Þjóðlíf - 01.10.1987, Page 34

INNLENT
ingu á einstakar nefndir þegar ÞJÓÐLÍF fór
í prentun. Þingmaður Alþýðubandalags
sagði að samráð um það væri að hefjast og
gengið yrði frá samkomulagi áður en þing
kemur saman. Þingmaður Borgaraflokks
sagði hins vegar að ekkert hefði verið við þá
talað en átti von á að það yrði gert - hver sá
flokkur sem ekki kemst í þingnefnd er ærið
utanveltu á Alþingi. Þetta er viðurkennt því
skv. þingvenjum þykir hyggilegast að láta
alla flokka eiga fulltrúa í þingnefndum eftir
því sem kostur er á. Það gæti þó reynst
erfiðara nú en endranær þar sem flestar
nefndir þingsins eru skipaðar 7 fulltrúum,
þrír flokkar skipa stjórnarmeirihlutann og
hafa 41 þingmann á bak við sig. Stefán Val-
geirsson er hér í oddaaðstöðu en hvort hans
atkvæði fer til stjórnar eða stjórnarandstöðu
skiptir fyrst verulegu máli þegar kosið verður
til þriggja- og fimmmanna nefnda, -stjórna
og -ráða í framkvæmdavaldsgeiranum. Þar
dregur þó ekki til úrslita fyrr en í desember ef
fylgt verður fastri venju.
STÓRU ORÐIN. Samkvæmt upplýsingum á
skrifstofu Alþingis er búist við að stefnuræða
forsætisráðherra verði lögð fram mjög fljót-
lega eftir að þing kemur saman og útvarps-
umræða fer fram nokkrum dögum síðar. Þar
koma fram öll meginatriðin í efnahagsstefnu
ríkisstjórnarinnar. Þá koma fjárlög og láns-
fjáráætlun fyrir þingið strax á upphafsskeið-
inu og verður þingmönnum efalaust tíðförult
í ræðustól til að gera athugasemdir við áform
Jóns Baldvins til skattahækkana og miljarða
niðurskurðar í útgjöldum ríkisins.
„Það verður fróðlegt að sjá fjárlagafrum-
varp Alþýðuflokksins og hvort Alþýðu-
flokksmenn standa við stóru orðin fyrir
kosningar, bæði hvað varðar skatta á fyrir-
tæki og uppbyggingu ýmissa þátta í félags-
legri þjónustu s.s. aðstoð við fatlaða, hús-
næðismál o.fl.,“ segir þingmaður Alþýðu-
bandalagsins og lofar því jafnframt að um-
framkostnaður flugstöðvarbyggingarinnar í
Keflavík verði ekki látinn liggja í þagnargildi
þegar þingfundir hefjast.
Annar viðmælandi segir að krataráð-
herrarnir þrír verði í brennipunkti átaka á
Alþingi þar sem flest stórmál síðustu vikna
heyri undir þeirra fagráðuneyti. „Þó að
ágreiningur hafi verið talsverður í stjórnar-
liðinu á ég samt von á að stjórnarliðar muni
standa saman þegar á hólminn kemur fyrst
samkomulag hefur náðst í fjármálum og
lánsfjármálum," segir hann og býst ekki við
að líf stjórnarinnar verði í hættu næstu
mánuði. Aðrir viðmælendur blaðsins voru
yfirleitt á sama máli.
Aðstæður í þjóðarbúinu eru um margt
uggvænlegar: Þenslan er mikil, verðbólgu-
hraðinn eykst og launþegar þurftu 7% kaup-
hækkun til að rétta sinn hlut um síðustu
mánaðamót. Fastgengisstefnan riðar til falls.
