Morgunblaðið - 23.02.2015, Qupperneq 22

22 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 23. FEBRÚAR 2015
Klettagörðum 5, 104 Reykjavík | stolpi@stolpigamar.is
Gámaleiga
Er gámur lausnin fyrir þig?
Við getum líka geymt gáminn fyrir þig
568 0100
stolpigamar.is
HAFÐU
SAMBAND
Búslóðageymsla ❚ Árstíðabundinn lager ❚ Lager ❚ Sumar-/vetrarvörur
Frystigeymsla ❚ Kæligeymsla ❚ Leiga til skemmri eða lengri tíma
Ekki sýnist afleiðingin
metin,
önnur dýr víst líf sitt
munu stytta.
Þegar sérhver rjúpa upp
er etin
út þá deyr vor hinsta
rjúpnaskytta.
(ALV)
Í tveimur und-
angengnum greinum
hér í Morgunblaðinu hef ég fjallað
um rjúpnamergð áður og rjúpna-
þurrð nú. Einnig stórundarlega
rjúpnaráðgjöf Náttúrufræðistofn-
unar í haust og þann nýja afráns-
þátt sem ég óttast að rjúpnafræð-
ingar annað hvort horfi framhjá
eða vilji alls ekki viðurkenna. Að á
sama tíma og refastofninn (en að-
alfæða refa eru rjúpur) hefur 10-15
faldast, er rjúpnastofninn hruninn
langt niður fyrir veiðanleg mörk.
Heimska, blóðþorsti og frekja
Skotvís, samtök veiðimanna, hafa
oft verið óheppin með forvígismenn
sína. Við sem tilheyrðum „gamla
skólanum“ á rjúpnaslóð urðum
fljótlega illa fyrir sportkynslóðinni
og vorum uppnefndir magn-
veiðimenn og fjöldamorðingjar. Á
sama tíma áttu veiðiþjófar, sær-
ingaskyttur, yfirgangsmenn og ut-
anvegaakstursböðlar öruggt skjól
og lögmannsaðstoð vísa hjá Skotv-
ís.
Einn af stofnendum Skotvís rek-
ur ofangreinda háttsemi skil-
merkilega í Degi frá 20. des. 2000,
en það var Sólmundur Tr. Ein-
arsson fiskifræðingur sem nefnir
greinina „Villimennska við rjúpna-
veiðar“. Nokkru fyrr hafði ég verið
að tjá mig svipað í blöðum og út-
varpi og til þess að þagga niður í
mér, vildi þáverandi formaður
Skotvís gera mig að heiðursfélaga,
sem ég hafnaði. 2001 vildu Skotv-
ísmenn ólmir fá að skjóta lóur og
hrossagauka og fannst ég óþolandi
í þeim slag og brá varaformaðurinn
þá á það ráð að kæra mig til rík-
issaksónara fyrir morðhótun við
þáverandi umhverfisráðherra. Ekk-
ert nema skömmina hafði Skotvís
út úr þeim málarekstri. Varla þarf
að taka fram að Skotvís hefur bar-
ist af hörku gegn allri viðleitni til
að rjúpnastofninn rétti úr kútnum,
og bullað er árvist um að sölubann
dragi stórlega úr veiði. En það er
ekki eina óráðshjalið, því í DV 21.
nóv. sl. krefst formaður fleiri daga
til veiða, óhagstæð tíð hafi spillt
fyrir og hann geti ekki láð sínum
mönnum þó þeir fari til veiða í
heimildarleysi. „Kerfið
er ósanngjarnt og
óréttlátt“!
Ég get vel skilið að
Elvari Árna Lund
þyki sárt að koma
heim „með byssuna í
borunni“ en þá ætti
hann að snúa reiði
sinni að þeim sem í
haust heimiluðu veiði í
heila 12 daga í nær út-
þurrkaðan fuglastofn,
samanber fjölmarga
áður fram komna vitn-
isburði náttúruunnenda, smala og
rjúpnaskyttna. Vonandi lætur
Skotvís af sinni svartnættisheimsku
og gengur til liðs við okkur sem
viljum endurheimta, ekki bara veið-
anlegan rjúpnastofn, heldur allt
eðlilegt fuglalíf, sem vargurinn hef-
ur vísast stórspillt eða þurrkað út.
