Morgunblaðið - 23.02.2015, Side 16
REYKJAVÍK
ÁRBÆR
H
EI
MS
ÓKN Á HÖFUÐBO
R
G
A
R
S
V
Æ
Ð
IÐ
2015
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 23. FEBRÚAR 2015
Þegar farið er yfir í Árbæ frá
Breiðholti og öðrum vestari hverf-
um er óhjákvæmilegt að leggja leið
sína yfir Elliðaár, sem eiga upptök
sín í Elliðavatni áður en þær renna
út í Faxaflóa við Geirsnef. Árnar
mynda þannig nokkurs konar nátt-
úruleg landamæri Árbæjar við
eldri hverfi borgarinnar.
Vatnið og árnar draga nafn sitt
af skipi Ketilbjörns gamla, land-
námsmanns sem getið er í Land-
námu. Ketilbjörn lagði í för til Ís-
lands frá Naumadal í Noregi á skipi
sínu Elliða og kom að landi við ósa
ánna, sem hlutu þannig nafn sitt.
Árnar eru þó ekki það eina sem
dregur nafn sitt af eignum Ket-
ilbjörns en hann er einnig sagður
hafa misst öxi sína í á eina, sem síð-
an er kölluð Öxará.
Mörgum árhundruðum síðar var
ákveðið að virkja skyldi árnar til að
veita heimilum Reykjavíkur raf-
orku. Að því er fram kemur í Sögu
Rafmagnsveitu Reykjavíkur, eftir
Sumarliða R. Ísleifsson, var raf-
stöðin við Elliðaár vígð hinn 27.
júní 1921.
Margvíslegt rask hlaust þó af
virkjuninni og til að mynda stækk-
aði stíflan yfirborð Elliðavatns um
helming og fóru fornar engjar
jarðanna Vatnsenda og Elliðavatns
þannig undir vatn.
Árið 1951 var ákveðið að hefja
skógrækt í Elliðaárhólma og voru
þá gróðursett um þrjú þúsund tré.
Eftir það hafa árlega verið gróður-
settar þúsundir plantna í hólm-
anum. Mest hefur verið gróðursett
af birki en auk þess töluverðu af
ösp, reynivið og lerki sem Reykvík-
ingar njóta nú góðs af.
Heita eftir skipi
Ketilbjörns gamla
Elliðaár eiga sér langa og merka sögu
Morgunblaðið/Einar Falur
Elliðaár Rennt fyrir lax. Dalurinn umhverfis er vinsæll til útivistar.
Vilhjálmur A. Kjartansson
vilhjalmur@mbl.is
Í meira en tvo áratugi hefur skáta-
hreyfingin á Íslandi tekið að sér að
safna dósum og flöskum til flokk-
unar og endurvinnslu. Það tryggir
hvorttveggja í senn skátahreyfing-
unni tekjur og snertir á grunn-
gildum skáta, sem hugsa vel um
nærumhverfi sitt og náttúruna.
Bendt H. Bendtsen er verk-
efnastjóri Grænna skáta, sem halda
utan um dósasöfnun og flokk-
unarstarf skátanna. Starfsemin hef-
ur verið efld til muna og undir hans
forustu er stefnt á að flokkun og
endurvinnsla verði einn stærsti
tekjupóstur fyrir skátahreyfinguna.
„Ég kom til starfa núna 1. janúar og
var ráðinn til að efla og bæta starfið.
Hér hefur verið unnið mjög gott
starf og við viljum gera það enn
betra. Eitt af því fyrsta sem við höf-
um gert er að fjölga söfnunargám-
um og núna erum við með yfir 80
gáma á höfuðborgarsvæðinu.“
Fyrstu söfnunargámarnir
komu árið 1989 en þá stóðu skát-
arnir að söfnun dósa með m.a.
Hjálparstarfi kirkjunnar og gám-
arnir voru stórar appelsínugular
plastkúlur, sem börnum og ungling-
um þótti mikið sport að príla upp á.
