Fréttablaðið - 17.03.2015, Blaðsíða 14

Fréttablaðið - 17.03.2015, Blaðsíða 14
17. mars 2015 ÞRIÐJUDAGURSKOÐUN HALLDÓR ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson sme@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÁ DEGI TIL DAGS FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is AÐSTOÐARFRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is Sigurjón Magnús Egilsson sme@frettabladid.is Undanfarna daga hefur verið deilt um grundvallarþætti lýðræðisins, um þing- ræðið og framkvæmdarvaldið í tilefni þess að ríkisstjórnin hefur – að því er virðist – afturkallað umsókn Íslands um aðild að Evrópusambandinu. Hefur hún rétt til að gera þetta upp á sitt eindæmi eða þarf hún að leita fulltingis Alþingis? Hér verður ekki farið út í efni þessa einstaka tilviks heldur einblínt á lýðræðisþátt málsins. Deilur af þessum toga væru í mörgum lýðræðisríkjum útkljáðar fyrir stjórnlaga- dómstóli. Af alræmdu tilefni ruddu Þjóð- verjar brautina eftir stríð og settu á lagg- irnar stjórnlagadómstól sem vakir yfir því að valdi sé ekki misbeitt. Síðan hafa fjölmörg Evrópuríki fetað í fótspor þeirra, ekki síst hin nýju lýðræðisríki í Austur- Evrópu. Vitaskuld verður ekki stjórnlagadóm- stól komið á nema með breyttri stjórnar- skrá. Atvikin undanfarið ættu að sýna okkur hve brýnt er að koma nýrri stjórnar- skrá í höfn. Hvers vegna? Forseti þýska stjórnlagadómstólsins hefur svarað þessu skorinort. „Frelsi og lýðræði án stjórnar- skrár er óhugsandi,“ sagði dómsforsetinn og bætti við að stjórnarskrá væri handa minnihlutanum. Meirihluti sem ekki byggi við aðhald gæti leiðst til að kúga minni- hlutann. Þess vegna þyrfti óvefengjanleg grunnréttindi, þess vegna þyrfti að tjóðra stjórnmálin með réttarreglum og þess vegna væri nauðsynlegt að hafa dómstól, stjórnlagadóm, sem gætti þess að farið væri að grunnreglunum. Stjórnlagaráð tók að nokkru á þessum vanda og vildi koma á sérstakri úrskurð- arnefnd, Lögréttu, sem vísi að stjórnlaga- dómstól. Trúlega þarf að ganga lengra. Það mætti hugsanlega gera í tengslum við þá áformuðu breytingu á dómskerfinu að koma á millidómstigi. Þá verður Hæstarétti lyft á hærri stall og kynni hann því að geta tekið að sér hlutverk stjórnlagadómstóls. En grundvöllurinn verður að vera traustur og byggjast á stjórnarskrárákvæði. Lærum af reynslunni. Treystum lýðræð- ið – með endurbættri stjórnarskrá. Það þarf stjórnlagadómstól til að sporna við gerræði ➜ Deilur af þessum toga væru í mörgum lýðræðisríkjum útkljáðar fyrir stjórnlagadómstóli. LÝÐRÆÐI Þorkell Helgason fv. fulltrúi í stjórn- lagaráði Hvernig er velsæld mæld? Ekki er augljóst hvernig öfund annarra brýst fram hvað varðar sterka stöðu Skagafjarðar, sem Gunnar Bragi Sveinsson utanríkisráðherra gerði víst að umræðuefni í þættinum Eyjunni um nýliðna helgi. Þegar Hagstofa Íslands lauk við að telja íbúa landsins kom glöggt í ljós að hvergi fækkar fólki meir en á Norðurlandi vestra, en þar fækkaði íbúum nánast fimm sinnum meira en þar sem þeim fækkaði næstmest. Eins fækkar íbúum á Sauðár- króki milli ára. Velmegunin á skagfirska efnahagssvæðinu er greinilega málum blandin, eða hún gagnast fólk misvel. Með þeim afleiðingum að íbúum fækkar meira en víðast annars staðar á landinu. Mér líður vel Ragnheiður Elín Árnadóttir ráðherra svaraði, aðspurð á Alþingi í gær, að hún hefði það bara fínt. Katrín Júlíusdóttir vitnaði í orð ráðherrans frá því fyrir síðustu kosningar þar sem Ragnheiður Elín sagðist vilja þjóðaratkvæðagreiðslu um aðildarumsóknina að Evrópusam- bandinu. Ragnheiður Elín sagði að sér liði vel með það sem hún hefði sagt um málið og að hún hefði oft greitt atkvæði með að málið gengi til þjóðar- atkvæðis. Skömmu áður hafði Sigrún Magnúsdóttir umhverfisráðherra upplýst að öll ríkisstjórnin stæði að baki utanríkisráðherra um bréfaskrifin til Evrópusambandsins. Deilan nú er ekki síst um að málið gengur ekki til þjóðaratkvæðis. Frænka við frænda Guðrún Pétursdóttir, sem talaði á úti- fundinum á Austurvelli á sunnudag og er frænka Bjarna Benediktssonar, talaði þar til frænda síns: „Gættu að þér, Bjarni, þú ert ungur maður og átt vonandi langt líf fyrir höndum. Farðu vel með trúverðug- leika þinn. Hann er eitt það dýrmætasta sem maður á.