Skessuhorn - 11.06.2014, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 11. JÚNÍ 2014
Stykkishólmur verði plastpokalaus bær fjórða september
Umhverfishópur Stykkishólms
fékk í ársbyrjun styrk frá umhverf-
is- og auðlindaráðuneytinu til að
ráðast í tilraunaverkefni sem fel-
ur í sér að gera Stykkishólm að
burðarplastpokalausu sveitarfé-
lagi. Verkefnið er unnið í sam-
starfi við Náttúrustofu Vestur-
lands, Landvernd, UMÍS/Enviro-
nice og Stykkishólmsbæ. Theó-
dóra Matthíasdóttir er starfsmað-
ur verkefnisstjórnar þessa verk-
efnis. Hún segir að á undanförn-
um árum og mánuðum hafi um-
ræða um skaðsemi plasts stórauk-
ist meðal almennings, en plast get-
ur valdið mjög neikvæðum áhrif-
um á heilsu og umhverfi. Lengi
hefur verið vitað um þörf þess að
draga úr notkun plasts í heiminum
en þróunin hefur því miður verði
þveröfug.
„Undirbúningur verkefnis-
ins hófst í vor og stendur nú yfir.
Hann felur m.a. í sér samráð við
verslanaeigendur og Íslenska
gámafélagið og leit að mismun-
andi gerðum poka sem geta leyst
burðarplastpokana af hólmi í öll-
um þeim fjölbreyttu hlutverkum
sem slíkir pokar hafa gegnt hing-
að til, bæði við innkaup og förg-
un úrgangs. Stefnt er á að fimmtu-
daginn 4. september verði burðar-
plastpokanotkun hætt með pompi
og prakt í öllum verslunum í sveit-
arfélaginu,“ segir Theódóra.
Hún segir að leitast verði við að
vinna verkefnið í sem mestri sátt
og samvinnu við íbúa og starfs-
fólk verslunar og þjónustu. „Um-
hverfishópurinn vonast til þess að
Stykkishólmur verði fyrsta burð-
arplastpokalausa sveitarfélagið
á Íslandi, íbúum og umhverfi til
heilla. Enn fremur er stefnt að því
að þekkingin sem verður til muni
nýtast öðrum sveitarfélögum til að
fylgja í kjölfarið. Um næstu ára-
mót verður gefin út greinargerð
um framvindu og árangur verkefn-
isins sem mun vonandi auðvelda
öðrum að feta í fótspor Hólmara,“
segir Theódóra.
Faceboosíða verkefnisisins er:
Burðarplastpokalaus Stykkishólm-
ur.
mm
Theódóra með sýnishorn af fjölnota, umhverfisvænum innkaupapokum.
Ljósm. sá.
Merki verkefnisins.
Óvenjulega gott vor fyrir gróðurinn á Akranesi
Vorið og sumarið gengur í garð
með eftirminnilegum hætti og
gróðurinn tekinn að spretta sem
aldrei fyrr. Ritstjórn Skessuhorns
lék forvitni á að heyra hljóð-
ið í Snjólfi Eiríkssyni garðyrkju-
fræðingi á Akranesi en hann hef-
ur í mörg horn að líta þessa dag-
ana. Að sögn Snjólfs hefur sum-
arið farið vel af stað en það getur
haft bæði kosti og galla í för með
sér fyrir gróðurinn. „Þetta er búið
að vera óvenjulega gott vor, að
minnsta kosti miðað við síðustu ár.
Er það helst vegna þess að ekkert
næturfrost var eftir að það tók að
vora. Þetta hefur orðið til þess að
gróðurinn hefur farið mun fyrr af
stað en við eigum að venjast. Sem
dæmi voru öll tré orðin allaufguð
fyrir mánaðamótin maí og júní.
