Litli Bergþór - 01.06.2013, Page 35

Litli-Bergþór 35
Rétturinn leit svo á, að bílstjórinn hafi með
akstri sínum á vegamótunum við Tungufljót sýnt
vítaverða óvarkárni, sem telja megi orsök slyssins.
Brot Arnolds Pedersen var heimfært undir 200.
gr. hegningarlaganna (,,Ef að mannsbani hlýst af
gáleysi annars, þá varðar það fangelsi ekki vægara
en hálfs mánaðar einföldu fangelsi eða sektum
ekki minni en 10 rd., ef að verkið er ekki svo
vaxið, að þyngri hegning liggi við því“) og 15. gr
. bifreiðalaganna frá 1931. Refsingin var ákveðin
60 daga fangelsi, og er það fram tekið í forsendum
dómsins, að refsingin sé ekki þyngri vegna þess
að bílstjórinn hafi lagt sig í verulega hættu við að
bjarga Sigurbirni Á. Gíslasyni. Þá var og bílstjórinn
sviftur ökuleyfi æfilangt.
Dómi aukaréttar var áfríað til hæstaréttar sem staðfesti
dóm aukaréttar 3. febrúar 1939. Í forsendum dóms
hæstaréttar kemur eftirfarandi fram:
Ákærði ók bifreið þeirri, er í máli þessu getur, yfir
nokkuð djúpan poll skömmu áður en hann kom
að Tungufljóti þann 20. ágúst f. á. Eftir umbúnaði
hemlaborða bifreiðarinnar, sem honum hlaut að
vera kunnugt um, mátti hann gera ráð fyrir því,
að þeir kynnu að hafa vöknað, þegar hann ók yfir
pollinn, og að þeir mundu því ekki þá þegar gera sitt
gagn. Og átti ákærði því ekki að nauðsynjalausu að
haga svo akstri að, eða í beygjunni, að hann þyrfti
að treysta á hemlana til að hægja ferð bifreiðarinnar
eða stöðva hana.
Í forsendum hæstaréttar má sjá að dómurinn telur
bleytingu bremsanna hafa verið úrslitaatriðið í að
draga úr virkni þeirra en ekki að þær hafi bilað. Það
útskýrir vel hvers vegna Arnold taldi bremsurnar vera
farnar að verka illa á
föstudagskvöldinu þegar
þau komu að Geysi því
að bremsurnar hafa að
öllum líkindum blotnað
í ferðinni upp að Geysi.
Tilraunir Arnolds við
að herða á bremsunum
daginn eftir hafa því
verið tilgangslitlar og
sýna hve litla grein
hann hefur gert sér
fyrir raunverulegum or-
sökum bremsuleysisins.
Arnold fullyrti í
lögregluskýrslu og í
viðtölum við blaðamenn
að hann hefði skipt niður
í fyrsta gír áður en hann
kom að gatnamótunum.
Bíllinn reyndist hins
vegar vera í öðrum gír
þegar hann var dreginn
úr Tungufljóti og var
þessu atriði veitt töluverð athygli í dagblöðunum. Því
er eðlilegt að sú spurning vakni hvort Daninn hafi
reynt að fegra þátt sinn í slysinu með því að segjast
hafa gírað bílinn meira niður en raunin var. Af orðum
hæstaréttar virðist líka ljóst að hann leggur ekki
mikinn trúnað á orð hans:
Ef ákærði hefir ekið bifreiðinni í fyrsta gíri, eins
og hann fullyrðir, niður hallann að vegamótunum
við fljótið, og án þess að gefa bensín, þá hlýtur
hún að hafa runnið það hægt niður eftir, að það var
engum erfiðleikum bundið að taka beygjuna í einni
atrennu, ef ákærði hefði byrjað á réttum tíma að
sveigja bifreiðina af hægri brún vegarins, þar sem
hann kveðst hafa haldið henni niður hallan, inn
á veginn í áttina til brúarinnar á fljótinu. En svo
virðist sem ákærða hafi mjög missýnst um þetta
atriði. Með þessum athugasemdum þykir mega
staðfesta hinn áfrýjaða dóm.
Það er aftur á móti spurning hvort vankunnátta
Arnolds við akstur hafi haft áhrif á gírskiptingar hans.
Fyrrum eigandi Chevroletsins, Helgi Eyjólfsson,
varaði Sigurbjörn við því hve ryðgaður hann væri í
gírskiptingum við beygjur og taldi hann þurfa meiri
æfingu sem hann fékk hins vegar ekki. Þetta breytir
því ekki að hann hefði átt að fara varlegar líkt og
dómurinn bendir á en varpar mögulega enn frekar
ljósi á hve ökumaðurinn var óvanur akstri þennan
örlagaríka dag.
Ég var með þeim niðri í Tungufljóti
Það er til marks um alvarleika þessa slyss og áhrifa
á íslenskt samfélag að þetta var með fyrstu alvarlegu
bílslysum þessa tíma. Það er sem betur fer óalgengt
enn í dag þrír aðilar látist í umferðaóhappi og þar af ein
Líkfylgdin kemur niður Túngötu, líkvagnarnir þrír og mannfjöldinn á eftir auk þess sem
staðið er við báðar gangstéttir. Mynd úr Morgunblaðinu.