Læknablaðið - 15.01.2002, Blaðsíða 38
FRÆÐIGREINAR / ÖLDRUNARENDURHÆFING
41. Powell C, Montgomery P. The age study: the admission of
geriatric patients through emergency. Age Ageing 1990; 19:21
(abstr).
42. Naughton B, Moran M, Feinglass J, Falconer J, Williams M.
Reducing hospital cost for the geriatric patient admitted from
the emergency department: A randomized trial. J Am Geriatr
Soc 1994; 42: 1045-49.
43. Landefeld CS, Palmer RM, Kresevics DM, Fortinsky RH,
Kowal J. A randomized trial of care in a hospital Medical Unit
especially designed to improve the functional outcomes of
acutely ill older patients. N Engl J Med 1995; 332:1338-44.
44. Reuben DB, Borok GM, Wolde-Tsadik G, Ershoff DH,
Fishman LK, Ambrosini VL, et al. A randomized trial of
comprehensive geriatric assessment in the care of the elderly.
N Engl J Med 1995; 332:1345-50.
45. Rubenstein LZ, Josephson KR, Harker JO, Miller DK,
Wieland D. The sepulveda GEU study revisited: Long-term
outcomes, use of services, and costs. Aging Clin Exp Res 1995;
7:212-7.
46. Stuck AE, Siu AL, Wieland GD, Adams J, Rubenstein LZ.
Comprehensive geriatric assessment: a meta-analysis of
controlled trials. Lancet 1993; 342:1032-6.
47. Schuman JE, Beattie EJ, Steed DA, Gibson JE, Merry GM,
Kraus AS. Rehabilitative and geriatric teaching programs:
Clinical efficacy in a skilled nursing facility. Arch Phys Med
Rehabil 1980; 61:310-5.
48. Tucker MA, Davison JG, Ogle SJ. Day hospital rehabilitation
- effectiveness and cost in the elderly: a randomized controlled
trial. BMJ; 289:1209-12.
49. Eagle DJ, Guyatt GH, Patterson C, Turpie I, Sackett B, Singer
J. Effectiveness of a geriatric day hospital. Can Med Assoc J
1991; 144: 699-704.
50. Karppi P, Tilvis R. Effectiveness of a Finnish geriatric
inpatient assessment. Two-year follow up of a randomized
clinical trial on community-dwelling patients. Scand J Prim
Health Care 1995; 13: 93-8.
51. Melin AL, Haakonsson S, Bygren LO. The cost-effectiveness
of rehabilitation in the home: A study of Swedish elderly. Am
J Pub Health 1993; 83: 356-62.
52. Reuben DB, Frank JC, Hirsch SH, McGuigan KA, Maly RC.
A randomized clinical trial of outpatient comprehensive
geriatric assessment coupled with an intervention to increase
adherence to recommendations. J Am Geriatr Soc 1999; 47:
269-76.
53. Mann WC, Ottenbacher KJ, Fraas L, Tomita, Granger CV.
Effectiveness of assistive technology and environmental
interventions in maintaining independence and reducing
home care costs for frail elderly. A randomized controlled
trial. Arch Fam Med 1999; 8: 210-7.
54. Young J, Forster A. Day hospital and home physiotherapy for
stroke patients: a comparative cost-effectiveness study. J Roy
Coll Physic London 1993; 27: 252-8.
Seroquel
AstraZeneca, 960203 TÖFLUR; N 05 A H 04 (Styttur sérlyfjaskrártexti og heimildaskrá)
Hver tafla inniheldur: Quetiapinum INN, fúmarat, samsvarandi Quetiapinum INN 25 mg, 100 mg eða 200 mg. Töflurnar innihalda mjólkursykur (laktósu). Ábendingar: Seroquel er notað til meðhöndlunar á geðklofa. Skammtar og lyfjagjöf: Seroquel
á að gefa tvisvar á dag, með eða án matar. Fullorðnir: Heildardagskammtur fyrstu fjóra daga meðferðarinnar er 50 mg (dagur 1), 100 mg (dagur 2), 200 mg (dagur 3) og 300 mg (dagur 4). Eftir þessa fjóra daga er mælt með 300 mg dagskammti.
Dagskammtinn má aðlaga að kllnískum viðbrögðum og þoli viðkomandi sjúklings, á bilinu 150-750 mg/dag. Aldraðir: Eins og með önnur geðlyf. skal lyfið notað með varúð hjá öldruðum, sérstaklega i upphafi meðferðar. Skammtaaukning getur
þurft að vera hægari og dagsskammtur lægri en hjá yngri sjúklingum, og fer það allt eftir klínískum viðbrögðum og þoli viðkomandi sjúklings. Klerans quetiapíns var að meðaltali um 30-50% minni hjá öldruðum samanborið við yngri sjúklinga.
