Skessuhorn - 05.06.2013, Qupperneq 23

23MIÐVIKUDAGUR 5. JÚNÍ 2013
fer hún að sögn Jónasar í 16 sek-
úndulítra, en sjálfrennandi vatn er
úr borholunum og áætlað að úr
þeim megi ná 20 sekúndulítrum án
dælingar.
Lífsþægindi að hafa
gnægð vatns
Jónas segir að einn þátturinn í því
að skapa viðunandi rekstur hita-
veitunnar og lækka stofnkostn-
að húseigenda að tengjast veit-
unni, hafi verið samningar við
ríkið um samsvarandi fjárveiting-
ar og áður höfðu verið nýttar til
niðurgreiðslu kostnaðar við hús-
hitun með rakforku. Þeir styrk-
ir yrðu nýttir bæði til uppbygg-
ingar veitunnar og fyrir íbúana
að breyta kerfum í húsum sínum.
Þessar niðurgreiðslur fengust til
sex ára og einnig fékk sveitar-
sjóður styrk frá Framleiðnisjóði
landbúnaðarins til hitaveitufram-
kvæmdanna. „Okkur tókst að
ljúka þessu verkefni, en hitaveitan
var engu að síður þung í rekstri
fyrir sveitarfélagið. Við búum við
fremur háan upphitunarkostn-
að miðað við hitaveitusvæði, en
hins vegar er ómetanlegt að hafa
þau lífsþægindi sem fylgja því
að hafa gnægð heits vatns,“ seg-
ir Jónas. Hitaveita Dalabyggðar
var hins vegar seld til Rarik árið
2003. Þá var deilt innan sveitar-
stjórnarinnar um hvort selja ætti
veituna Rarik eða Orkubúi Vest-
fjarða. „Að mínu mati hefur Ra-
rik þjónað okkur vel, meðal ann-
ars með því að bora fljótlega aðra
vinnsluholu sem skilaði ágætis ár-
angri.“
Eins og pökkuð
inn í bómull
Við síðustu sveitarstjórnarkosn-
ingar vorið 2010 reyndist ekki
áhugi fyrir að bjóða fram lista
í kosningunum í Dalabyggð og
þess í stað var fólk kosið í sveitar-
stjórn upp á gamla mátann, sam-
kvæmt svokallaðri óhlutbundinni
kosningu eða persónukjöri. Að-
spurður hver sé reynslan af þessu
í samanburði við hitt fyrirkomu-
lagið svarar Jónas. „Ja, ég segi nú
eins og konan mín hefur sagt, að
það er eins og sveitarstjórninni
hafi verið pakkað inn í bómull.
Það voru engar sviptingar hjá
henni eða kringum hana fyrr en
málið kom upp um fiskþurrk-
unina í vor. Ég er eins og fleiri
ekki sáttur við það mál og tel að
þarna hafi átt að fara á bak við
okkur og röngum aðferðum verið
beitt. Sem betur fer var þetta mál
stöðvað í tæka tíð,“ segir Jónas
en hann tilheyrir þeim hópi sem
beitti sér hart gegn fyrirhugaðri
fiskþurrkun í sláturhúsinu í Búð-
ardal, það er þurrkun á hausum og
beingörðum. Boðað var til kynn-
ingarfundar um málið í Búðardal,
en fjárfestarnir hættu við þann
sama dag, þannig að verkefnið
féll um sjálft sig og líka fundur-
inn. Viku fyrr boðaði andspyrnu-
hópurinn til fundar þar sem feng-
inn var sem frummælandi Guð-
mundur Oddgeirsson fyrrver-
andi sveitarstjórnarmaður í Þor-
lákshöfn. „Guðmundur þekkir vel
til svona starfsemi í Þorlákshöfn
og þar var líka sagt að þetta yrði
ekki lyktarmengandi starfsemi. Á
þessum fundi kynntu líka starf-
semi sína í húsinu strákarnir í Sæ-
frosti sem eru þarna með starf-
semi. Við buðum sveitarstjórnar-
mönnum og íbúum til samskonar
fundar viku seinna, en sá fundur
var afboðaður að ósk sveitarstjóra
þar sem hætt var við verkefnið,“
segir Jónas, en ljóst er að skipt-
ar skoðanir voru um umrætt mál í
Búðardal og eru kannski enn. þá
„Það verður allt að gulli í hönd-
unum á henni Snæbjörgu og hún
er líka svo mikill karakter,“ sagði
kona ein í Dölunum við blaðamann
Skessuhorns þegar hann var að
spyrja eftir fólki sem heppilegt væri
að spjalla við á svæðinu, því betra
er að kanna akurinn aðeins áður en
farið er að vinna á honum. Það var
þess vegna sem farið var í heim-
sókn í Fremri-Hundadal og heils-
að upp á Snæbjörgu Bjartmarsdótt-
ur. „Kannski er betra að þú kom-
ir eftir hádegið því þá verða morg-
unverkin búin,“ sagði Snæbjörg en
hún er í búskapnum af lífi og sál
ásamt manni sínum Ólafi Ragnars-
syni. Sauðburðurinn var þó langt
kominn þegar blaðamaður var á
ferðinni í síðustu viku, enda Ólaf-
ur bóndi þá farinn að huga að girð-
ingunum.
