Skessuhorn - 24.11.2010, Qupperneq 70

70 FIMMTUDAGUR 25. NÓVEMBER
Hilm ar Poul sen fædd ist í Fær eyj­
um þann 5. á gúst 1926. Sem ung­
lings pilt ur, 17 vetra gam all, flutti
hann til Ís lands því þá var enga
vinnu að fá í heima land inu. Hér
hef ur hann ver ið síð an og alið upp
sjö börn nán ast upp á eig in spýt ur
því ung ur missti hann eig in konu
sína. Hilm ar hef ur búið víða, lengst
af á Vopna firði, en eyð ir nú ævi­
kvöld inu á Dval ar heim il inu Jaðri
í Ó lafs vík þar sem tvö barna hans
hafa sest að. Blaða mað ur Skessu­
horns náði tali af þess um heið urs­
manni fyr ir stuttu þar sem hann
rifj aði upp æsk una og jól in í Fær­
eyj um, jóla há tíð ina í faðmi fjöl­
skyld unn ar á Ís landi, erf ið leik ana
sem og gleð ina sem gæddi líf hans í
gegn um tíð ina.
Fengu að hringja
kirkju bjöll unni
„Það var ým is legt sem ég ólst
upp á jól um sem ekki tíðkast núna.
Í Fær eyj um feng um við gef ið í
sokk inn á að fanga dags nóttu, alltaf
eitt epli og eitt kerti. Þetta var eina
sæl gæt ið sem við feng um á þess um
tíma, feng um ekk ert þess á milli.
Við vor um tíu systk in in og við
bjugg um til poka, svoköll uð kram­
ar hús, og hjörtu sem síð an voru
hengd á jóla tréð með brjóst syk ur­
smola ofan í. Við bjugg um einnig
til músa stiga og hengd um í loft­
ið, horn frá horni og nið ur vegg­
ina. Skreyt ing arn ar voru af ýms um
toga, allt eitt hvað sem við krakk­
arn ir dund uð um sjálf við að búa til.
Já, það var mik ið skreytt,“ rifj aði
Hilm ar upp. Jóla tréð sem kram ar­
hús in og hjörtun voru hengd á var
ekki stað sett á heim il inu held ur var
einu jóla tré kom ið fyr ir í upp eld­
is þorpi Hilm ars, Eiði á aust ur eyj­
unni. Þang að flykkt ust all ir krakk­
arn ir í þorp inu og döns uðu sam an
í kring um jóla tréð. Síð an fengu þau
að eiga pok ana af tré nu og sæl gæt­
ið sem í þeim var. „Síð an feng um
við krakk arn ir öll að fara og hringja
bjöll unni í kirkj unni. Ég man að
kað all inn var stór og þung ur og
við náð um ekki utan um hann með
báð um hönd um. Turn inn var opn­
að ur og bjöllu hljóm ur inn heyrð­
ist um all an bæ inn og mörg þorp í
kring um okk ar. Ann ars fór um við
alltaf í kirkju á jól un um. Það var
ann að hvort kirkja eða hús lest ur inn
heima sem pabbi las. Þá vildi mað­
ur frek ar fara í kirkju en að sitja yfir
kall in um.“
Sá aldrei kök ur nema
yfir há tíð irn ar
Þau voru tíu systk in in eft ir í
lokin en yngsti bróð ir Hilm ars dó
snemma. Þá missti hann móð ur
sína að eins 17 ára gam all en hún
dó 41 árs göm ul af barns för um.
„ Mamma bjó alltaf til soð brauð og
ég hef aldrei feng ið jafn gott soð­
brauð og hjá henni. Það var svo sér­
stakt á bragð ið. Ann ars sá ég aldrei
köku í æsku nema um jól in, á hvíta­
sunn unni og um páska. Þá fannst
mér líka gott að fá að smakka.
