Læknablaðið - 15.01.2002, Qupperneq 28

INIovoRapicT
Insulin Aspart
□regur úr hættu
á alvarlegu blóðsykursfalli
á nóttinni um 5Q°/o1
NovoRapid FlexPen R* Novo Nordisk A10 A B 05.
NovoRapid FlexPen 100 einingar/ml, stungulyf í lyfjapenna. Tær,
litlaus vatnslausn af aspartinsúlíni. Ábendingar: Sykursýki.
Skammtar og lytjagjöl: Verkun NovoRapid FlexPen hefst fyrr og
varir skemur en viö notkun á uppleysanlegu mannainsúlin. Vegna
þess hversu skjótt verkun NovoRapid FlexPen hefst á yfirleitt aö
gefa þaö rétt fyrir máltiö. NovoRapid FlexPen má gefa skömmu
eftir máltlö gerist þess þörf. Skammtar af NovoRapid FlexPen eru
einstaklingsbundnir. Yfirieitt á aö nota þaö meö öörum insúlinlyfjum,
sem hafa meöallanga eöa langa verkun og gefin eru a.m.k. einu
sinni á dag. Viö gjöf undir húö á kviöi hefst verkun innan 10-20
minútna eltir inndælingu. Mest verkun er á bilinu 1 -3 klst. eftir gjöf.
Verkunarlengd er 3-5 klst., en hún er breytileg eins og viö notkun
allra insúlíntegunda og fer eftir skammtastærö, stungustaö, blóöflæöi,
líkamshita og líkamlegri áreynslu. Eins og viö á um öll insúlín fæst
hraöara frásog ef lyfiö er gefiö undir húö á kviöi en þegar aörir
stungustaöir eru notaöir. Skert nýrna- eða lifrarstarfsemi getur
dregiö úr insúlinþörf sjúklingsins. Rannsóknir á þörnum yngri en
6 ára hafa ekki verið gerðar. Aöeins á aö gefa börnum NovoRapid
FlexPen frekar en leysanlegt insúlin þegar gagnlegt getur veriö aö
fá skjóta verkun, t.d. viö inndælingu i tengslum viö mátiöir. FlexPen
er lyfjapenni hannaður til notkunar með stuttum NovoFine nálum.
Meö FlexPen er hægt aö mæla 1-60 einingar meö 1 einingar
nákvæmni. itarlegar notkunarleiöbeiningar fylgja meö pennanum
og verður aö fara eftir þeim. Frábendingar: Blóðsykursfall og
ofnæmi fyrir aspartinsúlini eöa einhverju hjálparefnanna.
Varnaöarorð og varúöarreglur: Ef of litill skammtur er gefinn eða
ef meöferö er hætt getur þaö leitt til of hás blóösykurs eöa
ketónblóösýringar af völdum sykursýki, sérstaklega ef um sykursýki
af gerö 1 er að ræöa. Fyrstu einkenni um of háan blóösykur koma
venjulega smám saman í Ijós á nokkrum klukkustundum eöa
Novotápid
Insulin aspart
nokkrum dögum. Þau eru meðal annars ógleöi, uppköst, syfja,
rauö og þurr húö, munnþurrkur, aukin þvaglát, þorsti og minnkuö
matarlyst og asetonlyktandi andardráttur. Ómeöhöndlaöur hár
blóösykur getur leitt til dauöa. Hjá sjúklingum sem hafa náö mun
betri stjórn á blóðsykri, t.d. meö nákvæmri insúlínmeöferö, geta
venjuleg viövörunareinkenni um blóösykurslækkun breyst frá þvi
sem áður var og þarf aö benda þeim á þaö. Áhrif vegna lyfhrifa
skjótvirkra insúlinhliöstæöna eru þau, aö hugsanleg blóösykurs-
lækkun kemur fyrr tram eftir inndælingu samanboriö viö leysanlegt
mannainsúlín. NovoRapid FlexPen á að gefa strax fyrir mat. Hjá
sjúklingum, sem einnig eru haldnir öörum sjúkdómum eöa nota
lyf, þar sem gera má ráð fyrir hægara frásogi fæöu, veröur að hafa
i huga hin skjötvirku áhrif lyfsins. Þegar breytt er yfir í notkun nýrrar
insúlíntegundar eöa í insúlin frá öörum framleiöanda veröur sjúklingur
aö vera undir ströngu eftirliti læknis. Viö breytingar á styrkleika,
framleiðanda, tegund og uppruna og'eöa á tramleiösluaöferö getur
þurlt aö breyta skömmtum. Sjúklingar sem nota NovoRapid FlexPen
þurfa hugsanlega aö nota fleiri inndælingar eöa aöra skammta en
þá sem þeir þurftu af insúlininu sem þeir notuðu áöur. Et breyta
þarf skömmtum getur þurft aö gera þaö viö (yrsta skammt eöa á
fyrstu vikum eöa mánuöum meöferöar. Sé máltiö sleppt úr eöa viö
óvænta, mikla likamlega áreynslu getur oröiö blóösykursfall.
