Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1993, Page 34

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1993, Page 34
Fremur en ætla þetta kristni hæfir að telja lífssýnina hyggindi sem kristni byggir á. Steinar hafði vit á að hætta að mestu níði um Skagamenn eftir að hann hafði skrifað Blandað í svartan dauðann þótt hröslara- legt sjómannalíf hafi leitað inn í smásögur hans síðan hann sendi frá sér þessa skáld- sögu. Til dæmis hina ágætu smásögu „Pourquoi pas?“ Hann var mjög ein- strengingslegur í ádeilu sinni. Og ádeilu- höfundur var hann og af því tagi sem nú virðist með öllu af sér gengið. Þessi stór- kallalæti sem fóru mönnum misvel og hon- um alltaf illa. Tónninn er persónulegastur og áleitnastur í ádeilu hans þegar hann fer ekki beint að hlutunum heldur gerist stríð- inn, ísmeygilegur, nartar í feimnismálin og með æ ágengari hætti. Þetta grípur og keyrir mann áfram við lesturinn og er viðloðandi óværa lengi á eftir. Kannski var hann svona kvikindislegur hið innra. Ekki var maður- inn það sjálfur í viðkynningu eins og þú kannast kannski við. Þetta var gæðalegur og einlægur nákvæmnismaður sem stund- um átti það til að svara afdráttarlaust og jafnan var fylginn sér, það jafnvel í óregl- unni sem öðru. Sennilega er sögumaður fyrri verka hans aðferð sjálfs hans til að komast hjá frekari samfélagslegri mótun en óhjákvæmilegt var, persónugervi víxláhrifa milli manns og umhverfis þar sem hvort tveggja hafnar hinu. Sé þetta aðferð til að komast hjá því að mengast var ekki við öðru að búast en persónugervið yrði ómynd eins og sögumaður Siglíngar. Hann deildi á borgaraskapinn í ljóðræn- um hugleiðingum sem hann kallaði Þú upp úr því að hann sendi frá sér Blandað . . ., Skuggann og síðan Djúpið. Síðan kom ljóðasafnið Landans erþað lag (1976) sem er aðgengilegra en þessi verk öll, léttara á bárunni. Eftir útlitinu að dæma orti Steinar þegar lundin var jafnvægust. Er ekki nærri lagi að segja að fráfall þessa utangarðsmanns til skamms tíma marki tímamót? Þessar sjálfvöktu skáldskapartil- hneigingar sem gáfu af sér sérstæða mann- gerð í íslenska samfélaginu heyri til liðnum tíma? Hinn sérviskulegi maður sem fer einn og utanhallt við allt daglegt líf, á sér sama- stað í óskilgreindum kjallaraskonsum eða kvistherbergjum eða liggur inni hjá kunn- ingjafólki og syndgar endalaust upp á þá náðina. Þú kannast við hann úr eldri sögum Guðbergs. Sjálfur trúði Steinar því að and- inn væri með honum þótt hann hrektist og hann gæti beitt ofureflið vopni andagiftar- innar sem fylgdi sigur fyrr eða síðar. Nú- orðið hlær fólk að yfirlýsingum eins og þeim að ekkert bíti svo biturlega sem hefnd skáldsins. Sérviskan er bara della, af- sprengi hugar sem komist hefur hjá sér- fræðingsmeðferð og sér af þeim sökum allt með frumlegri sjón. Slíkt útsýni er ekki talið merkilegra en þótt maður flytji sig af einum hól á annan til að skoða útsýnið og svo vill til að enginn hefur asnast upp á þann hólinn fyrr. Núorðið er skáldskapur fag- vinna og stafi misbrestir í því sem á skjáinn er sett frá einkalífi skáldsins sem við hann situr eru sérfræðingar boðnir og búnir til að slétta úr misfellunum áður en kemur til útgáfu. Oftast áttar höfundurinn sig á að betur fer eftir en áður. Ef hann gerir það ekki er hann kominn í slóð Steinars og þar vill enginn vera sem ekki er von. Steinar er augljóslega aðalpersónan í Farðu burt skuggi (1971) og að sjá sem hann geri sér grein fyrir helstu ágöllum sínum þar. Hann dregur ekki dul á ráðleysið 32 TMM 1993:2
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.