Tímarit Máls og menningar - 01.03.1938, Page 4

hún var i Rússlandi í byrjun tuttugustu aldarinnar. Sú mynd
er raunar ekki tíma- og staðbundin, hún er sígild, og þeir at-
burðir, sem nú eru að gerast í heiminum, hafa skerpt liti henn-
ar ótrúlega rnikið.
Sagan er full af spennandi viðburðum, og kynnir lesandanum
fjölda af fólki, á þann hátt að það stendur honum lifandi fyrir
hugskotssjónum. Pelageja Niloffna (móðirin) num verða öllum
ógleymanleg, sem kynnast henni í hinni sönnu, hlýju og full-
komnu frásögn Gorkis. Fátæk, ómenntuð, misþyrmd og kúguð,
ber hún í sér hinn óbrotgjarna kraft ástrikis og fórnfýsi, sem
allt leggur í sölurnar. Þáttlaka hennar í hinni hörðu baráttu
verkalýðsins er umhyggja móður fyrir velferð barnanna og til-
raun tii huggunar. Hún er móðir. Allar hennar gerðir stjórn-
ast af móðurtilfinningunni.
Það mun óhætt að fullyrða, að þetta sé einhver hin fegursta
skáhlsaga, sem rituð hefir verið um baráttu lítihnagnans gegn
ofríki og órétti. Halldór Stefánsson.
Bók um heimsmynd vísinda nútímans.
Á síðustu áralugum hefir eðlisfræði, efnafræði og stjörnufræði
fleygt fram rneira en dæmi eru til um nokkrar aðrar fræði-
greinar. Árangurinn af þessum framförum hefir haft djúptæk
áhrif á skoðanir manna um mynd og eðli heimsins og í mörg-
um greinum gerbreytt heimsskoðun vísindanna á alveg óvænt-
an hátt.
Alþýða manna á íslandi hefir fram til þessa átt þess lítinn
kost, að kynnast þessum niðurstöðum, svo að orðin er full þörf
á því, að rit um þessi efni verði gefin hér út.
Ég hefi nú tekið að mér fyrir Mál og menning að semja al-
þýðlegt rit af þessu tagi. Bókin mun fjalla um eðli og byggingu
efnisheimsins. Teknar verða til meðferðar hugmyndir manna um
gerð efnisins, um heim frumeiiida og sameinda, þá skoðanir
manna á eðli stjarnanna og liyggingu sólkerfa og vetrarbrauta,
á eðli og myndbreytingum orkunnar o. s. frv. Rakin verður
að nokkru þróun þessara hugmynda frá elztu tímuni til vorra
daga. Leitazt verður við að hafa framsetningu svo ljósa og al-
þýðlega, að liver maður geti lesið bókina sér til fróðleiks, án
þess að hafa undirstöðuþekkingu á þessuni sviðum.
Björn Franzson.
Munið 15% afsláttinn af útgáfubókum Heimskringlu. Bóka-
skrá frá útgáfunni fylgir með til allra félagsnianna í Mál og
■menning.
4
fjelagsprentsmhvían