Þjóðlíf - 01.10.1987, Síða 52

ÍÞRÓTTIR
Með eða án atvimuimanna?
Deilt um knattspyrnulandslidid
HVERJIR EIGA að skipa landslið fsiands í
knattspyrnu á hverjum tíma er eitt helsta
þrætuepli þeirra sem fylgjast með þessari
íþrótt af lífi og sál. Skoðanir eru skiptar og
mótast jafnan af gengi landsliðsins frá leik til
leiks, og sjaldan hefur jafn mikið borið á
þessum deilum og á nýliðnu sumri og hausti.
Undirrótina að þeim má að miklu leyti
rekja til tapsins fræga gegn Austur-Þjóð-
verjum á Laugardalsvellinum, 0-6, í byrjun
júní. Þar fékk íslensk knattspyrna kjaftshögg
sem undan sveið. Sigfried Held landsliðs-
þjálfari, sem flestir voru ánægðir með eftir
jafnteflin við Frakkland og Sovétríkin haust-
ið á undan, var harkalega gagnrýndur fyrir
vinnubrögð sín við undirbúning landsleikja,
leikskipulagið og sjálft liðsvalið. Leikmenn-
irnir sjálfir fengu óvægna gagnrýni fyrir
lélega frammistöðu og margir kenndu þeirra
eigin sigurvissu og ofmati á getu liðsins
hvernig fór.
Eitt af því sem deilt hefur verið um er hve
stóran hluta atvinnumannanna eigi að kalla
til landsleikja. Þar sýnist sitt hverjum, nota
alla sem á annað borð gefa kost á sér, fá þá
bestu í bland við leikmenn íslensku félag-
anna, eða jafnvel byggja landsliðið eingöngu
á þeim síðarnefndu.
Eftir sigur ólympíulandsliðsins á Austur-
Þjóðverjum í byrjun september hafa þær
raddir orðið háværari sem vilja nánast ein-
vörðungu nota „íslenska" leikmenn. Forföll
knúðu Held til að taka inn þrjá leikmenn úr
ólympíuliðinu ásamt Pétri Ormslev sem ekki
var gjaldgengur þar þegar ísland lék við
Noreg í Evrópukeppni landsliða viku síðar,
og sigraði 2-1. Þeir stóðu allir fyrir sínu eftir
að hafa verið mis-óstyrkir framanaf og sýndu
að stökkið er ekki svo stórt á milli ólympíu-
og A-landsliðs.
Hér er grundvallarspurningin um stefnu
knattspyrnuforystunnar og einmitt nú eru
nokkur tímamót og ástæða til að hugsa sinn
gang. Evrópukeppninni er að ljúka og
heimsmeistarakeppnin hefst á næsta ári. Á
að halda áfram að hóa saman atvinnumönn-
unum og fylla upp í götin með leikmönnum
íslensku liðanna? Með þeim hætti er liðið
saman 2-3 daga fyrir leik í undirbúningi sem
aldrei verður nema til þess að stilla saman
helstu strengina. Það er aldrei kostur á
vináttulandsleikjum eða hreinum æfinga-
leikjum - liðið verður að spjara sig þegar á
hólminn er komið í Evrópu- eða heims-
meistarakeppni og treysta á samheldni og
baráttuanda. Þetta hefur stundum gengið
upp og þá með glæsilegum úrslitum - í önnur
skipti hefur allt farið til fjandans.
Sé hinsvegar áhugi fýrir því að byggja upp
landslið sem fær mikla samæfingu og tíma til
undirbúnings þarf að færa fórnir. Eini mögu-
leikinn til þess er að byggja nær einvörðungu
á leikmönnum íslensku liðanna sem geta
komið saman reglulega á öllum árstímum.
Það þýðir að ekki mega vera í því landsliði
margir sem leika erlendis. Hinsvegar verður
ekki framhjá því litið að erlendis leika flestir
af okkar albestu knattspyrnumönnum og
þeir sem mestu reynsluna hafa. Þeir eru oft
ómetanlegir þegar mest á reynir.
