Fréttatíminn - 07.08.2015, Blaðsíða 26

M ig grunaði þetta engan veginn en hún var samt búin að vera óvenju döp-
ur í nokkuð langan tíma,“ segir
Rebekka Ýr Helgudóttir, formaður
FAS, Félags foreldra og aðstand-
enda hinsegin fólks, en dóttir
hennar kom út úr skápnum fyrir
tveimur árum, þá 12 ára. „Ég hafði
töluverðar áhyggjur af því hversu
döpur hún gat verið en hélt það væri
jafnvel vegna þess að hún var ný-
búin að skipta um skóla. Það var
greinilega eitthvað að angra hana
og ég fór með hana til læknis, en
hugsaði ekkert út í að hún væri að
velta þessu fyrir sér. En svo þegar
hún sagði mér að hún væri samkyn-
hneigð þá var bara eins og að það
kviknaði ljós. Og ég var svo rosa-
lega fegin.“
Var létt við fréttirnar
„Ég man við vorum að keyra þegar
hún allt í einu sagði mér þetta. Hún
táraðist aðeins og var greinilega
búin að vera að spá hvernig hún ætti
að segja mér þetta. En það fyrsta
sem ég hugsaði var bara; „hvað
með barnabörn!?“, og ég man að
hún horfði á mig með tárin í aug-
unum og sagði; „mamma ég er ekki
einu sinni orðin 13 ára. Ég er ekkert
viss um að mig langi til að eignast
börn“, og ég sá um leið hversu fá-
ránlegt það var að ég skyldi hugsa
um möguleg barnabörn þegar hún
var að opna sig svona fyrir mér.
Ég sagði það auðvitað engu máli
skipta. Þetta varð bara eðlilegt hjá
okkur um leið og ég held að henni
hafi létt við að segja frá þessu, eins
og mér var létt við að heyra þetta.“
Rebekka segir dóttur sína ekki
hafa verið tilbúna til að tala við föður
sinn og þess vegna hafi hún hringt í
hann sjálf og fært honum fréttirnar.
„Hann tók þessu líka vel. Sagði þetta
auðvitað ekki skipta neinu máli. Svo
sagði dóttir mín systur sinni þetta
stuttu síðar og það gekk líka vel. Ég
man að eldri stelpan mín hringdi í
mig til að þakka mér fyrir að hafa
alið þær upp við enga fordóma. Ég
hafði þá víst brýnt fyrir þeim, þegar
þær voru litlar, að það skipti engu
máli hverjum maður yrði ástfangin
af, það sem skipti máli væri að vera
hamingjusamur. Ég mundi ekkert
eftir því en fannst gott að heyra það.“
Fór í bardagaham
Eftir að hafa fengið fréttirnar fór Re-
bekka beint á netið að leita sér upp-
lýsinga um hvert hún ætti að snúa
sér, hvað hún gæti gert til að sýna
dóttur sinni 100% stuðning. „Mig
langaði svo til að hún sæi hversu
litlu máli þetta skipti, að það eina
sem skipti máli væri að hún yrði
hamingjusöm. Ég fann fyrir kvíða
yfir því að þetta gæti orðið henni
erfitt því fordómarnir eru enn svo
miklir á sumum stöðum. Ég vildi
ekki að fólk hætti að sjá yndislegu
stelpuna mína bara vegna þess að
hún væri samkynhneigð, því sumir
sjá ekki að það skiptir engu máli
hvort þú elskir stelpur eða stráka.
Fyrir mér skiptir það jafn litlu máli
Gæti ekki verið stoltari af stelpunni minni
Dóttir Rebekku Ýrar Helgu-
dóttur kom út úr skápnum
þegar hún var 12 ára. Rebekka
fann til mikils léttis við frétt-
irnar því hún vissi að eitthvað
hafði verið að angra dóttur
sína. Rebekka, sem er for-
maður FAS, Félags foreldra og
aðstandenda hinsegin fólks,
segir allskonar spurningar
vakna þegar barn kemur út
úr skápnum, mikilvægt sé að
skammast sín ekki fyrir tilfinn-
ingar sínar heldur ræða þær.