Dósasöfnun er tekjuöflun fleiri
en bara skátanna. Íþróttafélög ráð-
ast reglulega í söfnunarátak fyrir
keppnisferðir yngri flokka en Bendt
segir það ekki skarast við söfnun
skátanna. „Við höfum ekki verið að
ganga í hús í okkar dósasöfnun og
pössum okkur að fara ekki um of
inn á svið íþróttafélaganna. Þá vilj-
um við frekar vinna með íþrótta-
félögum en í samkeppni við þau. Þá
högum við því þannig að félögin
safna dósunum og koma þeim til
okkar. Við tökum þá að okkur að
Morgunblaðið/Kristinn
Endurvinnsla Skátar fá tekjur og fatlaðir atvinnu, en viðskptavinirnir fá sama endurgjald og annars staðar.
Skátar flokka og endur-
vinna dósir í Árbænum
Grænir skátar hófu göngu sína árið 1989 og eru enn að
Norðlingaholtið, sem er hluti Ár-
bæjar, er yngsta byggð borg-
arinnar. Samkvæmt nýjustu tölum
búa þar í dag rétt tæplega 2.500
manns. Uppbyggingin hófst fyrir
um áratug, íbúar voru 271 árið
2006 og hefur fjölgað jafnt og þétt
síðan. Hverfið er við þjóðbraut
þvera ef svo má segja; markast af
Breiðholtsbraut í vestri, Suður-
landsvegi í norðri og Heiðmörk í
suðri með Elliðavatni. Í austri eru
áin Bugða og Rauðhólar nánast í
bakgarði.
„Uppbyggingin hér hefur verið
mikil og gaman að fylgjast með
því,“ segir Carl Jóhann Gränz,
formaður Íbúasamtaka Norðlinga-
holts. „Nú er áhyggjuefni okkar
hvað verði um Björnslund, skóg-
arreit í miðju hverfinu sem er úti-
vistarparadís sem mikið hefur ver-
ið nýtt á vegum skólanna. Nú er í
miðjum þessum reit til sölu lóð
sem við viljum alls ekki missa. Það
er nú einmitt nálægðin við náttúru
og útivistarsvæði sem skapar
þessu hverfi sérstöðu og gæði.
Héðan er örstutt í Rauðhólana og
áfram suður í Heiðmörk.“
Fjölskylduhverfi er réttnefni á
Norðlingaholti. Þar búa í dag
rösklega 600
fjölskyldur, það
er fólk með börn
17 ára og yngri.
„Fólk í líkum að-
stæðum safnast
gjarnan á sama
staðinn, til dæm-
is ef vel er stað-
ið að nauðsyn-
legri þjónustu,“
útskýrir Carl sem hefur búið í
hverfinu með fjölskyldu sinni frá
2009. „Við Heiða Björk Guðjóns-
dóttir konan mín eigum þrjú börn,
sem eru 13, 10 og átta ára á
árinu, sem öll eru í Norðlinga-
skóla. Þar eru nú um 500 nem-
endur í 1. til 10. bekk og sömu-
leiðis þykir starfið í leikskólanum
Rauðhóli gott.“
Ánægja með göngubrúna
Um þessar mundir er unnið að
byggingu göngubrúar yfir Breið-
holtsbraut sem tengir saman
Norðlingaholt og Selás. Áformað
er að mannvirki þetta verði tekið í
gagnið nú í vor og segir Carl
þetta vera íbúunum fagnaðarefni.
„Já, auðvitað erum við hrædd
um krakkana sem sækja mikið yf-
Fólk í líkum aðstæð-
um á sama staðinn
Íbúar Norðlingaholts orðnir 2.500 talsins
Carl Jóhann Gränz • Fullkomin forgreiningarstöð. Forgreining segir okkur flest
allt um ástand bílsins og gæði.
• Sérhæft og vottað þjónustuverkstæði sem uppfyllir
allar ströngustu kröfur VW og Skoda.
• Hefur gæðavottun Bílgreinasambandsins
með gæðaúttekt frá BSI á Íslandi.
• Starfsleyfi til endurskoðunar frá Samgöngustofu.
Við leitumst við að vera samstíga því besta í Evrópu.
Komið, sjáið og sannfærist.
REGLULEGT VIÐHALD
HÆKKAR ENDURSÖLUVERÐ
forðastu verðrýrnun bílsins og pantaðu tíma í forgreiningu
Kletthálsi 9 • 110 Reykjavík • Sími 568 1090 • bilson@bilson.is • bilson.is
Kletthálsi 9 • Sími 568 1090
- V E R K S T Æ Ð I Ð -