Neytendablaðið - 01.03.2013, Blaðsíða 7

„Meðan aðrar Norðurlandaþjóðir stíga skref fram á við í
neytendavernd vill mjög hátt-virt íslenzkt embætti að stigið
sé skref aftur á bak í neytendavernd.“
Eftirfarandi pistill er úr 3. tbl. Neytendablaðsins árið 1971.
Hið „virta íslenzka embætti“ sem vísað er til í greininni er
embætti vararíkissaksóknara. Neytendasamtökin höfðu
kært markaðssetningu á svokölluðum flautubuxum en
ókeypis flauta var sögð fylgja með hverjum keyptum
buxum. Slíkur kaupauki var þó bannaður skv. lögum.
Vararíkissaksóknari vísaði málinu frá á þeirri forsendu að
samkeppnisaðili væri ekki að kæra annan seljanda. Það var
með öðrum orðum ekki marktækt að Neytendasamtökin
sendu inn kæru.
­ kæru NS vísað frá
Flautu-
buxnamálið
„vernda núverandi lög neytendur?
Við höfum lengi vitað hve langt Ísland stendur að baki
öðrum vestrænum ríkjum í neytendalöggjöf og
neytendavernd. Við höfum þó talið, að neytandinn hlyti
allmikla vernd í núgildandi lögum um ólögmæta
verslunarhætti nr. 84 frá 1933. En e.t.v. neyðumst við til að
skipta um skoðun. Þessi lög eru um varnir gegn
óréttmætum verzlunarháttum. Nýlega lýsti háttsettur
opinber aðili yfir skoðun, sem ekki er hægt að túlka á
annan hátt en þann „að þessi lög eigi fyrst og fremst að
vernda seljendur fyrir óheilbrigðri samkeppni annarra
seljenda og komi neytendum ekki beint við“.
– Skoðun hins háa embættis er sett fram á sama tíma og
aðrar Norðurlandaþjóðir eru að setja á stofn sérstök
embætti sem aðeins eiga að vernda neytend ur fyrir
óprúttnum verzlunarháttum, einkum óheil brigð um
auglýsingum. Meðan aðrar Norðurlanda þjóðir stíga skref
fram á við í neytendavernd vill mjög hátt-virt íslenzkt
embætti að stigið sé skref aftur á bak í neytendavernd.
Þessu vilja Neytenda samtökin ekki una og munu gera
viðeigandi ráð stafanir.“
Eflaust hafa fáar
neysluvörur fengið jafn
mikla umfjöllun í Neytenda-
blaðinu og kartöflur. Árið 1961 var
fjallað um kartöfluverkfall kaupmanna
en þeir höfðu þá fengið sig fullsadda
af því að þurfa sjálfir að pakka kart-
öflum í neytendaumbúðir. Þeir kröfð-
ust þess að Grænmetisverslun land-
búnaðarins (GL) væri gert að pakka
kartöflum í neytendaumbúðir í stað
þess að láta verslunum það eftir með
tilheyrandi óþægindum og sóðaskap.
Lengi vel lofaði GL (sem hafði einokun
á sölu kartaflna) bót og betrun en
þegar stóð á efndum tóku kaupmenn
sig saman og hættu sölu á kartöflum
til neytenda. Neytendasamtökin tóku
undir kröfu kaupmanna en voru þó
ósátt við að neytendum stæði ekki
nauðsynjavara til boða. Aðgerðir
kaupmanna báru þó tilætlaðan
árangur og viðurkenndi
Neytendablaðið að
þær hefðu verið
nauðsynlegar enda til
hagsbóta fyrir neytendur. Í
greininni er því einnig bent á að
Neytendasamtökin þyrftu að vera
öflugri til að þau gætu farið út í
nauðsynlegar aðgerðir þegar þess
þyrfti við.
Samtökin áttu þó eftir að taka margar
rimmur við GL næstu áratugina. Árið
1984 stóðu Neytendasamtökin fyrir
undirskriftasöfnun þar sem farið var
fram á að einokun á sölu kartaflna
yrði afnumin. Þátttakan var gríðarleg
en alls skrifuðu 20.000 neytendur
nafn sitt á lista í þá tvo daga sem
söfnunin stóð yfir. Fór svo að lokum
að einokunarverslunin alræmda leið
undir lok.
Kaupmenn fara í
kartöfluverkfall
7