Býr enn að skiptinámi
í Bandaríkjunum
Snæbjörg er að norðan, fædd á
Akureyri, en fluttist með foreldr-
um sínum árs gömul í Mælifell í
Skagafirði þar sem faðir hennar
Bjartmar Kristjánsson var prest-
ur um árabil. Snæbjörg er elst sex
barna þeirra Bjartmars og Hrefnu
Magnúsdóttur, en Hrefna átti síð-
ustu ár ævikvöldsins hjá Snæbjörgu
og Ólafi í Fremri-Hundadal. Snæ-
björg nam á heimslóðum í Steins-
staðaskóla, en fór þá eins og tíðk-
aðist hjá nemendum með ágætis
námshæfileika í landspróf. Til þess
fór hún í Gagnfræðaskóla Sauðár-
króks. „Ég hafði ekki áhuga fyrir að
fara í framhaldsnám. Mér bauðst
að fara sem skiptinemi til Banda-
ríkjanna, í Good land í Kansasfylki.
Ég var þar í ár og finnst að ég búi
að því ennþá, kunni alveg einstak-
lega vel við mig. Fólkið sem ég var
hjá var mjög gott og ég eignaðist
marga góða vini í Goodland sem
ég held ennþá tengslum við. Ég
hef farið í heimsóknir út og feng-
ið heimsóknir þaðan, á von á fólk-
inu í heimsókn í sumar. Núna ætl-
ar það að fljúga en ekki koma með
skemmtiferðaskipi eins og í hitteð-
fyrra, en þá þurfti það að snúa við
vegna þess að skipið gat ekki lagst
að bryggju í Reykjavík. Það var ansi
svekkjandi fannst mér. Svo er ég í
sambandi við skólasystkini mín á
Facebook. Með þessu ári í Banda-
ríkjunum lauk minni skólagöngu,“
segir Snæbjörg. Aðspurð segist hún
aldrei hafa haft neinn áhuga fyrir
því að fara í húsmæðraskóla, þótt
þá hafi verið hæg heimatökin með-
an hún var í Skagafirðinum. Þá var
ennþá starfræktur húsmæðraskóli á
Löngumýri.
Frá Mælifelli í Svarfhól
Snæbjörg hóf ung búskap heima á
Mælifelli með þáverandi manni sín-
um og föður tveggja elstu stúlkn-
anna í barnahópnum, Gunnari
Thorsteinssyni. „Gunnar var mik-
ill hestamaður og vildi helst að öllu
stússast öllum stundum í kringum
þá, var því mikið að heiman. Þeg-
ar við höfðum búið í ein fjögur ár
á Mælifelli, bauðst honum starf
tamningamanns hérna í Dölunum.