“ Guðrúnu er ekki eins annt um framsóknarmenn. „Um Fram- sókn er mér sama,“ sagði Guðrún meðal annars í ræðu sinni. Frænka formanns- ins rifjaði upp loforð sem féllu fyrir kosningar: „Það leikur enginn vafi á hvað stjórnarlið- ar sögðu fyrir kosningar […] játa að ég lagði eyrun ekki sérlega við því sem fram- sóknarmenn sögðu …“ sme@frettabladid.is LISSABON 16.-20. APRÍL YNDISLEG SUÐRÆN BORG, HAGSTÆTT VERÐLAG, EIN ÓDÝRASTA STÓRBORG EVRÓPU. ÍSLENSK FARARSTJÓRN. Gisting í 4 nætur með morgunnmat. NETVERÐ FRÁ 99.900 KR. NÁNAR Á UU.IS Innifalið er flug, gisting, flugvallarskattar, íslensk fararstjórn, 20 kg taska og handfarangur. Þ að var sunnudaginn 4. janúar sem boltinn fór af stað. Þá sat Sigmundur Davíð Gunnlaugsson í hljóðveri Bylgjunnar og svaraði þar spurningu um hvort lögð yrði fram ný tillaga um að slíta aðildarviðræðunum við Evrópusambandið. Hann sagði að það yrði gert. Í framhaldi svaraði bæði hann og aðrir ráðherrar á sama veg. Því kom öllum á óvart, formanni utanríkisnefndar Alþingis sem öðrum, að farin var önnur leið. Ríkisstjórn Íslands sendi utanríkisráðherrann utan nestaðan með bréf um óljósan vilja íslensku ríkisstjórnarinnar. En hvers vegna? „… ástæðan fyrir því að orðalagið var með þeim hætti að hugsanlega kæmi fram tillaga var sú að menn sáu ástæðu til að meta stöðu þessa máls í ljósi alls þess sem gerst hefur frá því að tillaga var lögð fram síðast. Hluti af þeirri vinnu fólst í samskiptum við Evrópu- sambandið á síðustu vikum og út úr þeim samskiptum kom niðurstaða sem er auðvitað, þegar öllu er á botninn hvolft, hin augljósa besta niðurstaða í málinu, það er að ljúka þessu á sem jákvæðastan hátt gagnvart Evrópusambandinu, ef svo má segja, gera þetta í góðu.“ Þannig skýrði forsætisráðherr- ann, á Alþingi í gær, hvers vegna horfið var frá því að taka málið fyrir á Alþingi, og senda frekar Gunnar Braga Sveins- son utan með bréfið góða, eða vonda, fer eftir hvaða augum fólk lítur það. Þetta mál ætlar að verða þrálátt deilumál. Og engin lausn er sýnileg, allavega ekki sem sættir ólík sjónarmið. Núverandi ríkisstjórn er einhuga gegn því að Ísland gangi í Evrópusam- bandið. Og gott betur: er á móti aðildarviðræðum. Er bara á móti. Sigmundur Davíð áréttaði þetta á þingi í gær: „Það er ekki vilji þessarar ríkisstjórnar að ganga í Evrópusambandið og þar af leiðir að Ísland getur ekki á sama tíma verið umsókn- arríki.“ Er það svo? Er ráðherrann alveg viss í sinni sök? Hefði mátt láta málið hvíla í þeim friði sem það var í, þar til forsætis- ráðherra svaraði spurningunni 4. janúar síðastliðinn? Ríkisstjórnin hafði, að því er fram hefur komið, samráð við Evrópusambandið við bréfaskriftina, sem þó er svo loðin að leit er að tveimur sem skilja innihald bréfsins á sama veg. Árni Páll Árnason kom að samráðinu á þinginu: „Það er mjög athyglisvert að heyra að forsætisráðherra hafi lagt svo mikið á sig til að synja þingi og þjóð um aðkomu að þessari ákvörðun að hann hefur farið fjallabaksleiðir í samningaþrefi við Evrópusambandið til að semja bréf, fullt af hálfsannleika, sem geri honum kleift að halda því fram að aðildarumsóknin hafi verið dregin til baka þegar hún hefur ekki verið dregin til baka.“ „Það voru engir samningar við Evrópusambandið,“ sagði ráðherrann, en hafði áður talað um samskipti við Evrópusam- bandið vegna bréfaskriftanna. Málið allt mun tefja önnur störf Alþingis. Drjúgur hluti gærdagsins fór í upprifjun þingmanna á löngu sögðum orðum og löngu gerðum hlutum. Engum dylst að ríkisstjórnin er á flótta frá Alþingi með málið. Hún strandaði því í fyrra og ætlaði að komast lengra núna. Hörð barátta er fram undan. Mjög hörð. Þingmenn og ráðherrar velta vöngum yfir bréfinu: Gera þetta í góðu 1 6 -0 3 -2 0 1 5 2 1 :3 6 F B 0 5 6 s _ P 0 4 3 K .p 1 .p d f F B 0 5 6 s _ P 0 3 8 K .p 1 .p d f F B 0 5 6 s _ P 0 1 4 K .p 1 .p d f F B 0 5 6 s _ P 0 1 9 K .p 1 .p d f A u to m a ti o n P la te r e m a k e : 1 4 2 5 -E 7 4 8 1 4 2 5 -E 6 0 C 1 4 2 5 -E 4 D 0 1 4 2 5 -E 3 9 4 2 8 0 X 4 0 0 4 B F B 0 5 6 s C M Y K
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.