Ægir - 01.02.2001, Blaðsíða 36

36
U M R Æ Ð A N
Nú er flestum, sem fylgjast með
umræðu um sjávarútveg, kunn-
ugt um að ég hef stutt aflamarks-
kerfið í ljósi þess að ég kem ekki
auga á annað betra. Aðrir - og
m.a. sumir þeirra sem ég starfa
fyrir - hafa aðhyllst sóknarmarks-
kerfið. Slíkur skoðanamunur má
ekki koma í veg fyrir að eðli þess-
ara kerfa sé útskýrt og sundur-
greint, þannig að umræðan bygg-
ist ekki á slagorðum, sem ekki
eiga sér grunn í staðreyndum.
Sannleikurinn er nefnilega sá að
bæði kerfin, sóknar- og aflamark,
eru kvótakerfi. Munurinn er að-
eins sá að samkvæmt öðru kerfinu
er gæðunum útdeilt í dögum sem
heimilt er að stunda fiskveiðar en
í hinu kerfinu er verið að útdeilda
þeim afla sem veiða má. Það er
sameiginlegt þessum aðferðum að
velja þarf þá sem fá heimildirnar.
Það er líka sameiginlegt aðferðun-
um að ákveða þarf hverjir mega
vera handhafar veiðiheimilda og
hvort og með hvaða skilyrðum
megi framselja þær. Það er einnig
sameiginlegt að það er í höndum
þess sem veiðiheimildirnar á eða
hefur afnotarétt á, hvernig með
þær verður farið, m.a. hvort þær
verði fluttar úr einum stað í ann-
an. Einnig hvort þær verða seldar
- ef framsal er leyft - eða leigðar.
Af framansögðu má vera ljóst að
það er ekki innlegg í umræður
um hvort notast eigi við sóknar-
eða aflamark, að benda á að kvóti
sé fluttur úr ákveðnum byggðar-
lögum. Flutningur kvóta á milli
byggðarlaga helgast af handhöf-
um kvótans og framsalsrétti en
ekki hvort um sóknar- og afla-
mark er að ræða. Það er heldur
ekki innlegg í þessa umræðu að
benda á að veiðiheimildir séu að
færast á færri hendur. Það mundi
gerast í báðum kerfum ef framsal
er leyft. Og það er enn síður inn-
legg í umræðuna um sóknar- eða
aflamark að benda á að það sé
Kvótakerfi
og sóknarmark
„Ég vildi gjarnan, eins og flestir Íslendingar,
að hægt væri að búa við frjálsan aðgang að
fiskimiðum landsins. Ég geri mér hins vegar
grein fyrir því - eins og flestir Íslendingar - að
það er ekki lengur hægt, ef við ætlum sem
þjóð að hagnast á sjávarútvegi.“
Reikna má með að umræður um fiskveiðistjórnunarkerfið taki nýjan
fjörkipp í kjölfar væntanlegrar skýrslu nefnar er endurskoði lög um
stjórn fiskveiða. Þar má ætla að á takist sjónarmið þeirra sem vilja stýra
eftir dagakerfi eða sóknarmarki og hinna sem vilja halda í núverandi
aflamarkskerfi. Að líkindum mun þeim misskilningi viðhaldið að þar sé
annars vegar verið að tala um kvótakerfi og hins vegar sóknarmark.
Pétur Bjarna-
son, formaður
og fram-
kvæmdastjóri
Fiskifélags Ís-
lands, skrifar
Mynd: Þorgeir Baldursson