Vísbending - 24.12.2012, Side 20

20
FARA ÞJÓðFRELSI Og
vIðSKIpTAFRELSI EKKI
SAmAN HJá ÍSLENDINgum?
E
inni stundu fyrir hádegi, föstudaginn 15. apríl árið 1904,
var öllum verslunum lokað í Reykjavík og gefið frí í
skólum. En á hádegi söfnuðust verslunarmenn bæjarins
saman á Lækjartorgi. Það gengu svo 150-200 manns
fylktu liði í „skrautgöngu“ undir lúðrablæstri til kirkjugarðsins við
Suðurgötu samkvæmt frásögn blaðsins Ísafoldar. Veðrið var bjart og
fagurt og íslenski fáninn og hinn danski voru bornir fyrir fylkingunni
en einnig blöktu fánar við hún á öllum verslunum bæjarins. Þegar til
kirkjugarðs var komið var lagður blómsveigur að leiði Jóns
Sigurðssonar og Björn Jónsson, ritstjóri Ísafoldar, hélt ræðu. Blað
ritstjórans fullyrti að þar í kirkjugarðinum hefði mannfjöldi verið
samankominn er nema mundi
mörgum þúsundum. Síðan
spilaði „lúðraþeytaraflokkurinn“
Ó Guðs vors lands og viðstaddir
tóku ofan til þess að votta Jóni forseta virðingu sína. Og svo sneri
skrúðgangan aftur við með lúðrablæstri til Lækjartorgs.
Tilefni skrúðgöngunnar var hálfrar aldar afmæli verslunarfrelsis,
en þann fimmtánda apríl 1854 höfðu síðustu leifar dönsku
verslunareinokunarinnar verið afnumdar með undirritun konungs
á fríverslunarlögum fyrir Ísland í „höllu Vorri við Friðriksborg“.
Hátíðarhöldunum var síðan framhaldið um kvöldið á milli sex og tíu á
samkomum víðs vegar um bæinn. Verslunarmenn sátu til borðs í Iðnó,
sem þá var stærsti salur bæjarins, en verslunarkonur á Sigríðarstöðum.
Aftur á móti sátu skólapiltar í Bárubúð og stúdentafélagið á Hótel
Reykjavík. Á þessum samsætum voru ekki aðeins fluttar ræður
heldur var frelsið einnig lofsungið með sérstökum „Verzlunarfrelsis-
ljóðum“ sem Jón Ólafsson, ritstjóri og Alaskafari hafði samið í tilefni
dagsins. Kvæðabálkurinn „Verzlunarfrelsisljóð“ taldi nítján erindi og
hljóða tvö af síðustu erindinum svo:
áSgEIR JÓNSSON
HAgFRæ‹INguR