Skessuhorn - 11.06.2014, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 11. JÚNÍ 2014
Hvalaskoðunarfyrirtækið Láki
Tours opnaði á dögunum kaffi-
hús í miðasölunni niður við höfn-
ina í Grundarfirði. Hægt er að fá
þar hina ýmsu kaffidrykki og léttar
veitingar. Gárungarnir í Grund-
arfirði höfðu á orði að nú væri
fjöldi kaffihúsa á hvern íbúa í bæn-
um fleiri heldur en í póstnúm-
eri 101 Reykjavík. Hvort að það
er rétt skal ósagt látið en þetta er
skemmtileg viðbót í kaffihúsaflóru
bæjarins. Á myndinni eru þær Íris
Dögg Skarphéðinsdóttir og Lára
Magnúsdóttir. tfk
Jóhanna Leópoldsdóttir er gestgjafi
í Birtu gistihúsi, sem er sumargisti-
hús staðsett í heimavist Fjölbrauta-
skóla Vesturlands á Akranesi. Hún
og fjölskylda hennar hafa einnig
í nokkur ár rekið „Litla gistihúsið
við sjóinn,“ við Bakkatún. „Þetta er
þriðja sumarið mitt hér í Birtu en
ég hef verið helmingi lengur með
Litla gistihúsið,“ segir Jóhanna
einn bjartan júnímorgun þegar
blaðamaður kíkti í heimsókn. Jó-
hanna segist finna fyrir breytingu
á ferðamannastraumnum til lands-
ins, líkt og margir ferðaþjónustuað-
ilar þekkja.
„Það er aukning á milli ára hjá
mér en það er eðli þess að vera
nýr á markaði. En ég finn samt
sem áður breytingu í hverjir sækja
landið heim. Áður voru flestir er-
lendu ferðamennirnir fólk sem var
vel undirbúið og hafði ferðast mik-
ið, var félagslega- og umhverfis-
lega meðvitað. Margir höfðu eng-
an sérstakan áhuga á að búa á hót-
eli, þar sem ekki sést hvort þú ert
á Íslandi eða í Singapour þegar inn
á herbergi er komið, heldur lang-
aði frekar að mynda mannleg tengsl
við skrýtna karla og kerlingar í
ferðaþjónustu um allt land. Í fyrra
fannst mér meira af ferðafólki sem
ekki hafði lagst í grúsk fyrir kom-
una. Auðvitað kemur allskonar fólk,
það er nú það sem er svo skemmti-
legt, en hluti af viðbótinni er fólk-
ið sem ekki er eins ferðavant,“ seg-
ir Jóhanna.
Alin upp
við ferðaþjónustu
Jóhanna Leópoldsdóttir hefur ver-
ið viðloðandi ferðaþjónustu frá
barnsaldri. Foreldrar hennar, Olga
og Leópold, keyptu Hreðavatns-
skála þegar hún var fjögurra ára og
vann Jóhanna þar sem barn og ung-
lingur. „Þegar ég var tvítug ætlaði
ég sko ekki að vinna við þessa at-
vinnugrein. Ég vissi ekki alveg hvað
ég vildi verða og veit það eiginlega
ekki ennþá,“ segir hún og brosir.
En leiðin lá í ferðaþjónustu. Hún
rak meðal annars útibú Kaupfélags
Borgfirðinga á Vegamótum á Snæ-
fellsnesi í átta ár, kom upp kaffi-
húsi á Eyrarbakka og var formað-
ur Ferðamálasjóðs í fjögur ár. „Ég
hef komið að ferðaþjónustutengd-
um störfum meira og minna allt
mitt líf. Mamma var með gistihús á
Varmalandi og ég var stundum að-
stoðarkokkur hjá henni. Við elduð-
um mest saman fyrir 450 manns.
Mamma sá einnig um þvottinn í
veiðihúsunum við Norðurá árum
saman og ég leysti hana af. Það má
því segja að ég sé fædd og uppal-
in í atvinnugreininni. Ég hef gert
flest í þessum bransa. Við mamma
gætum örugglega eytt heilu kvöldi í
að velta fyrir okkur verkferlum hjá
ferðaþjónustufyrirtæki,“ bætir hún
hlæjandi við.
Samskiptin skemmtileg
Jóhanna segir að þeir sem fari í
þennan bransa skiptist í tvo hópa.
Annað hvort finnist fólki þetta
gaman eða óþolandi. „Svona störf
geta gengið nærri manni. Þegar
maður er farinn að selja gistingu
og mat, þá er maður kominn inn á
persónulegt svæði fólks. En þetta er
spurning um að hafa gaman af öðru
fólki og þá er starfið skemmtilegt.