Milliverkanir: Vitaö er aö fjöldi lyfja hefur áhrif á efnaskipti glúkósu.
Eftirtalin lyf geta dregiö úr insúlinþörf sjúklingsins: Sykursýkilyf til
inntöku, oktreótiö, mónóaminoxídasahemlar (MAO-hemlar),
ósértækir beta-blokkar, ACE-hemlar, salisýlöt, áfengi, vefaukandi
sterar og súlfónamið. Eftirtalin lyf efni geta aukiö insúlinþörf
sjúklingsins: Getnaöarvarnalyf til inntöku, tíaziö, barksterar,
skjaldkirtilshormón, adrenvirk lyf og danazól. Beta-blokkar geta
duliö einkenni of lágs blóösykurs. Áfengi getur magnaö og lengt
blóösykurslækkandi áhrif insúlins. Meöganga og brjóstagjöf:
Klínísk reynsla af NovoRapid FlexPen á meðgöngu er takmörkuö.
Æxlunarrannsóknir á dýrum hafa ekki sýnt fram á neinn mun milli
NovoRapid FlexPen og mannainsúlíns meö tilliti til eitrunaráhrifa
á fósturvísa og fósturskemmandi verkunar. Nákvæm blóösykurs-
stjórn hjá konum meö sykursýki er ráölögö á meögöngu og ef
þungun er fyrirhuguð. Insúlínþörfin minnkar venjulega á fyrsta
þriöjungi meögöngu, en fer vaxandi á öörum og þriöja þriðjungi
meögöngu. Engar takmarkanir eru i sambandi við notkun NovoRapid
FlexPen hjá konum meö barn á brjósti. Insúlinnotkun móöurinnar
hefur enga hættu i för meö sér fyrir barniö. Þó getur þurtt að breyta
skömmtum NovoRapid FlexPen. Aukaverkanir: Of lágur blóðsykur
er algengasta aukaverkunin þegar insúlín er notað. Bjúgur og
sjóntruflanir geta komið fram í upphafi meöferöar meö insúlíni.
Venjulega hverfa þessi einkenni. Staöbundiö ofnæmi (roöi, bólga
og kláöi á stungustaö) getur komiö i Ijós þegar insúlín er notaö.
Venjúlega gengur þaö yfir og hverfur viö áframhaldandi notkun.
Einstaka sinnum getur almennt ofnæmi komiö fram. Almennt
ofnæmi getur hugsanlega veriö llfshættulegt, Fitukyrkingur getur
myndast á stungustaö sem afleiðing þess aö ekki er skipt um
stungustað á svæöinu. Ofskömmtun: Blóösykursfall getur verið i
tveimur þrepum: 1. Viö vægu blóösykursfalli er hægt að gela
þrúgusykur til inntöku eða eitthvaö annað, sem inniheldur sykur.
Því er sjúklingum meö sykursýki ráölagt aö hafa alltaf sykurmola
eða t.d. nokkrar kexkökur á sér. 2. Alvarlegt blóösykurstall, þegar
sjúklingur missir meövitund, er hægt aö meðhöndla meö glúkagoni
(0,5-1 mg) gefið í vööva eöa undir húö af einhverjum sem hefur
veriö kennt þaö eöa gefin er glúkósa i æö af lækni eöa
hjúkrunarfræöingi. Einnig á aö gefa glúkósu i æð ef sjúklingurinn
hefur ekki svaraö glúkagoni innan 10-15 minútna. Þegar sjúklingurinn
hefur komist til meövitundar er mælt meö þvi aö hann boröi
kolvetnarika fæöu til aö hindra afturhvarf. Geymsluþol: Geymist
viö 2°C - 8°C (í kæli). Má ekki frjósa. Til aö verja lyfiö Ijósi á aö
hafa lokiö á NovoRapid FlexPen, þegar ekki er verið aö nota hann.
NovoRapid FlexPen sem búiö er aö taka í notkun eöa hafður er
meöferöis sem varabirgöir má geyma viö stofuhita (ekki hærra
hitastig en 30°C) i allt að 4 vikur. Pakkningar og verö i desember
2001:5x3ml NovoRapid FlexPeneinnotapennar kr. 8.101. Novo
Nordisk Scandinavia AS. Pharmaco hf. Hörgatúni 2,210 Garöabæ.
Texti styttur, sjá Sérlyfjaskrá.
Heimild:
1. Raskin et al. Diabetes Care 2000; 23 (5); 583-588.