Þegar einstakir þættir í stefnu stjórnvalda
koma í ljós á næstu dögum má fyrst ráða
hvers stuðnings stjórnin nýtur í liði stjórnar-
flokkanna. Þriggja tlokka ríkisstjórn, með
mjög rúman þingmeirihluta er aldrei föst í
rásinni á erfiðum tímum. Ekki er þó talið að
stjórnarandstaðan muni veita mjög samstillt
mótvægi. Alþýðubandalagið á í djúpstæðri
kreppu og er landsfundurinn í nóvember
mönnum þar efst í huga. Borgaraflokkurinn
hefur lýst ríkisstjórn Porsteins Pálssonar sem
sósíalistastjórn á nýafstöðnu landsþingi og
þar með skipað sér utarlega á hægri kanti
stjórnmálanna. Hann er því ekki líklegur til
samvinnu um einstök málefni við sósíalista
og Kvennalista. Borgaratlokksþingmennirn-
ir munu vísast leitast við að sýna sérstöðu
sína í umræðum og með þingmálum, „við
höfum nú rnarkað okkur stefnu til næstu
tveggja ára og erum að hefja vinnu við að
koma þessum málum í þinglegan búning,"
segir einn af þingmönnum flokksins við
ÞJÓÐLÍF.
Með fjölgun þingmanna í 63 og fjölgun
ráðherra urn einn hefur þurft að breyta
skipulagi í salarkynnum sameinaðs þings.
„Ráðherrar sitja nú í fremstu sætaröðinni og
snúa að ræðustól," segir Friðrik Ólafsson,
skrifstofustjóri Alþingis. Ráðherrar þurfa
því að sitja augliti til auglitis við gagnrýna
þingmennina sem, eins og einn viðmælandi
ÞJÓÐLÍFS orðaði það, „hafa nóg umræðu-
efni og taka örugglega hressilega á málum á
fyrstu vikum fyrsta þingsins eftir sögulegar
Alþingiskosningar."
• Ómar Friöriksson
Sterkara eftírlítsvald
Ríkisendurskoöun í gang fyrirAlþingi
ÞÓ AÐ ÞINGMÖNNUM hafi fjölgað og
mikil umbrot hafi átt sér stað á pólitíska
sviðinu þegar Alþingi kemur saman, hafa
fleiri veigamiklar breytingar átt sér stað
sem snerta þingiö. Ríkisendurskoðunin
hefur verið færð frá framkvæmdavaldinu
yfir til þingsins með lögum sem tóku gildi
í upphafi ársins. Þýðing þessa mun
væntanlega líta dagsins ljós á komandi
þingtíma. „Ég er þeirrar skoðunar að
þetta sé mjög þýðingarmikil breyting.
Þinginu gefst nú tækifæri til að fá upplýs-
inga- og eftirlitsaðila sér til aðstoðar og
ætti að verða hæfara til að hafa eftirlit
með framkvæmdavaldinu," segir Sigurð-
ur Þórðarson, vararíkisendurskoðandi í
samtali við ÞJÓÐLÍF.
Sigurður segir að í þessari breytingu
felist að ríkisendurskoðunin verði sjálf-
stæðari gagnvart framkvæmdavaldinu en
áður er hún heyrði undir fjármálaráðu-
neytið. „Henni er líka falið það viðbótar-
verkefni að hafa eftirlit með framkvæmd
fjárlaga og að vera einstökum nefndum
þingsins til aðstoðar varðandi fjármál.
Auk þessa á hún að framkvæma stjórn-
sýsluendurskoðun," segir hann. „Þetta er
í raun allt að fara af stað þessa dagana.
Við munum eiga samstarf við fjárveit-
inganefnd núna á haustþinginu en að
öðru leyti eru samskipti okkar viö þingið í
talsverðri mótun."
Geta þingmenn þá nýtt sér ríkisendur-
EINAR OLASON
• Sigurður Þórðarson: „Þingið fær nú
upplýsinga- og eftiriitsaðila
sértil aðstoðar."
skoðunina til aðfara í saúmana á einstök-
um liðum fjárlaganna og á ríkisrekstrinum?
„Já. í lögunum segir að ríkisendur-
skoðandi njóti verulegs sjálfstæðis í starfi
en þó geta forsetar þingsins, ýmist að
eigin frumkvæði eða samkvæmt óskum
þingmanna, krafið hann um skýrslu um
einstök mál. Þingmenn geta þá annað
hvort farið þess á leit í gegnum forseta
þingdeildar við ríkisendurskoðun að hún
aðhafist eitthvað eða þá komið óskum og
beiðnum á framfæri beint í gegnum þing-
nefndirnar vilji þeir láta kanna einstök
mál," segir Sigurður.
32