Þetta hefur orðið til þess að gras-
spretta fór fyrr af stað og maðkur-
inn í trjánum kom einnig mun fyrr
en í venjulegu árferði. Ef áfram
heldur sem horfir þá mun sprett-
an í sumar verða ansi mikil, jafn-
vel sú mesta sem sést hefur í lang-
an tíma.“
Eitur á að vera
lokaúrræði
Þessi gjöfula byrjun sumarsins gæti
haft í för með sér hættu fyrir trjá-
gróður. Því biður Snjólfur fólk
að fylgjast vel með lús og maðki í
görðunum hjá sér. Hann segir að
ekki þurfi alltaf að eitra fyrir skor-
dýrum en þó séu tilfelli þar sem
eitur sé eina leiðin til að bjarga
gróðrinum. „Ef allt er að fara á
versta veg og trén eru að verða
uppétin af maðki eða allúsug þá
mæli ég með að fólk láti eitra. Hins
vegar á fólk ekki að missa svefn yfir
því ef það sjást nokkrir maðkar eða
lýs. Eitur á að vera síðasta lausnin
að mínu mati.“
Starfið árstíðaskipt
Snjólfur er menntaður garðyrkju-
fræðingur bæði af garðplöntubraut
og skrúðgarðyrkjubraut Garð-
yrkjuskólans. Hann segir að vinna
garðyrkjufræðingsins sé tímabila-
skipt. „Flest verkefnin hjá mér
snúast um að klippa tré og við-
halda görðum en síðastliðið ár hef
ég mikið verið að fást við hellu-
lögn, grjóthleðslur og ýmsa yfir-
borðsvinnu. Viðskiptavinirnir eru
aðallega einstaklingar og húsfélög
og er það helst vetrar klipping á
trjám sem verður að framkvæma
fyrir vorið og svo að snyrta þau
um miðjan júlí. Þetta eru svona
þeir tímar sem mest er að gera hjá
mér í græna hluta garðyrkjunnar. Í
hellulögnunum taka einstaka verk
mun lengri tíma og er sú vinna
ekki eins árstíðabundin.“
Stór tré vandasöm
Snjólfur segir að Akranes sé til-
tölulega gróðursæll staður en hef-
ur nokkrar ábendingar fyrir fólk
sem hyggst gróðursetja í framtíð-
inni. „Á Akranesi eru ágætar að-
stæður fyrir ýmsan gróður. Sjór-
inn er allt í kring og því frystir ekki
mikið miðað við marga aðra staði.
Hins vegar verður oft mikið salt-
rok frá sjónum og fer það illa með
mörg tré. Ég myndi hvetja fólk
sem er að planta út í einbýlishúsa-
görðum til að skoða vel hvaða teg-
undir eru í boði og horfa frekar í
þær sem verða ekki mjög hávaxn-
ar. Það eru til margar gerðir lægri
trjáa sem eru bæði harðgerð og
blómgast fallega. Ef hávaxnar teg-
undir verða hins vegar fyrir valinu
þarf að finna þeim stað þar sem
þær geta notið sín.“
Aspir hafa galla og kosti
Mikið er um hávaxin tré á Akranesi
og þá sérstaklega í hverfum eins og
Jörundarholti og í Grundahverf-
inu. Aspir eru til dæmis farnar að
gnæfa yfir hús. Þær geta skapað
ýmis vandamál sem verður að huga
að. „Fólk fór að setja niður aspir
um það leyti sem þessi hverfi tóku
að byggjast fyrir einhverjum 20 –
30 árum. Þá voru þetta bara lítil
og krúttleg tré. Með tímanum hafa
þessi tré hins vegar vaxið gífurlega
en ösp í góðum vexti getur bætt
við sig um 40 til 80 cm á ári. Garð-
ar í nýjum hverfum eru oft heldur
minni en í eldri hverfum bæjarins.
Því ber að varast að gróðursetja tré
sem eiga eftir að verða mjög stór
eins og t.d. aspir og grenitré,“ seg-
ir Snjólfur og bætir við að stór tré
geta bæði haft kosti og galla. „Þeg-
ar tré verða stór geta þau farið að
valda öðrum gróðri skaða. Sólelsk
tré varpa miklum skugga og taka
sólarljós frá bæði fólki og gróðri.
Það veldur því að grasspretta
minnkar og mosavöxtur eykst sem
fæstum þykir skemmtilegt að hafa
í garðinum sínum. Þá eru til dæmi
um að rætur aspa fari í frárennslis-
lagnir húsa. Það gerist hins vegar
einungis þegar lagnir eru skemmd-
ar fyrir og er því ekki beint hægt að
kenna öspunum um að þær eyði-
leggi lagnirnar, sem vissulega stífl-
ast þó oft í kjölfarið. Þessi tré hafa
þó einnig sína kosti og veita sem
dæmi gott skjól fyrir veðri og vind-
um,“ segir Snjólfur.
Hellulagnir við
Akratorg
Nú í vetur hefur Snjólfur verið að
sinna þeim hluta garðyrkjunnar
sem snýr að hellulögn og annarri
yfirborðsvinnu. Hann er einmitt
aðalverktakinn í endurgerð Akra-
torgs en því verki fer senn að ljúka.
„Ég tók þetta verkefni að mér
vegna þess að mig vantaði eitthvað
að gera yfir vetrarmánuðina. Ég
hef aldrei tekið svona stórt verk-
efni að mér áður. Þetta hefur tek-
ið sinn tíma en mesti tíminn hef-
ur farið í að gera undirlagið klárt.
Sú vinna er búin og því er verið að
leggja lokahönd á torgið núna með
því að helluleggja og laga til. Verk-
ið gengur afar hratt þessa dagana
og klárast á næstu dögum,“ segir
Snjólfur að lokum. jsb
Snjólfur Eiríksson garðyrkjufræðingur segir allan gróður hafa farið snemma af stað í ár. Hér er hann við limgerði sem er illa
farið eftir maðk.
Verið er að ljúka við hellulögn á Akratorgi. Hér sést Snjólfur saga steinhellu sem lögð verður í torgið.