Á þessu sést að það er ekki einfalt að
byggja upp landslið og gera til þess miklar
kröfur. En það þarf að vega og meta aðstæð-
ur hverju sinni. Það hefur lengi verið hald
manna að við eigum einfaldlega ekki nógu
góða leikmenn til að taka við þegar at-
vinnumönnunum sleppir. Sú staða virðist
vera að breytast. Ólympíulandsliðið hefur
sýnt og sannað að breiddin er að aukast, við
eigum um fleiri frambærilega leikmenn að
velja en nokkru sinni áður.
Það er sennilega rétt að leyfa þessari
Evrópukeppni að ljúka að fullnustu áður en
heimsmeistarakeppnin verður skipulögð. En
ekki er ráð nema í tíma sé tekið. Ólympíu-
landsliðið er að miklu leyti skipað kjarna
þess 21-árs landsliðs sem hvað best hefur
staðið sig. Leikmenn þess gjörþekkja hver
annan, hafa leikið þó nokkuð saman og gegn
hver öðrum í 1. deildarkeppninni. Verkefni
þess lýkur með fjórum erfiðum leikjum í
apríl og maí á næsta ári en þá er leikin síðari
umferðin í undanriðlinum fyrir ólympíu-
leikana. Það er á óhentugum tíma, rétt áður
en íslandsmótið er að hefjast, og því verður
leikæfingin ekki mikil. Nema liðið fái því
fleiri verkefni í vetur.
Spurningin er sú hvort hér sé ekki á ferð sá
framtíðarkjarni íslenska landsliðsins sem ber
það uppi næstu árin. Það yrði rökrétt fram-
hald að kjarni ólympíulandsliðsins héldi sér
áfram að undankeppni þess lokinni og tækist
á við heimsmeistarakeppnina, ásamt þeim
sem leika hér heima en voru ekki gjaldgengir
í ólympíuliðið, og svo albestu atvinnumönn-
unum. Það væri hreinlega hægt að setja
ákveðinn kvóta, ekki kallaðir til leikja nema
fjórir, þrír eða jafnvel aðeins tveir atvinnu-
menn í hvert skipti. Þá aðeins þeir sem eru í
góðri leikæfingu hjá sínum félagsliðum og
eru ótvírætt mun snjallari þeim sem heima
leika. Það á ekki að vera sjálfgefið að at-
vinnumennska gefi fast landsliðssæti! Þeim
hugsunarhætti þarf að breyta.
Fyrst þegar kjarninn úr liðinu leikur hér
heima er hægt að tala um samæfingu af ein-
hverju viti. Þá er möguleiki á skipulögðum
æfingum landsliðsins að vetrarlagi loks fyrir
hendi, liðið gæti komið saman nokkrum
sinnum á sumri og áfram þegar íslandsmót-
inu er lokið. En til þess að það gangi upp
þurfa aðstæður íslenskra knattspyrnumanna
að breytast á ýmsan hátt.
Þeir þurfa að fá tækifæri til að einbeita sér
meira að íþrótt sinni en áður. Þeir mega ekki
bíða fjárhagslegt tjón af þátttöku sinni og
það þýðir í berum orðum að hér yrði að taka
upp atvinnumennsku í einhverri mynd.
Öðruvísi er ekki endalaust hægt að gera
kröfur um betri og betri knattspyrnu, sterk-
ara og sterkara landslið skipað leikmönnurn
úr íslenskum liðum. Þetta verður ekki gert
nema með þátttöku fyrirtækja sem eru mörg
hver í seinni tíð farin að líta æ hýrari augum
til íþróttamanna og átta sig á að stuðningur
við þá getur verið hagsmunamál fyrir báða
aðila. Á þennan hátt er hálf-atvinnu-
mennska rekin á hinum Norðurlöndunum
og það er ekki ólíklegt að þróunin verði í þá
átt hérlendis næstu árin.
Lítið dæmi um hvað íslenskir knatt-
50