Skessuhorn - 11.06.2014, Blaðsíða 17

17MIÐVIKUDAGUR 11. JÚNÍ 2014
Melabakkar og Ásbakkar í Mela-
sveit eru taldir mjög ákjósanlegt
svæði til jarðfræðirannsókna, en þar
má sjá jarðlögin líkt og pönnuköku-
stafla í bökkunum. Þar er nú unn-
ið að fjögurra ára alþjóðlegu rann-
sóknaverkefni sem hófst á síðasta
ári. Verkefnið er styrkt af RANN-
ÍS, Eðlislandfræðistofnun Lundar
í Svíþjóð, Konunglegu sænsku vís-
indaakademíunni og jarðfræðideild
Lundarháskóla. Verkefnið snýr að
framrás jökla í neðri hluta Borgar-
fjarðar á síðjökultíma fyrir 12-15
þúsund árum. Ívar Örn Benedikts-
son lektor við Lundarháskóla í Sví-
þjóð stýrir verkefninu. Meðal þeirra
sem vinna með Ívari og fleirum að
verkefninu eru Þorbjörg Vigfús-
dóttir doktorsnemi við Lundarhá-
skóla, sem stefnir á að ljúka dokt-
orsnáminu 2017 og Heimir Ingi-
marsson meistaranemi í jarðfræði
við Háskóla Íslands. Þau Þorbjörg
og Heimir eru bæði undir hand-
leiðslu Ívars í náminu.
Setlögin í bökkunum
rannsökuð
Blaðamaður Skessuhorns brá sér
undir bakkana í Melasveit fyr-
ir helgina og hitti Þorbjörgu og
Heimi þar sem þau voru að störf-
um. Þá hafði glaðnað mjög til í
veðri eftir ansi hressilega skúra-
kafla dagana á undan. „Þessi blíða
hefði mátt koma fyrr en núna þegar
við eru á leið í helgarfrí. Þetta hef-
ur verið svolítið strembið hjá okk-
ur síðustu dagana að vinna út af
bleytunni,“ sagði Þorbjörg en þau
Heimir höfðu þá verið rúman hálf-
an mánuð að rannsóknunum auk
vikutíma í byrjun maí. „Við verð-
um svo fram í næstu viku og kom-
um svo aftur í ágústmánuði en í
júlí verðum við á námskeiði á Sval-
barða,“ bætti Heimir við. Þorbjörg
beinir rannsóknum sínum á aflög-
un jarðlaganna sem Borgarfjarðar-
jökullinn olli þegar hann gekk yfir
svæðið. Heimir rýnir aftur á móti
í sjávarsetlög sem sest hafa til fram
við jökulinn á þeim tímum sem
hann hörfaði á milli framrása.
Ný tækni með
leysimælingum
Eftir frumathuganir sl. sumar hóf-
ust rannsóknir að nýju í byrjun maí í
ár. Þá voru með í för, auk Ívars, Þor-
bjargar og Heimis, þrír sérfræðingar
frá Jarðfræðistofnun Bretlands; Em-
rys Phillips, Matthew Kirkham og
Ed Haslam. Meginmarkmið vinn-
unnar í maí var að kortleggja Mela-
bakka og Ásbakka, alls um 6 kíló-
metra af þverhníptum sjávarbökk-
um, með leysimælingum. Ívar Örn
segir að leysitæknin geri kleyft að
mæla jarðlög og byggingarein-
kenni með millimetra nákvæmni,
sem síðan mun nýtast vel við túlk-
un á innbyrðis afstöðu jarðlaganna
og sögu jökulframrása og jökulhörf-
unar á svæðinu. „Auk leysimælinga
voru nákvæmar ljósmyndir teknar
af bökkunum sem síðan verða sett-
ar saman þannig að bakkarnir sjáist
allir á einni samsettri mynd, frá Súl-
unesi í suðri að Belgsholti í norðri.
Bretarnir stýrðu þessari vinnu og er
þetta í fyrsta sinn, svo vitað sé, að
þessari tækni sé beitt í rannsóknum
sem þessum,“ segir Ívar Örn. Auk
þessa voru jarðlögin kortlögð með
hefðbundnum jarðfræðilegum að-
ferðum og sýni tekin til aldursgrein-
inga og greininga á aflögun jarðlag-
anna af völdum jökulsins.
Miklar sveiflur
í jöklinum
Ívar Örn segir að fyrstu niðurstöður
rannsóknanna bendi til að Borgar-
fjarðarjökullinn hafi sveiflast mikið
á þessum tíma. Jarðlögin og aflögun
þeirra sem sjá má í bökkunum gefa
til kynna að hann hafi gengið yfir
svæðið allt að 8-9 sinnum og hörf-
að þess á milli. „Vera kann að jök-
ullinn hafi hegðað sér eins og fram-
hlaupsjökull, en slíkir jöklar hlaupa
fram með látum í stuttum lotum
og hopa síðan hratt þess á milli.
Þetta er raunin með marga íslenska
skriðjökla nú til dags. Gagnasöfn-
un lýtur m.a. að því að sannreyna
þessa tilgátu,“ segir Ívar Örn. Ný-
verið stofnaði hann Facebook hóp
um verkefnið. Hann er opinn öll-
um þeim sem vilja fylgjast með
framgangi verkefnisins, sjá myndir,
eða bara forvitnast um vinnu rann-
sóknahópsins og sögu jökla í Mela-
sveit. Hópurinn heitir „Jöklar í
Melasveit“.
þá
17. júní kaffi á Akranesi