Bakk els ið var svip að og tíðk að ist
hér á Ís landi, form kök ur, smákök­
ur og klein ur. Á jól un um var fær­
eyskt rasta kjöt á borð um en það er
þurrk að lamba kjöt, verk að á svip­
að an hátt og sig inn fisk ur, og þótti
hið mesta lost æti.“
Hilm ar seg ir þau ekki beint hafa
lif að við fá tækt því það hafi alltaf
ver ið nóg ofan í alla. Pabbi hans fór
alltaf til sjós frá Græn landi á sumr­
in og þá reyndu þau systk in in alltaf
að fá eitt hvað í búið sjálf. „Ég var
mik ið við sjó inn þótt ég hafi ver­
ið ung ur. Þá var ég einnig mik ið í
björg un um að tína egg. Eitt sinn
fór um við tveir vin irn ir að tína egg
og hann hrap aði nið ur. Það vildi
til að það var sylla fyr ir neð an sem
stopp aði hann. Ég þurfti að bera
hann heim áður en ég gat sjálf ur
hald ið á fram að tína. Eft ir það vildi
ég helst vera einn við þetta.“
Börn in í þorp inu döns uðu sam an kring um jóla tréð
Rætt við Hilm ar Poul sen Fær ey ing sem nú býr á Dval ar heim il inu Jaðri í Ó lafs vík
Fé lag inn rændi öll um
laun un um
Eft ir að hafa misst móð ur sína
flutt ist Hilm ar til Ís lands að vinna.
Eina vinn an sem hægt var að fá í
Fær eyj um á þess um tíma var ann­
að hvort á sjón um eða við að tína
mó og þurrka, en það var ein ung­
is gert á sumr in. Hann réði sig því
sem vinnu mann að Hjarð ar holti í
Staf holtstung um í Borg ar firði hjá
þeim hjón um Þor valdi Jóns syni og
Lauf eyju Krist jáns dótt ur. „Þar var
nóg að gera í hey skap og að mjólka,
en þau voru með um þrjú hund ruð
fjár og 14 kýr. Þor vald ur var odd­
viti í Staf holtstungna hreppi og því
oft að heim an. Ég man ekki eft­
ir neinu sér stöku jóla haldi í Hjarð­
ar holti, það var ekki einu sinni far­
ið á ball. Ann ars fór mað ur nú oft á
ball uppi að Hreða vatni og þá var
far ið á hest um yfir Norðurána. Ég
leyfði hest in um alltaf að ráða þeg­
ar ég reið yfir ána og hann fór alltaf
beina leið.“
Hilm ar var í fimm ár í Borg ar firð­
in um og tók stefn una heim til Fær­
eyja þeg ar þeirri dvöl lauk. Þeg ar til
Reykja vík ur var kom ið bar það hins
veg ar þannig við að hon um bauðst
pláss á báti í Vest manna eyj um og
þar var hann þrjá vet ur á ver tíð en
vann í Fær eyj um á sumr in. „Síð­
ustu ver tíð ina vor um við þrír fé lag­
ar sam an í her bergi. Þeg ar ég fór
síð an að sækja síð ustu út borg un ina
mína hafði einn þess ara vina minna
sótt hana fyr ir mig og stolið henni.
Þarna stóð ég staur blank ur og átti
ekki einu sinni fimmaur. Ég komst
því ekki til Fær eyja en ann ar fé lagi
bauð mér að koma með sér aust­
ur til Vopna fjarð ar á bát yfir sum­
ar ið. Þar kynnt ist ég svo kon unni
minni,“ seg ir Hilm ar og undr ar sig
enn á þess um kald hæðnu til vilj un­
um í líf inu.