og að vera hávaxin eða lágvaxin. Ég
velti því mikið fyrir mér hvort hennar
líf gæti á einhvern hátt orðið erfiðara
og vildi bara gera allt sem ég gat til að
koma í veg fyrir það.“
Rebekka segist hafa orðið dálítið
hörð við fólkið í kringum sig því hún
vildi vernda dóttur sína fyrir hvers kyns
áreiti. „Ég man að þegar ég sagði pabba
frá þessu þá tók ég það skýrt fram að
þetta væri barnið mitt og að ég elskaði
hana eins og hún væri. Ef annað fólk gæti
ekki gert það þá væri mér að mæta. Ég
veit ekki af hverju ég var svona hörð við
pabba, en hann horfði bara hissa á mig
og sagðist að sjálfsögðu elska hana jafn
mikið og ég,“ segir Rebekka og hlær. „Ég
var greinilega komin í einhvern bardaga-
ham. Sumum kannski brá við þessar frétt-
ir en þá hafa þeir hinir sömu ekki sýnt
mér það.“
Oft auðveldara fyrir krakkana
sjálfa en foreldrana
Rebekka hafði samband við FAS en þá
hafði félagið ekki verið virkt í nokkur
ár. „Það virðist sem þörfin fyrir félagið
hafi ekki verið svo mikil en ég held
að sú þörf sé að aukast því í dag eru
krakkar að koma yngri út úr skápnum
og það getur verið erfiðara fyrir for-
eldra. Jafnvel erfiðara en fyrir krakk-
ana sjálfa. Það kvikna allskonar spurn-
ingar. Verða allir góðir við hana? Hvað
verður um vinina? Hvernig mun skólinn
taka á þessu? Hvað segir fjölskyldan?
Verður erfiðara fyrir hana að fá vinnu?
En þetta virðist ekki vera neitt mál fyrir
þessa krakka. Það er enginn að spá í
þetta. Annað hvort ertu hrifin af stelp-
um eða strákum og svo bara heldur
lífið áfram,“ segir Rebekka og þakkar
það meðal annars því góða starfi sem
Samtökin ‘78 hafa unnið. „Ég fór með
dóttur mína á ungliðaballið hjá Reykja-
vík Pride stuttu eftir að hún kom út og
þá kynntist ég mörgu góðu fólki sem
vinnur ótrúlega mikilvægt starf. Í dag
finnst mér þetta allt saman vera ekkert
nema guðsgjöf. Ég er búin að læra svo
margt og finnst ég bara rosalega heppin
að eiga dóttur sem er hluti af þessum
samtökum. Ég gæti ekki verið stoltari
af stelpunni minni. Ég get ekki ímynd-
að mér hversu erfitt það er að þurfa að
halda þessu leyndu. Að burðast með
þetta einn inn í sér. Ég er svo ánægð
með að hún hafi sagt okkur frá þessu.“
Margir spyrja skrítinna spurninga
„Ég hef fengið spurningar eins og;
„hvernig veit hún þetta ef hún er svona
ung?“ Maður veit alveg hvernig manni
líður. Sjálf man ég mjög vel eftir því að
vera ástfangin af Pétri þegar ég var tíu
ára. Þessi tilfinning var til staðar og
af hverju ætti ég að efast um hennar
tilfinningar. Ef hún segir mér að hún
sé samkynhneigð þá er hún það. Og ef
það breytist á morgun þá væri það bara
þannig. En fólk á það til að spyrja skrít-
inna spurninga án þess að endilega
meina það illa, eins og ég gerði sjálf
þegar ég fór að spyrja hvort ég myndi
þá ekki eignast barnabörn. Það er ekk-
ert við þetta fólk að sakast. Þetta velt-
ur auðvitað á því hvernig uppeldi við
fáum. Og þeir foreldrar sem bregðast
illa við þessum fréttum ættu að leita
sér ráðgjafar hjá Samtökunum því ráð-
gjafarnir þar eru frábærir. Það þarf alls
ekkert að skammast sín fyrir neinar
tilfinningar þegar börnin manns koma
út úr skápnum, heldur er mikilvægt að
vinna með þessar tilfinningar.“
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
Ég gæti ekki
verið stoltari
af stelpunni
minni. Ég get
ekki ímyndað
mér hversu
erfitt það er
að þurfa að
halda þessu
leyndu.
Ég get ekki ímyndað mér hversu erfitt
það er að þurfa að halda þessu leyndu.
Að burðast með þetta einn inn í sér.
Ég er svo ánægð með að hún hafi sagt
okkur frá þessu, segir Rebekka Ýr
Helgudóttir, en dóttir hennar kom út úr
skápnum fyrir tveimur árum, þá 12 ára.
Ljósmynd /Hari
26 viðtal Helgin 7.-9. ágúst 2015