Ægir - 01.07.2006, Qupperneq 73

73
Ú T G E R Ð I N
„Við vitum hverjar aflaheim-
ildirnar eru, en hins vegar er
uppi mikil óvissa í loðnunni
og allir vita um stöðuna í
rækjunni og skelinni. Hvað
einstakar tegundir varðar eru
ekki mikil frávik frá fiskveiði-
árinu 2005-2006, en hinar
breytilegu stærðir eru fyrst og
fremst gengið og afurðaverð.
Ég held að þegar á heildina
er litið megi reikna með betri
tíð á nýju fiskveiðiári en því
síðasta, en það er vitaskuld
háð því að gengið verði í
lagi, þ.e. að gengisvísitalan
verði á bilinu 130-140 sem
má telja jafnvægisgengi, og
loðnan skili sér, „ segir Frið-
rik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands
íslenskra útvegsmanna.
Gengisþróunin er afgerandi
þáttur
Friðrik segir að gengisþróun-
in ráði gríðarlega miklu um
afkomu sjávarútvegsfyrirtækj-
anna og því sé mikilvægt að
það fari að leita jafnvægis.
Sveiflur í þessum efnum séu
mjög skaðleg fyrir rekstur
einstakra fyrirtækja og grein-
arinnar í heild. Í ólgusjó
gengisins og á tímum hás ol-
íuverð sé engin spurning að
hátt afurðaverð hafi bjargað
miklu.
Friðrik segir að í sínum
huga sé aðlögunarhæfni sjáv-
arútvegsins aðdáunarverð. „Ef
við hefðum lent í sambæri-
legum hremmingum með
loðnuna fyrir tuttugu árum
eða svo má segja að allt væri
í kalda koli. En uppsjávar-
veiðifyrirtækin hafa geta
brugðist við þessum aðstæð-
um og þar hefur frystingin í
landi og um borð í nýju
vinnsluskipunum skipt sköp-
um. En það er samt alveg
ljóst að ef við hefðum verið
að fá eðlilegar loðnuvertíðir
væri afkoma þeirra fyrirtækja
sem stunda loðnuveiðarnar
mun betri.“
Stærri og öflugri útgerðir
Á undanförnum árum hefur
orðið mikil endurnýjun í upp-
sjávarveiðiflotanum, síðast
kom Margrét EA inn í rekstur
hjá Samherja á liðnu sumri.
Jafnframt er smám saman að
fækka minni útgerðum í upp-
sjávarveiðinni. Þannig hefur
komið fram að útgerð Langa-
ness á Húsavík hefur verið
seld til Hornafjarðar og útgerð
Súlunnar á Akureyri fer innan
fárra mánaða undir Síldar-
vinnsluna. Friðrik segir að
þessi þróun sé út af fyrir sig
ekki óeðileg, ekki síst þegar
hafðar eru í huga þær miklu
sveiflur sem hafa verið í loðn-
unni, sem uppsjávarveiðifyrir-
tækin byggi að stórum hluta
sína afkomu á. Fyrirtækin sem
eru bæði í veiðum og vinnslu
eru betur í stakk búin til að
mæta þessum aðstæðum.
„Það liggur fyrir að uppsjávar-
flotinn okkar var að stórum
hluta úreltur fyrir aðeins tíu
árum síðan og við þurftum
stærri og öflugari skip og að
sjálfsögðu er það svo að eftir
því sem skipin verða öflugari
og stærri þarf færri skip. Í því
liggur vissulega mikil hag-
kvæmni, þó svo að fjárbind-
ingin í þessum stóru skipum
sé mikil. Við sjáum þetta líka
gerast í togveiðiflotanum og
er þá skemmst að minnast
samninganna sem Þormóður
ramm-Sæberg hefur gert um
smíði á tveimur gríðarlega öfl-
ugum skipum í Noregi. Þau
skip koma til með að afkasta
því sem núverandi skip fyrir-
tækisins eru að taka og ef
horft er lengra til baka koma
þau í raun í stað mun fleiri
skipa í Ólafsfirði og á Siglu-
firði, því aflaheimildir hafa
verið sameinaðar á núverandi
skip Þormóðs ramma-Sæbergs
af mun fleiri skipum og bát-
um. Þetta dæmi sýnir
ákveðna þróun og aðlögunar-
hæfni sjávarútvegsins. Fyrir-
tækin leita hagkvæmustu
lausna og um leið leggja þau
áherslu á að bæta aðbúnað
áhafnanna um borð. En vissu-
lega er þetta mikil fjárfesting.“
Umræðan um togveiðarnar
Á undanförnum árum hefur
vaxið hröðum skrefum um-
ræða um togveiðar á heims-
höfunum og þær raddir heyr-
ast að ekki sé langt í að þær
verði bannaðar. Friðrik segir
það rétt að þessi umræða sé
vissulega í gangi og full
ástæða sé til þess að taka
Horfum fram
á betri tíð
- segir Friðrik J. Arngrímsson, en bendir á óvissu um gengisþróunina og loðnuveiðar
Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri LÍÚ.
aegirgust06_lagad.qxp 9/11/06 9:43 AM Page 73