Fréttablaðið - 21.08.2015, Síða 36
A
uður Magndís Auðar
dóttir er nýráðin fram
kvæmdastýra Samtak
anna ’78. Hún kemur til
dyranna eins og hún er
klædd og er málefnaleg, ákveð
in, röggsöm og smitar af sér bros
mildi og gleði. Hún er femínisti
fram í fingurgóma þótt það sé
ekki endilega eitthvað sem henni
var innrætt frá blautu barns
beini.
„Ég var ekki alin upp við neina
sérstaka róttækni eða neitt þann
ig, það var ekki mikið rætt um
femínisma eða pólitík, en það var
samt alltaf lögð áhersla á jafn
rétti, jöfnuð og virðingu fyrir
fjölbreytileika mannlífsins og
ætli það hafi ekki mótað mig,“
segir Auður Magndís er hún rifj
ar upp barnæskuna. Það er svo
ekki fyrr en í Menntaskólanum
við Hamrahlíð sem hún form
lega fer að hrífast af femínisma
og jafnréttisumræðan fer að vega
þungt. „Ég var ekki í neinu gras
rótarstarfi í MH þó að ég fylgd
ist með Bríetunum úr fjarlægð en
af því að fundirnir sköruðust við
kóræfingu þá bara einhvern veg
inn pældi ég ekkert meira í því
þótt ég hafi fundið að málstaður
inn var mikilvægur,“ segir Auður
um femínismann sem seinna átti
eftir að hæfa hana í hjartastað.
Hulunni svipt af
raunveruleikanum
Að loknu stúdentsprófi ráfaði
Auður um kynningarbásana í
námskynningu hjá Háskóla Ís
lands, alls óviss um hvað framtíð
in bæri í skauti sér.
„Ég var að spá í íslensku en svo
þegar ég sá að það var hægt að
læra kynjafræði þá staldraði ég
við og vildi fá að vita meira, ég
var bara svo hissa að þetta væri
sérfag,“ segir Auður en tók því
jafnframt fagnandi. Þegar námið
hófst breyttist heimssýn Auðar:
„Það var eins og hulu hefði verið
lyft af augunum og heiminum
öllum og þegar maður veit hvern
ig kynjakerfið virkar þá er ekki
hægt að fara til baka,“ segir
Auður áköf. „Þetta var bara rosa
legt og ég gat varla flett blöðum
eða horft á sjónvarp því þetta var
svo augljóst og blasti við manni
alls staðar,“ bætir Auður við.
Aðspurð hvort henni þyki
margt hafa breyst á undanförn
um þrettán árum frá því að nám
inu lauk hikar hún ögn. „Samfé
lagið er að stórum hluta enn mjög
karllægt og metur meira það sem
karlar gera. Það sést kannski
best á launaseðlum ólíkra starfs
stétta en einnig í smærri at
riðum, eins og hvað telst frétt
næmt. Í hverjum fréttatíma eru
þulin upp íþróttaafrek, aðal
lega karla. Ég velti því fyrir mér
hvort þeir sem hafa svona mik
inn áhuga á íþróttakappleikjum
fletti þessu ekki bara upp á net
inu? Ég meina, má ekki sleppa
þessu eða minnka það og kannski
jafnvel tala um annað? Hvernig
væri það til dæmis ef raktar yrðu
tölur um hannyrðir eða tekið við
tal við manneskju sem er orðin
mjög leikin í nýstárlegri aðferð
við að prjóna hæl á sokk? Það
eru örugglega mjög margir sem
hefðu talsverðan áhuga á því,“
segir Auður ögrandi en þó af ein
lægni.
Hvað ertu eiginlega?
Auður er gift dr. Írisi Ellen
berger sagnfræðingi. Þær kynnt
ust fyrir þremur árum í gegn
um svipaða kreðsu í Háskólanum.
Auður vann þá hjá Félagsvísinda
stofnun og unnu þær í sama húsi.
Ástin leiddi þær saman þegar
þær rákust reglulega á hvor aðra
í fyrirlestrum um mál málanna,
femínisma og jafnrétti. Auður á
tvö börn úr fyrra sambandi en
hún var áður í sambúð með karl
manni.
„Sumir einmitt verða eitt
spurn ingarmerki í tengslum við
þetta og vilja þá vita hvernig ég
skilgreini mig, og jafnvel virða
ekki mörkin sem þau myndu ann
ars virða við gagnkynhneigt fólk,
og spyr mjög nærgöngulla spurn
inga um fram tíðaráform okkar
í barneignum og hvernig börn
in voru getin, fædd og feðruð,“
segir Auður. „Hvernig ég útskýri
mig og mína kynhneigð fer svo
lítið eftir því hversu vel ég þekki
viðkomandi og hversu mikið ég
nenni að útskýra hlutina. Það er
langauðveldast að segjast bara
vera lesbía, flestir skilja það og
halda þá að ég hafi komið út úr
skápnum þegar sambúðinni við
barnsföður minn lauk, sem er
ekki alls kostar rétt. Við aðra sem
ég þekki betur þá segi ég tvíkyn
hneigð og ókei, sumum þykir það
pínu flókið en samþykkja það.
Ef ég hef tíma og nennu til að út
skýra að það séu til fleiri en tvö
kyn og allan þann pakka, eða ef
ég held að fólk þekki orðið segi
ég að ég sé pankynhneigð segir
Auður, um það sem mörgum
þykir flókið – kynhneigð.
„Þessir kassar og stimplar geta
verið svolítið hamlandi en mig
langar að auka skilning fólks og
fræðslu um af hverju fólk notar
ólíkar skilgreiningar um sig,
sína kynhneigð og kynvitund,“
segir Auður. „Ef þú ert ekki viss
um hvaða hugtök er best að nota
þá er gott að spyrja bara,“ bend
ir Auður einfaldlega á. „Þú þarft
ekki að kunna allt né vita held
ur bara að vera auðmjúkur gagn
vart því að vera leiðrétt/ur og
svo fylgja fordæmi viðkomandi
og nota þau fornöfn eða nafn sem
viðkomandi notar. Hinsegin fólk
er almennt mjög skilningsríkt
gagnvart því að þetta eru ný orð
og það tekur fólk tíma að læra
þau og skilja,“ segir Auður.
Samtökin ’78 bjóða líka upp
á fræðslufyrirlestra fyrir unga
sem aldna sem hægt er að panta í
skóla, vinnustað eða hvert sem er.
Börnin ná þessu
Auður á þau Bjart Einar, 7 ára,
og Ástrós Ingu, 5 ára. Hún segir
börnin vera mjög meðvituð um
mikilvægi opinnar umræðu og
séu farin að vera gagnrýnin á
kynjamisrétti þegar það birtist
þeim. Auður segir frábæra sögu
af Bjarti þegar hann rakst á slíkt
í algengum barnasöng. „Bjart
ur kom heim úr skólanum einn
daginn og sagði krakkana hafa
verið að syngja Áfram áfram bíl
stjórinn og að strákar borði popp
ER LESBÍA ÞEGAR ÉG ER LÖT
Poncho kr 9.990,
Sparilegt, hlýlegt og töff.
Afmælisleikur comma
http://postlisti.comma.is/
facebook.com/CommaIceland
6 • LÍFIÐ 21. ÁGÚST 2015
2
0
-0
8
-2
0
1
5
2
3
:5
7
F
B
0
7
2
s
_
P
0
5
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
5
D
5
-C
A
4
0
1
5
D
5
-C
9
0
4
1
5
D
5
-C
7
C
8
1
5
D
5
-C
6
8
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A
F
B
0
7
2
s
C
M
Y
K