Það er ákveðin spennufíkn í fólki
sem er í þessu. Ótrúlega margt ger-
ist á einu gistihúsi. Þú veist í raun
aldrei alveg hvað er í farvatninu.
Það skiptir miklu að vera góður í
að lesa í fólk, að vera samskiptaljón
og finna hvað passar fyrir hvern
og einn.“ Hún segist líklega hafa
fengið þann eiginleika í vöggugjöf
og síðan tækifæri til að æfa sig frá
barnsaldri. „Það nýttist mér í námi.
Ég las kennarana sem barn. Ég var
illa læs en fékk alltaf háar einkunnir
því ég vissi næstum upp á hár hvað
kennarinn myndi spyrja um á próf-
inu. Ég fer svolítið í annan karakter
í vinnunni án þess að sleppa pers-
ónuleikanum,“ útskýrir Jóhanna.
Engin stofnana
tilfinning
Innanhúss í gistihúsinu er app-
elsínugult þema gegnum gang-
andi. Þann lit tengir Jóhanna við
nafn gistihússins, Birtu. „Hér er
bara opið yfir bjartasta tíma árs-
ins og ég vildi að nafnið tengdist
því. Ég ákvað svo að hafa bjartan lit
hér inni og velti þessu svolítið fyr-
ir mér. Ég fór að hugsa um innsigl-
ingamerki, baujur og 66°Norður.
Appelsínugulur er öryggislitur sem
tengist hafinu og hér er sjór allt um
kring. Hann er einnig bjartur og
hlýr og þess vegna varð hann fyr-
Bætt við í kaffihúsaflórunni í Grundarfirði
Rekur sumargistihús í heimavist fjölbrautaskólans
ir valinu.“ Í Birtu er hugsað fyrir
smáatriðum. Appelsínugulum hlut-
um er komið vel fyrir á hverju her-
bergi, teppi eru lögð á rúmin og
púðum er haganlega raðað í sófa.
„Móðir mín saumar út í púðana til
að gera þá fallegri. Ég geri þetta til
að losna við þessa geldu stofnana
tilfinningu. Ég vil að fólk líði eins
og einhver sé að hugsa um heimil-
ið þegar það kemur hingað. Þá líð-
ur fólki kannski líka eins og það sé
verið að hugsa um það sjálft.“ Jó-
hanna segist vera svo ný í bransan-
um hér að hún gerir ráð fyrir að fá
yfirfallið af öðrum gististöðum til
sín. „Ég er með mörg herbergi og
get tekið við fólki sem vantar gist-
ingu með engum fyrirvara. Sumar-
ið er að fara svipað af stað og það
gerði í fyrra. Þá varð mjög mikið að
gera, nánast upp fyrir haus.“
Hélt myndlistarsýningar
í stofunni
Jóhanna hefur komið víða við á
vinnumarkaðinum og verið virk í
félagsstörfum. Hún lærði guðfræði,
heimspeki og kynjafræði en átti við
veikindi að stríða í mörg ár eftir að
hafa greinst með liðagigt eða ikt-
sýki. „Ég var hálf handlama. En
ég varð heppin. Sá sjúkdómur get-
ur brunnið út eða það getur kom-
ið langt sjúkdómshlé. Það er frekar
sjaldgæft en gerðist í mínu tilfelli.
„Ég er alltaf að stússa eitthvað. Ég
var mjög virk í foreldrastarfi hér
hjá í ÍA í fótbolta, stóð að stofnun
Kvennahreyfingar Öryrkjabanda-
lagsins með mörgum góðum kon-
um og málaði með vatnslitum.“
Jóhanna hefur alltaf haft gaman af
handverki og sköpun en þegar hún
veiktist gat hún ekki prjónað eða
heklað. Þá sneri hún sér að mynd-
listinni. „Ég hélt nokkrar sýningar
þótt ég hefði aldrei málað áður. Ég
hélt myndlistarsýningar heima hjá
mér fjögur sumur í röð með systur
minni, frænkum og vinkonum. Þá
breytti ég stofunni minni í gallerí
og hafði opið fyrir almenning í tíu
daga. Þetta var mjög gaman.“
Skrautlegt sem
ég skapa sjálf
Það sem er framundan hjá Jóhönnu
er að samtvinna þessi tvö áhuga-
mál; ferðaþjónustuna og handa-
vinnuna. „Ég fór á Skals hönnunar-
og hannyrðaskólann í Danmörku í
sex vikur síðasta vetur. Nú á næst-
unni stendur fyrir dyrum að flytja
inn handavinnukennara og leið-
beinendur þaðan. Sú fyrsta heitir
Lotta M og er algjört gúrú,“ segir
Jóhanna. Hún segir að Lotta muni
halda námskeið í skapandi handa-
vinnu og endurnýtingu sem kallast
re-design. Þar er allskonar handa-
vinna og hlutir teknir og endur-
nýttir í ný verk „Það var eins og
þetta biði eftir mér. Ég hef safnað
útsaumi og slíku í mörg ár. Ég hef
sjálf haldið nokkur heklnámskeið,
sem ég er að þróa sem mitt sérsvið.