Börn og unglingar: Mat á öryggi og verkun lyfsins hjá börnum og unglingum er ekki fyrirliggjandi. Sjúklingar með nýrnabilun: Ekki er nauðsynlegt að aðlaga skammtinn. Sjúklingar með lifrarbilun: Quetiapin umbrotnar að miklu leyti í lifur, og skal
því notað með varúð hjá sjúklingum með lifrarbilun, sérstaklega í upphafi meðferðar. Upphafsskammtur lyfsins skal vera 25 mg/dag hjá sjúklingum með lifrarbilun. Skammtinn skal auka daglega um 25-50 mg þar til viðunandi skammti er náð, og
fer það allt eftir klínískum viðbrögðum og þoli viðkomandi sjúklings. Frábendingar: Ofnæmi fyrir innihaldsefnum lyfsins. Varnaöarorð og varúöarreglur: Samtimis sjúkdómar: Lyfið skal nota með varúð fyrir sjúklinga með þekkta hjarta- og
æðasjúkdóma, sjúkdóma f heilaæðum og fyrir sjúklinga sem hættir til að fá of lágan blóðþrýsting. Seroquel getur orsakað stöðubundið blóðþrýstingsfall, sérstaklega í upphafi þegar verið er að auka skammta smám saman. Flog: i klínískum
samanburðarrannsóknum var enginn munur f tíðni floga hjá sjúklingum sem fengu lyfið eða lyfleysu. Eins og með önnur geðlyf, skal gæta varúðar við meðhöndlun sjúklinga sem fengið hafa flog. Síðkomin hreyfitruflun (tardive dyskinesia); i kliniskum
samanburðarrannsóknum var enginn munur í tiðni extrapýramídal einkenna hjá sjúklingum sem fengu ráðlagða meðferðarskammta af lyfinu eða lyfleysu. Þetta bendir til að lyfið valdi síður siðkominni hreyfitruflun en venjuleg sefandi lyf. Hafa
skal í huga að minnka skammta lyfsins eða hætta notkun þess ef vísbending og einkenni um siðkomna hreyfitruflun koma fram. Illkynja sefunarheilkenni: lllkynja sefunarheilkenni hefur verið tengt við sefandi lyfjameðferð. Klínisk einkenni eru t.d.
ofurhiti, breytt andlegt ástand, vöðvastífni, óstöðugleiki i ósjálfráða taugakerfinu og hækkun á kreatínín fosfókinasa. í slíkum tilvikum skal hætta notkun á lyfinu og gefa viðeigandi lyfjameðferð Milliverkanir: Aðalverkun lyfsins er á miðtaugakerfið,
og þvi skal gæta varúðar við samtimis notkun annarra lyfja sem verka á miðtaugakerfið og alkóhóls. Lyfjahvörf lithíums breytast ekki ef það er notað samtímis lyfinu. Samtimis notkun á sefandi lyfjunum risperidon eða halóperidól hefur ekki marktæk
áhrif á lyfjahvörf quetiapins. Samtímis notkun á thioridazín eykur klerans quetiapins. Lyfið örvar ekki lifrarensímin sem taka þátt í umbrotum fenazóns. Samtímis notkun á fenýtóíni (örvar microsomal ensím) veldur aukningu i klerans quetiapins.
