Tímarit Máls og menningar - 01.09.1938, Side 26

hann skrifar um, og þykir mér líklegt, að hann haldi þeim vin-
sældum, sem hann hefir aflað sér á þessu sviði.
G. M. M.
Sigurður Einarsson: Líðandi stund. (Heimskringla 1938).
Öllum kemur saman um það, að Sigurður Einarsson á
snjallan penna. Menn geta verið á allt annarri skoðun en
hann, hinu neitar enginn, að tilþrif eru i því, sem hann
skrifar. I>að liefir líka í mörg ár staðið gustur um nafn hans.
Landfræg varð á svipstundu grein hans „Nesjamennska“, þar
sem hann hjó eins og berserkur á hinar seigu taugar þröngsýni
og þykkskinnungsháttar í landinu. Fjölmargar ritgerðir hans
aðrar, og erindi, hafa vakið almenna athygli hver á sínum tíma.
Sigurður er einn af þeim fáu, sem haldið hefir uppi menningar-
legri gagnrýni af nokkrum krafti, og alltaf er hress og vakandi.
Nú er að koma lit allstórl ritsafn eftir Sigurð, er hann nefnir
Líðandi stund. Þar er úrval af eldri ritgerðum, sem birzt hafa
á við og dreif i timaritum og blöðum, t. d. Nesjamennska, Um
listir, Ogmundur Sigurðsson, Tæknikönnun, Járnöld hin nýja,
ritdómar um Guðmund Kamban, Halldór Kiljan Laxness, Jó-
hannes úr Kötlum o. fl. Þá er einnig margt af ritgerðum og
erindum, sem hvergi hafa birzl áður, eða eru nýsamdar. Þar
má nefna langa ritgerð um Hermann Vildenvey, norska Ijóð-
skáldið, Svipi liðinnar tíðar, og fslenzka ættjarðarást. Nýjustu
ritgerðirnar og þær, sem mesta athygli munu vekja nú, eru Átök-
in í andlegu lífi nútímans og Bær hinna rauðu blóma.
Þegar menn fá þannig ritgerðir Sigurðar saman i einni bók,
og þó ekki sé nema úrval þeirra, ])á sést bezt hve rösklega og
víða hann hefir látið til sín taka í íslenzku þjóðlífi. Það eru
margskonar hitamál dagsins, sem orðið hafa tilefni ritgerðanna,
þær tillieyra hver fyrir sig hinni líðandi stund. Þær bera þess
flestar merki á einn eða annan hátt, hafa ekki blæ nákvæmr-
ar útfærslu eða yfirlegu, brestur sumstaðar nokkuð á vandvirkni,
en á móti eiga þær kraft og hita, hressandi dirfsku og mál-
kynngi. Þar sem Sigurður vandar sig eða tekst bezt, eru rit-
gerðir hans með því snjallasta, sem liér er skrifað, bæði að
máli og stíl.
Hér er ekki staður til að leggja dóm á rithöfundarferil
Sigurðar Einarssonar, eins og bann endurspeglast í Líðandi
stund. Ég vil aðeins taka fram, að þegar maður les þessa bók
hans, greinar frá mörgum árum í samhengi, þá er alstaðar
að finna siheitan bardagamann, stöðugar. ádeilur á þröngsýni,
24