Litir eru mitt, ekki endilega munst-
ur heldur alls konar litir. Flest verð-
ur að vera skrautlegt sem ég skapa
sjálf en við erum misjöfn. Ég veit
um margar konur sem fara erlendis
til að læra handverk en það eru ekki
allar sem geta það. Þetta get ég svo
samtvinnað við ferðaþjónustuna,
íslenska og erlenda leiðbeinendur
í bland. Það eru spennandi tímar
framundan,“ segir Jóhanna.
Þarf bara rétt viðhorf
Jóhanna hefur ákveðnar hugmynd-
ir um ferðaþjónustu á Akranesi.
Hún segir Akranes eiga nákvæm-
lega sömu möguleika og aðrir í
ferðaþjónustu. „Það er bara væl að
við séum ekki við hringveginn. Það
skiptir engu sérstöku máli. Fyrst
það er hægt að fá ferðamenn á Suð-
ureyri og Melrakkasléttu, þá hljóta
þeir að vilja komið hingað. Ef við
höfum upp á það að bjóða sem fólk
leitar eftir og það getur verið svo
fjölmargt. Það þarf bara rétta við-
horfið, þekkingu á því sem þú ert
að gera og ekki síst úthald. Sveit-
arfélagið hefur eytt nokkrum fjár-
munum í markaðssetningu und-
anfarin ár en það hefur ekki verið
nægjanleg samfella í því starfi. Það
hefur verið skipt um fólk. Upplýs-
ingamiðstöðin hefur verið færð á
milli staða og það hafa verið mis-
munandi áherslur,“ segir Jóhanna.
Hún segir að það skipti miklu máli
fyrir ferðaþjónustuaðila og sveitar-
félögin að fara réttar leiðir í mark-
aðssetningu. „Stóri bitinn er er-
lendis en ekki íslenski ferðamað-
urinn. Þess vegna þarf áherslan að
vera á erlenda markhópinn.“
Hugnast ekki massa-
ferðaþjónusta
Hún segir að það hafi vantað upp
á innsýn og þekkingu. „Við sem
samfélag höfum t.d. ekki ákveðið
hvernig ferðamannastaður Akra-
nes á að vera. Það eru ákveðnar
hugmyndir um að fara í svokall-
aða „massaferðaþjónustu,“ þar sem
fólk er flutt hingað í rútum. En slíkt
breytir byggðarlaginu. Að mínu
mati þarf að fara í einhvers konar
umhverfismat með slíkt ef það er
meiningin að fara þá leið. Það er
mikilvægt að það sé sátt um það ef
fara á í svona massaferðaþjónustu,“
segir Jóhanna. Hún bætir því við
að Akranes eigi mikla möguleika í
ferðaþjónustu sé rétt haldið á spöð-
unum. „Ferðamönnum þykir Akra-
nes fallegur staður. Elska sjóinn,
sumir hafa jafnvel aldrei séð sjó á
æfi sinni. Hann er jafn heillandi í
vondu og góðu verðri. Kyrrðin er
dásamleg. Þeim finnst samt allt of
mikið af steypu hérna, ekkert nema
götur og bílastæði. Skilja ekki fyrir
hvaða bíla öll þessi bílastæði eiga að
vera og sjá lítið sem ekkert af fólki í
bænum. Ég hef sagt þeim að Íslend-
ingar séu ekki nema 320 þúsund en
hagi sér eins og milljónaþjóð. Það
þurfi allir að vinna margar vinnur
og hafi mörg hlutverk til að búa til
samfélag sem virkar. Þess vegna sjá-
ist fáir á ferli á Akranesi. En mikið
væri nú t.d. gaman ef það væri sett
upp skilti í Jaðarsbakkalaug sem
segði aðeins frá heita vatninu sem
í henni er, það er merkileg saga og
erlendum ferðamönnum finnst hún
stórmerkileg, já auðvitað á nokkr-
um tungumálum,“ segir Jóhanna
Leópoldsdóttir gestgjafi á Birtu að
lokum.
grþ
Jóhanna og bróðir hennar Sigurður ásamt hópi stúlkna sem unnu í Hreðavatns-
skála.
Jóhanna hefur áratugalanga reynslu af ferðaþjónustu. Hún rekur nú tvö gistiheimili á Akranesi.