Sjúklingar sem taka samtimis lyfinu og fenýtóín, eða önnur lyf sem örva lifrarensim s.s. karbamazepín, barbitúröt og rifampicín, geta þurft að auka skammtinn af lyfinu til að hafa stjórn á einkennum sjúkdómsins. Ef sjúklingur hættir að taka fenýtóín
og tekur í staðinn lyf sem örva ekki lifrarensím, s.s. natríum valpróat, getur þurft að minnka skammtinn af lyfinu. Ensímið CYP3A4 er helst ábyrgt fyrir sýtókróm P450 tengdum umbrotum quetiapins. Samtímis notkun á címetidini, sem letur P450
ensimið, hefur ekki áhrif á lyfjahvörf quetiapins. Samtímis notkun á geðdeyfðarlyfjunum imipramín (letur CYP2D6) eða flúoxetín (letur CYP3A4 og CYP2D6) hefur ekki marktæk áhrif á lyfjahvörf quetiapins. Samt sem áður er mælt með að gæta
varúðar þegar lyfið er notað samtlmis lyfjum sem letja CYP3A4 (t.d. ketókónazól eða erýthrómýcin). Meöganga og brjóstagjöf: Ekki hefur verið færð sönnun á öryggi og verkun lyfsins á meðgöngu. Þvi skal aðeins nota lyfið á meðgöngu ef
kostir þess róttlæta hugsanlega áhættu af notkun þess. Ekki er vitað að hve miklu leyti lyfið útskilst í móðurmjólk. Því skal ráðleggja konum sem nota lyfið að forðast að hafa börn á brjósti. Akstur og stjórnun annarra véla: Sjúklingum skal
ráðlagt að aka ekki bifreið eða stjórna öðrum tækjum fyrr en þeir vita hvaða áhrif lyfið hefur. Aukaverkanir: Algengasta aukaverkunin er svefnhöfgi, sem kemur helst fram í upphafi meðferðar, en hættir yfirleitt við áframhaldandi meðferð. Lyfið
veldur ekki hækkun á prólaktíni líkt og mörg önnur geðlyf. Algengar (>1%): Taugakerfi: Svefnhöfgt. Almennt: Þróttleysi, svimi. Hjarta- og æðakerfi: Réttstöðuþrýstingsfall, of lágur blóöþrýstingur, hraðtaktur. Meltingarfæri: Hægðatregða, munnþurrkur,
meltingartruflun. Blóð: Fækkun hvitra blóðkoma, hlutleysiskymingafæð. Efnaskipti: SGPT (ALT) hækkun, SGOT (AST) hækkun, þyngdaraukning. Öndunarfæri: Nefslímubólga. Sjaldgæfar (0,1-1%): Almennt: lllkynja sefunarheilkenni. Hjarta- og
æðar: Yfirlið. Efnaskipti: Kólesterólhækkun, blóðfituhækkun, hækkun á gamma-GT. Blóð: Fjölgun eósinfikla. Taugakerfi: Rykkjakrampi, grand mal rykkjakrampi. Meðferð með lyfinu hefur tengst örlítilli skammtaháðri lækkun á skjaldkirtilshormónum,
sérstaklega í heildar T4 og frlu T4. Lækkunin náði hámarki á fyrstu 2-4 vikum meðferðarinnar, en við áframhaldandi notkun varð ekki frekari lækkun. Ofskömmtun og eiturverkanir: Takmörkuð reynsla er af ofskömmtun á lyfinu í klinískum
rannsóknum. Útlit: Töflur 25 mg: Kringlóttar, 0 6 mm, ferskjulitaðar, kúptar og filmuhúðaðar. Töflur 100 mg: Kringlóttar, 0 8,5 mm, gular að lit, kúptar og filmuhúðaðar. Töflur 200 mg: Kringlóttar, 0 11 mm, hvitar að lit, kúptar og filmuhúðaðar.
Pakkningar: Töflur 25 mg: 100 stk (þynnupakkað);12.147 kr., Töflur 100 mg: 30 stk. (þynnupakkað); 7.876 kr., 100 töflur (þynnupakkað); 22.945 kr., Tðflur 200 mg: 30 stk. (þynnupakkað); 11.474 kr., 100 töflur (þynnupakkað); 33.735 kr.
Afgrciöslutilhögun: Lylið er lyfseðilskylt. Tryggingastofnun ríkisins greiðir lyfiö að fullu. Ágúst 2001.
Heimildaskrá 1. ARVANITIS LA, MILLER BG: Multiple fixed doses of Seroquel (quetiapine) in patients with acute exacerbation of schizophrenia: a comparison with haloperidol and placebo. The Seroquel Trial 13 Study Group. Biological Psychiatry
( 1997) 42:233-46. 2. SMALL JG, HIRSCH SR, ARVANITIS LA, MILLER BG, LINK CG: Quetiapine in patients with schizophrenia. A high- and low-dose double-blind comparison with placebo. Seroquel Study Group. Arch. Gen. Psychiatry (1997)
54:549-57. 3. BRECHERM, RAK TW, MELVIN K, JONES AM: The long-term effect of quetiapine (Seroquel monotherapy on weight in patients with schitzophrenia). International Journal of Psychiatry in Clinical Practice (2000) 4:287-91.
UmboO á fslandi: Pharmaco hl. AstraZeneca, HörgatúnH, 2t0 Garöabm, Slmi:535 7152 Fax: 565 7366
38 Læknablaðið 2002/88