Skessuhorn - 11.06.2014, Blaðsíða 21

21MIÐVIKUDAGUR 11. JÚNÍ 2014
Fannst þar brotið brak um vor - sem brúin áður staðið hafði
Vísnahorn
Samgöngur á Íslandi voru lengst af svo frá-
brugðnar því sem nú er að hætt er við að
ýmsum af yngri kynslóðinni myndu vaxa þau
ferðalög nokkuð í augum. Ár sem ekki voru
auðveldlega væðar voru þar með algjör farar-
tálmi ef ekki kom til annaðhvort hestur eða
ferja. Margar ár sem virtust sakleysislegar að
sumrinu bólgnuðu upp í frostum að vetrinum
og urðu ó- eða ill- færar. Það var því ekki und-
arlegt þó hverri brúarsmíði væri fagnað með
hátíðahöldum þar sem haldnar voru upp-
skrúfaðar ræður og flutt eða sungin vígslu-
kvæði. Jakob Thorarensen orti á sínum tíma
kvæði um Jökulsá á Sólheimasandi og er hluti
þess í orðastað árinnar. Fyrsta vísan úr þeim
hluta er á þessa leið og virðist áin hafa verið í
nokkrum ham þegar kveðið var:
Mér er sem ég sjái þá
setja á mig brúna.
Brú, sem standa um eilífð á
eins og ég er núna.
Svo fór þó að Jökulsá varð brúuð eins og
flest þau vatnsföll á landinu sem einhverju
máli skipta fyrir samgöngur. Páll Guðmunds-
son á Hjálmsstöðum vann á sínum yngri
árum eitthvað við brúarbyggingu á Skillandsá
í Laugardal og skrifaði á einn stólpann að
loknu verki:
Brúin standi öld af öld
í straumbandi og jökum,
aldrei grandi áin köld
okkar handartökum.
Eyjólfur Jónasson í Sólheimum velti fyrir
sér brúargerð sem honum þótti tæplega nógu
traustleg og gaf þessa umsögn:
Stendur meðan vatnið vex
vissulega brúin
en komi flóð er segir sex
svo er hún alveg búin.
Jafnframt því sem minnkar það líkam-
lega erfiði sem meirihluti mannkyns þarf að
hafa fyrir sínu lífsviðurværi eykst jafnframt
þörf manna til annarskonar hreyfingar. Bæði
íþrótta og allskonar gönguferða og á undan-
förnum árum hefur orðið vinsælt hjá Akur-
nesingum að ganga á Akrafjall.
Í tilefni hundrað ára afmælis Rótaryhreyf-
ingarinnar ákváðu félagar í Rótarýklúbbi
Akraness að halda upp á þessi tímamót. Skip-
uð var afmælisnefnd undir forystu Guðmund-
ar Guðmundssonar og lagði hún til að hald-
ið yrði upp á afmælið með því smíða brú yfir
Berjadalsá fyrir innan gljúfur. Brúnni var ætl-
að að auðvelda leiðina upp á Háahnjúk, sem
er syðri tindur Akrafjalls, því hægt yrði að
ganga upp Selbrekku og komast svo þurr-
um fótum yfir ána. Einnig lagði nefndin til
að leiðin upp að brúnni yrði merkt. Tillög-
ur hennar voru samþykktar og hafist handa
strax um vorið. Fyrst var látið duga að leggja
til bráðabirgða planka milli árbakka. Sumum
þóttu þeir heldur ómerkilegir og birtist um þá
kviðlingur í Skessuhorni sem Jón Pétursson
heitinn (1935–2010) setti saman. Var hann á
þessa leið:
Hægra nú mun verða’um vik
víst mun leiðin skána
Heimsins mesta hænsnaprik
hafa sett á ána.
Seinna um sumarið var smíðuð brú með
handriði og lét Jón Pétursson þess getið í
Skessuhorni að hún væri „hin besta smíð og
klúbbnum til sóma.“ Brúin entist á annað
ár en þegar sumar gekk í garð 2007 var hún
orðin lúin af veðri og vindum og var því ráð-
ist í að bæta hana. Úr varð önnur brúin sem
Rótarýmenn settu þarna. Sú brotnaði þeg-
ar svellalög yfir ánni skriðu fram. Eftir að ísa
leysti fauk hún svo út í veður og vind. Í lok
mars 2008 ritaði Jón Pétursson um þá atburði
í Skessuhorn: „Núna síðastliðinn vetur fauk
brúin af ánni þarna fyrir ofan gljúfrin. Og eft-
ir því sem ég hef komist næst liggur hún sem
tannstönglar uppi á Suðurfjallinu.“
Þriðja brúin var byggð vorið 2011. Hún
var tekin af ánni um haustið og borin vel upp
fyrir bakkann þar sem hlaðið var á hana fargi
úr stórgrýti. Því miður fórst fyrir að slá nið-
ur hæla og binda hana svo um veturinn fauk
hún þrátt fyrir grjótið sem átti að halda henni.
Hún lamdist við kletta og brotnaði í spón.
Rótarymenn á Akranesi réðust í brúarsmíði
í fjórða sinn sumarið 2013. Nú var vandað enn
betur til verka en fyrr og smíðaðar tvær stutt-
ar brýr og sterklegar. Borað var fyrir traust-
um festingum úr málmi í klett í miðri ánni.
Þar tengjast brýrnar saman. Þær voru teknar
upp um haustið og festar við hæla skammt frá
árbakkanum. Þann 23. apríl síðastliðinn voru
þær færðar á sinn stað svo menn geta gengið
yfir ána fram á haust þegar brúin verður aft-
ur tekin upp. Engin leið er að láta hana vera
yfir ánni um vetur því svellalögin sem mynd-
ast yfir vatnsborðinu eiga það til skríða fram
af miklum þunga.
