sem hernaðarleg
ógn heldur yfi rþyrmandi
efnahagsleg umsvif.