Kaffisala Kirkjunefndar Akraneskirkju í
Safnaðarheimilinu Vinaminni, Skólabraut 13
frá kl. 14.00 til 17.00. Glæsilegt kökuhlaðborð.

Verð: Fullorðnir kr. 2.000.
Börn 6-12 ára kr. 500
Ath: Ekki posi á staðnum.

Kirkjunefnd Akraneskirkju
SK
ES
SU
H
O
R
N
2
01
4
Framrás jökla rannsökuð í Melasveit
Þorbjörg Vigfúsdóttir og Heimir Ingimarsson að störfum undir bökkunum við Melaleiti sl. föstudagsmorgun. Leysimæling á Melabökkum í gangi. Matthew Kirkham fylgist með mælingunum.
Ásbakkarnir leysimældir við Ásgil. Þorbjörg Sigfúsdóttir og Emrys Phillips fylgjast
með.
Emrys Phillips ræðir um jarðlögin í Ásbökkum og hentuga staði til sýnatöku við
Þorbjörgu Sigfúsdóttur og Heimi Ingimarsson.
Ásbakkarnir leysimældir við Ásgil. Matthew Kirkham og Ed Haslam að störfum.
www.rekstrarland.is Skeifunni 11 | Sími 515 1100Rekstrarland er byggt á fyrrum rekstrarvörudeild Olís og er dótturfyrirtæki Olíuverzlunar Íslands hf.
EVANS
hreinlætisvörurnar
eru nú fáanlegar í Rekstrarlandi
Aðrir dreifingaraðilar:
Olís útibú, KB – Búrekstrardeild,
Borgarnesi og Pálmi Ragnarsson
– Garðakoti, Skagafirði.
EVANS hreinlætisvörurnar henta mjög vel fyrir kúa-, svína-
og alifuglabændur, sem og fisk- og matvælavinnslur.
PI
PA
R\
TB
W
A
•
S
ÍA
•
1
41
67
1
Vantar hross og nautgripi til slátrunar.
Sumarverð á hrossum 110 kr/kg. fyrir HRIA.
Forðist biðlista í haust.
Í samræmi við stefnu félagsins um ráðstöfun
tekjuafgangs, greiddi það bændum í mars sl. 2,7% viðbót
ofan á afurðaverð síðasta árs fyrir allar kjöttegundir.
Sláturpantanir í síma 480 4100.
Sláturfélag Suðurlands
Selfossi
Hrossa- og nautgripabændur!!!