Ágrip af þessari sögu fer hér á eftir í bundnu
máli og er höfundur einn félaga í Rótarý-
klúbbi Akraness:
Fyr’nær einum áratug
eins og ríman frá mun greina
réðust menn af miklum dug
í merkilega framkvæmd eina.
Í Akrafjalli byggðu brú
– beggja vegna háir tindar –
heldur illa entist sú,
enda blésu sterkir vindar.
Æstum rómi ýlfra þar
elris hundar langar nætur.
Hvassar tuggðu tennurnar
timburgólf og brúarfætur.
Yfir hryðja dundi dimm
dró sig fram með ógnarkrafti.
Í lofti vöktu veður grimm
vargs með lund og illum kjafti.
Eftir þetta aftur var
ófært fljót á vegi manna.
Þurrar báru’ei bífurnar
sem brúnir fjallsins vildu kanna.
Svo allra handa efni’og tól
uppi í dal eitt kvöld um vorið,
nokkru fyrr en sest var sól,
seggir fengu aftur borið.
En hagleiksmanna handaverk
höfuðskepnur lítils meta.
Þó að brú sé stór og sterk
stormar hana bugað geta.
Á ýli’og þorra elfan stríð
undir svelli kletta bryður.
Ísinn þolir engin smíð
allt hann getur molað niður.
Á var brúuð enn eitt sinn
öll var smíðin vönduð betur,
– en harður er’ann heimurinn,
hlífir engu rok um vetur.
Þarna geta brostið brýr,
brotin sópast nið’r í gilin,
þegar hnúa krepptum knýr
Kári fast á hamraþilin.
Fannst þar brotið brak um vor
sem brúin áður staðið hafði,
kurluð sprek í klettaskor
kræklótt lyng í greinar vafði.
En uppgjöf hugar- inn í - þel
ekki hleypa brúarsmiðir.
Þó flestum yrði ei um sel
aldrei haggast þeirra siðir.
Báru við upp bratta hlíð
byggðu yfir vatnsins gárum
Fjalars nóta fagra smíð,
í fjórða sinn á nokkrum árum.
Þurrum fótum fara má
fjalla- um í víðum -salnum,
því að brú er yfir á
enn á ný í Berjadalnum.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Brautskráning frá Landbúnaðarhá-
skóla Íslands fór fram föstudag-
inn 6. júní í Ásgarði á Hvanneyri.
Er þetta tíunda vorið sem nem-
endur eru brautskráðir frá skól-
anum og voru rösklega 70 braut-
skráðir af háskólabrautum og úr
búfræði. Útskrifuðust 27 með B.S.
gráðu frá skólanum, sex í búvísind-
um, sjö í hestafræðum, tveir í skóg-
fræði, fimm í náttúru- og umhverf-
isfræði og sjö með gráðu í umhverf-
isskipulagi. Níu nemendur kláruðu
M.S. nám. Þar af voru sex sem klár-
uðu nám í skipulagsfræði og þrír í
rannsóknamiðuðu M.S. námi. Auk
þess var einn nemandi sem lauk
doktorsnámi við skólann. Þá voru
37 nemendur sem útskrifuðust frá
búfræðideild skólans. Verðlaun
voru veitt fyrir góðan námsárangur
bæði í búfræði og á háskólabraut-
um skólans.
Ágúst Sigurðsson rektor minnt-
ist þess í útskriftarræðu sinni á
Hvanneyri að nú eru 125 ár lið-
in síðan skólastarf hófst á Hvann-
eyri og 75 ár síðan Garðyrkjuskól-
inn varð að veruleika. Á næsta ári
er liðin hálf öld frá því að Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins var
stofnuð en RALA ásamt skólunum
tveimur er grunnur Landbúnað-
arháskóla Íslands. „Þetta eru merk-
ar vörður í sögu íslensks vísinda- og
skólastarfs. Við getum rakið sögu
bændamenntunar á Hvanneyri til
þess er Hjörtur Hansson frá Hæk-
ingsdal í Kjós kom í skólann um
Krossmessu vorið 1889, en skólaár-
ið taldist þá frá miðjum maí til jafn-
lengdar næsta ár. Þá var skólastjór-
inn jafnframt eini kennari skólans,“
sagði rektor.
Einnig minntist Ágúst á mik-
ilvægi Landbúnaðarháskólans í
tengslum við mannfjölgun á Íslandi
og þeim tækifærum sem íslenskur
landbúnaður stendur frammi fyr-
ir. „Lágmarkið er að við sjáum okk-
ur sjálfum fyrir nægum matvælum,
en því er spáð að Íslendingum muni
fjölga um 30% fram til 2060. Við
þurfum því að finna leiðir til þess að
nýta það ræktarland sem við eigum
sem betur fer nóg af og þetta þarf að
gera með hagkvæmum hætti án þess
að ganga á gæði landsins. Íslensk-
ar landbúnaðarafurðir gætu orðið
mikilvæg útflutningsvara en þá er
nauðsynlegt að tryggja samkeppnis-
hæfni þeirra. Það kallar aftur á mik-
il gæði og aukna framleiðni í grein-
inni og þar hljótum við að hafa verk
að vinna,” sagði Ágúst. jsb
Nemendur af háskólabrautum og búfræði ásamt rektor á tröppunum í Ásgarði. Ljósm. áþ.
Brautskráð frá Landbúnaðarháskóla Íslands