Ég var ekki sátt að fara frá Mæli-
felli, vildi búa þar áfram, en fylgdi
honum samt hingað vestur í Svarf-
hól í Miðdölum. Það fór þó svo
að okkar sambúð entist ekki nema
tæpt ár eftir það,“ segir Snæbjörg,
en sumarið eftir að þau skildu hóf
hún búskap með Ólafi í Fremri-
Hundadal. „Ólafur reyndist dætr-
unum tveimur sem ég átti með
Gunnari besti faðir strax frá fyrsta
degi, enda talar hann aldrei öðru-
vísi en þær séu hans börn eins og
Málfríður og Ragnar sem við eig-
um saman,“ segir Snæbjörg, en þær
tvær elstu heita Hrefna og Sigríður
Perla Gunnarsdætur.
Hafa dregið úr
búskapnum
Snæbjörg segir að þegar hún kom
í Fremri-Hundadal hafi búið ver-
ið tæplega 400 fjár, 30-40 hross og
12 kýr í fjósi meðan mjólkurfram-
leiðsla var á bænum. „Þetta var
ágætis bú en núna seinni árin höf-
um við fækkað fénu og erum núna
bara með um 130 hausa. Það kemur
að sjálfu sér að draga úr búskapn-
um þegar við eldumst, enda er okk-
ar búskapur nú rekinn öfugu meg-
in við núllið,“segir Snæbjörg. Þeir
Ólafur og Gísli bræður í Fremri-
Hundadal voru miklir hestamenn,
einkum Gísli. „Það var mikið um
hesta hérna hjá okkur á tímabili,
en það er löngu búið núna. Það
var mjög gaman meðan við nýtt-
um hestana við búskapinn, í smala-
mennsku bæði að vorinu og haust-
inu auk útreiðartúra til skemmtun-
ar. Það kemur ekkert í staðinn fyr-
ir góðan hest í smalamennsku. Það
virðist hafa dregið úr hestamennsku
hér. Núna sést sjaldnar hestafólk á
ferð.“
Í alls konar handverki
Snæbjörg segist alltaf hafa verið
mikið fyrir alls kyns handverk. Nú
í seinni tíð hefur hún mikið gert af
því að mála kindur á steina og tálga
út fugla sem hún málar líka í sín-
um litum. Hráefni í þessa gripi
er heimafengið. „Ég næ í stein-
ana í Hundadalsána. Það er ótrú-
legt hvað þar má finna mikið af vel
slípuðum hnöttóttum steinum sem
henta mér vel til að mála á. Eft-
ir að ég fór að mála kindurnar á
steinana hef ég eiginlega haft mest
að gera í því, það er svo mikil eft-
irspurn eftir þeim, þeir seljast vel.
Ég hef líka undanfarið verið mikið
í því að tálga fugla og efniviðinn í
þá sæki ég í gamlan hálfdauðan víði
hérna út í girðingu. Það er ótrú-
lega gott að vinna þann við. Langt
er síðan ég fór að tálga og á tíma-
bili tálgaði ég mikið af litlum hest-
um. Fyrsta hestinn sem ég tálgaði
gaf ég reyndar móður minni. Einu
sinni var ég meira að segja beð-
in að smíða heybandslest og gerði
það,“ segir Snæbjörg, en hún hef-
ur líka sagað út og smíðað hluti,
t.d. bóndabæi og kirkjur. Kirkjurn-
ar segist hún hafa smíðað alveg frá
grunni, með kirkjubekkjunum, alt-
ari og prédikunarstól.
Áður en blaðamaður Skessuhorns
kvaddi Snæbjörgu spurði hann hana
hvað tæki nú við, hvort að ekki færi
að líða að lokum búskapar þeirra
Ólafs í Fremri-Hundadal. „Ég á
ekki von á því að neinn taki við og
maður veit það eiginlega ekki. Ekki
getum við hugsað okkur að flytja í
kaupstaðinn. Við höfum bæði allt-
af lifað og hrærst í sveitinni,“ sagði
Snæbjörg.
þá
Sækir steinana í ána og smíðaviðinn
í landareignina
Snæbjörg Bjartmarsdóttir í Fremri-Hundadal er mikil handverksmanneskja
Ýmsir mundir sem Snæbjörg hefur
unnið, smíðað, tálgað og málað.
Snæbjörg við vinnu sína í handverkinu.
Steinarnir sem Snæbjörg málar kindurnar á, er eitt aðalhandverkið hjá Snæ-
björgu þessi misserin.