Vísbending


Vísbending - 24.12.2012, Side 7

Vísbending - 24.12.2012, Side 7
7 Frjálshyggjan ekki einkaeign Árið 1979 var frjálshyggja ekki skammaryrði. Hún var ekki heldur einkaeign sjálfstæðismanna. Vilmundur Gylfason, sem átti mikinn þátt í sigri Alþýðuflokksins 1978, sagði að margir ágætustu hugmyndafræðingar jafnaðarmanna væru þeirrar skoðunar að jafnaðarstefna og frjálshyggja væru ekki lengur andstæð hugmyndakerfi, heldur gengju þau hönd í hönd í mörgum atriðum. Í grófum dráttum mætti lýsa þessum kenningum svo að framleiðslan skyldi lúta markaðslögmálum, en ríkið væri ævinlega tilbúið til þess að grípa inn í, til dæmis með auðhringalöggjöf og félagslegri stýringu í takmarkaðar auðlindir. Ofan á þetta kerfi væri byggt velferðarþjóðfélag, svo sem í menntamálum og heilbrigðismálum. Vilmundur benti á að hægrimenn og framleiðendur væru ekki alltaf sérstakir talsmenn frjálsra viðskipta.vi Svavar Gestsson staðfestir þetta í æviminningum sínum. Það kom í hans hlut að fella niður bann við innflutningi á sælgæti þegar hann var viðskiptaráðherra á vegum Alþýðubandalagsins í vinstri stjórninni 1978-1979. Honum þótti fyndið þegar iðnrekendur báðu hann um að endurskoða þessa ákvörðun sína og hann hefur gaman af því að geta þess að þingmenn Sjálfstæðisflokksins greiddu atkvæði móti viðskiptafrelsinu.vii Vorið 1979 lögðu allir flokkarnir fjórir sem áttu sæti á alþingi fram stefnu í efnahagsmálum. Stefnuskrá Sjálfstæðisflokksins nefndist Endurreisn í anda frjálshyggju. Líta má á hana sem svar við þeirri umkvörtun að stefna flokksins væri óljós. Að stefnuskránni unnu einkum þeir Guðmundur Magnússon hagfræðiprófessor, Jónas Haralz Landsbankastjóri og Sigurgeir Jónsson, aðstoðarbankastjóri Seðlabankans.viii Þeir lögðu til að verð á vörum og þjónustu réðist á markaði og vextir yrðu frjálsir, auk þess sem ríkisútgjöld yrðu skorin niður. Kjarasamningar yrðu í höndum vinnumarkaðssamtaka og Forsíðum Morgunblaðsins og Þjóðviljans þann 9. nóvember 1979 hefur oft verið stillt upp saman. Þjóðviljinn vann áróðursstríðið. Þorsteinn Pálsson var ekki höfundur Leiftursóknarnafnsins, en fannst það eiga vel við. Albert Guðmundsson taldi stefnuna ekki gallalausa en þar væri að finna skilning á því sem gera þyrfti. Því hefur verið haldið fram að Jónas Haralz, bankastjóri Landsbank- ans, hafi samið leiftursóknarhugmyndirnar, en það var Guðmundur Magnússon háskólarektor sem var aðalhöfundur stefnunnar. Ekki þótti við hæfi að rektor væri bendlaður við pólitískt plagg og Jónas fylgdi því eftir. Hér má sjá Jónas, Geir Hallgrímsson, Guðmund og Hörð Sigurgestsson á landsfundi Sjálfstæðisflokksins, líklega árið 1973. LJ Ó Sm Y N D : Ó L. K .m .

x

Vísbending

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísbending
https://timarit.is/publication/281

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.