Frjáls verslun - 01.03.2013, Blaðsíða 60

60 FRJÁLS VERSLUN 3. 2013
álframleiðsla í stóra
samHenGinu
Ragnar segir að íslensk álver hafi náð
mikl um árangri í að draga úr losun
gróður húsalofttegunda og þau séu þar í
fremstu röð. Þar við bætist að losun vegna
raforku framleiðslu fyrir áliðnaðinn er með
því minnsta sem þekkist. Heildarlosun
vegna áliðnaðar á Íslandi sé 78% minni
á hvert tonn en að meðaltali í heiminum.
Menn geti ekki horft framhjá því að stórir
álframleiðendur eins og Kína byggi að
stórum hluta á kolakyntum raforkuverum
en undanfarið hafa þeir verið sjálfum sér
nægir í álframleiðslu. Á sama tíma hefur
dregið úr álframleiðslu í Evrópu sem
hefur verið mætt með innflutningi frá
Íslandi, Rússlandi og Mið­Austurlöndum.
Þar er fyrst og fremst gas notað til orku­
framleiðslu sem hefur í för með sér
marg falda losun gróðurhúsalofttegunda
eins og Ragnar bendir á. „Losun gróður­
húsalofttegunda veldur hnattrænum
áhrifum. Það skiptir því miklu máli hve
mikil losunin er en ekki hvar á hnettinum
hún á sér stað. Það er engum blöðum um
það að fletta að okkar framlag til losunar
á gróðurhúsalofttegundum er mjög
mikilvægt.“
En árangur í sambandi við losun gróður húsalofttegunda tengist ekki aðeins þeirri hreinu raforku sem hér er að finna. Ragnar
bendir á að það hafi orðið mikill árangur
í framleiðsluferlinu sjálfu, sem hann telur
vera á heimsmælikvarða. „Við byggjum á
góðum grunni og leggjum metnað okkar í
að fara vel með hann.“
Þótt Íslendingar séu líklega upplýstir
um flest það sem viðkemur áliðnaðinum
er ekki úr vegi að rifja upp að eftirspurn
eftir áli er þessa stundina knúin áfram af
tveimur kröftum: Fólksfjölgun og hagvexti
í BRICS­löndunum svokölluðu, Brasilíu,
Rússlandi, Indlandi, Kína og Suður­Afríku.
Ál er afar léttur málmur, hefur langan
endingartíma og má endurvinna. Því má
segja að ál leiki stórt hlutverk í baráttunni
við útblástur gróðurhúsalofttegunda í dag.
Ál má í raun endunýta endalaust. Áætlað
er að um 75% af öllu áli sem framleitt hefur
verið frá árinu 1888 séu enn í notkun.
Endurvinnsluhlutfall áls í Evrópu er meira
en 90% en sökum verðmætis síns hvetur
álnotkun í ýmsum vörum til endurvinnslu.
Ál gegnir stöðugt veigameira hlutverki
við framleiðslu bíla. Eitt kíló af áli í stað
stáls sparar tvö kíló í heildarþyngd og um
20 kíló af CO2 á líftíma bílsins. Í Evrópu
sparast um 70 milljónir tonna af losun
gróðurhúsalofttegunda vegna þessa.
Þess vegna er gert ráð fyrir tvöföldun á
álnotkun í bílaiðnaði á næstu átta árum
og leggur Ragnar áherslu á að bjartsýni
ríki meðal greiningaraðila um eftirspurn
framtíðarinnar, hvað svo sem líður
skammtímahorfum.
álið í íslensku samfélaGi
Ál og önnur stóriðja hefur verið fyrirferðar ­
mikil í íslenskri þjóðmálaum ræðu síðustu
áratugi. Í dag dylst engum að álframleiðsla
skiptir miklu fyrir þjóðarbúið. Árið 2012
námu tekjur af útflutningi áls 225 mill jörð­
um króna. Þetta svarar til 23% af útflutn­
ingstekjum þjóðarinnar. Drjúgum hluta
þess var varið til að kaupa innlend aðföng.
Innlend útgjöld áliðnaðar námu rúmlega
100 milljörðum króna á síðasta ári. Það eru
um 275 milljónir hvern einasta dag ársins.
Þrátt fyrir þetta hefur áliðnaðurinn oft
átt undir högg að sækja í umræðunni.
Fyrir þremur árum var settur af stað sam­
starfsvettvangur fyrir álfyrirtæki, Samál,
og hefur Ragnar setið í stjórn félags ins
frá upphafi. Með tilkomu Samáls hefur
verið lögð aukin áhersla á að kynna
stöðu áliðnaðarins í samfélaginu. Meðal
þess sem hefur verið dregið fram er að á
Raforkukerfið byggt upp af stóriðju
Langtímaraforkusamningar með kaupskylduákvæðum hafa gegnt mikilvægu
hlutverki í uppbyggingu íslenska raforkukerfisins. Samkvæmt upplýsingum
frá Samál, samtökum álfyrirtækja, hefur raforkuverð til almennings lækkað
um 25% að raungildi á liðnum 15 árum.
raGnar GuðmunDsson