Elsta dóttir in tók við
heim il inu
Hún hét Þór unn Sig ur björg
Poul sen, eig in kona Hilm ars, og
áttu þau sam an níu börn en tvö
þeirra, tví bur ar, dóu í fæð ingu. Af
þeim sjö sem lifðu voru sex stelp­
ur og einn strák ur. Árið 1971 lést
Þór unn úr hvít blæði langt fyr ir ald­
ur fram og var yngsta barn ið þeirra
þá fjög urra ára. „Við eign uð umst
fyrsta barn ið þeg ar ég var á ver tíð
í Horna firði. Það bar mjög fljótt að
og kom bæði lækn ir og ljós móð ir
heim til að hjálpa. Síð an gekk fæð­
ing in ekk ert og lækn ir inn þurfti
að sofa hjá okk ur yfir nótt ina. Ég
átti gott eld hús borð sem ég smíð­
aði sjálf ur og þang að var kon an mín
lögð og þar fædd ist elsta dótt ir mín
hún Sús anna. Hún var 18 ára þeg­
ar hún missti móð ir sína og tók við
heim il inu bless un in.“
Hilm ar seg ist alltaf hafa reynt að
hafa eitt hvað í kring um jól in með
börn un um. Hann punt aði sjálf­
ur allt hús ið og krakk arn ir fengu
að búa til skraut. „ Heima var ég
alltaf með jóla tré. Við héld um upp
á ís lensk jól með 13 jóla svein um og
börn in fengu alltaf eitt hvað smá­
ræði í skó inn. Ég keypti alltaf einn
kassa af epl um og einn kassa af app­
el sín um en öðru vísi var það aldrei
keypt. Ég man að ég gaf stelp un um
oft dúkkulís ur í jóla gjöf og þær léku
sér að því að búa til kjóla á þær. Svo
fengu þær auð vit að kerti líka. Þau
höfðu það gott yfir jól in grey in.“
Fæ loks gott út sýni
Hilm ar flutti til Ó lafs vík ur vet­
ur inn 1985 en þá var hann orð inn
einn eft ir á Vopna firði, öll börn in
flutt að heim an. Tvö barna hans,
þau Sús anna og Þór ar inn, bjuggu
í Ó lafs vík svo hann á kvað að flytj­
ast bú ferl um og kaupa sér hús fyr­
ir vest an. „Ég keypti kjall ara í búð
að Enn is braut 4 og var ný bú inn að
taka hana alla í gegn þeg ar ég veikt­
ist í lung um og gat orð ið ekki búið
einn. Ég flutti síð an hing að á Jað­
ar árið 1994 og hér lík ar mér vel að
vera. Þetta er svo heim il is legt og
hér hef ur alltaf ver ið reglu lega gott
fólk. Jól in á Jaðri eru hefð bund­
in, fólk býð ur ætt ingj um hing að í
heim sókn en flest ir fara þó út að
borða til barna sinna og ætt ingja.
Ég gerði það sjálf ur fyrst en á orð­
ið erfitt með að fara út. Hérna er
alltaf eld að ur há tíð ar mat ur, alltaf
hangi kjöt.“
Nú standa yfir mikl ar fram­
kvæmd ir á Dval ar heim il inu Jaðri
í Ó lafs vík og seg ist Hilm ar bíða
spennt ur eft ir því að kom ast yfir
í við bygg ing una. „Þá fæ ég loks­
ins al menni legt út sýni en hér sé ég
ekk ert nema næsta vegg. Her berg­
ið mitt verð ur með góðu út sýni yfir
all an Breiða fjörð inn.“ Hilm ar seg­
ist „að eins“ eiga 20 barna börn og
svo eru barna barna börn in einnig
orð in 20 og tvö eru á leið inni.
„ Þetta er orð inn stór hóp ur og ég
hef mjög gam an af að fá þau í heim­
sókn,“ sagði Fær ey ing ur inn Hilm ar
Poul sen að lok um.
ákj
Hilm ar og eig in kona hans Þór unn Sig ur björg Poul sen, á samt börn um þeirra.
Mynd in var tek in skömmu áður en hún féll frá.
Hilm ar Poul sen frá Fær eyj um hef ur það gott á Dval ar heim il inu Jaðri.