Hret eða ekki hret?
Um mitt sumar bárust þau gleði-
tíðindi frá Ólafi K. Níelsen að varp
rjúpna hefði tekist vel og vænta
mætti verulegrar stofnuppsveiflu.
Svo hröðuðu þúsundir veiðimanna
sér upp um fjöll og heiðar, hina
leyfðu 12 daga, fundu nánast enga
rjúpu eða ummerki þeirra, en því
meira af refum og þeirra slóðum.
Skotvískjáni á Akureyri sagði
samt í hádegisfréttum RÚV að
nauðsynlegt væri að fjölga veiði-
dögum, stofninn hlyti að þola það.
Ólafur K. bað menn í guðanna bæn-
um að vera ekki að rugga bátnum.
Eðlilega, því nú var orðið bágt til
bjargar hjá blessuðum fræðingnum
með buxurnar á hælunum og því
varð að „rembast eins og rjúpan við
staurinn“ að hífa þær upp.
Sú viðleitni birtist í Morg-
unblaðinu á Þorláksmessu. „Líklegt
er að hret sem gerði um mán-
aðamótin júní, júlí hafi ráðið miklu
um lélega viðkomu rjúpunnar, sum-
arið 2014.“
Og hér erum við komin að
ástæðu þess að ég ákvað að blanda
mér í rjúpnaumræðuna, en svigrúm
í Mbl. er takmarkað og því verð ég
að bíða með að slá botninn í, þar til
í fjórðu og vonandi síðustu grein.
Eftir Indriða
Aðalsteinsson
» Að á sama tíma og
refastofninn (en að-
alfæða refa eru rjúpur)
hefur 10-15 faldast, er
rjúpnastofninn hruninn
langt niður fyrir veiðan-
leg mörk.
Indriði Aðalsteinsson
Höfundur er bóndi á Skjaldfönn við
Djúp.
Raunir rjúpunnar –
ákall til nýs um-
hverfisráðherra
Rótarýklúbburinn í
heimabyggð er teng-
ing við heiminn, allar
heimsálfur og flest
lönd. Margir þekkja
rótarýfélaga og vita að
Rótarýklúbburinn
vinnur að ýmsum góð-
um málum. En tengsl-
in við umheiminn
byrja heima. Margir
Íslendingar hafa notið
góðs af styrkjum og
má nefna tónlistarstyrkina, sem
ýmsir nú þekktir ungir íslenzkir
tónlistarmenn hafa hlotið í janúar ár
hvert, gjarnan til náms erlendis.
Margir þekkja einnig til ungmenna-
skipta, en á vegum Rotary Int-
ernational gefst unglingum tækifæri
til þess að fara til annarra landa og
kynnast menningu þeirra um allt að
eins árs skeið.
Friðarstyrkir Rótarýhreyfing-
arinnar til tveggja ára framhalds-
náms í friðarfræðum á háskólastigi
sem lýkur með meistaragráðu hafa
fallið mörgum Íslendingum í skaut
og gefið þeim ómetanleg tækifæri.
Polio Plus-verkefnið sem stefnir að
útrýmingu lömunarveiki er stór-
kostlegt afrek, þótt því sé ekki lok-
ið. Það er unnið í samvinnu við Al-
þjóðaheilbrigðisstofnunina, WHO,
og fleiri. Íslenzkir rótarýfélagar
hafa lagt sitt af mörkum með fram-
lögum í Rótarýsjóðinn, Rotary Fo-
undation. Sá góði sjóður sinnir
verkefnum heima fyrir og á heims-
vísu.
En Rótarý opnar gluggann að
heiminum með margvíslegum hætti.
Undirritaður hefur átt þess kost
að heimsækja Rótarýklúbba í mörg-
um löndum, auk fjölda landa í Evr-
ópu, í Bandaríkjunum, Kanada, Afr-
íku, Asíu, Ástralíu og Nýja-Sjálandi.
Slíkar heimsóknir gefa manni margt
og veita frábæra innsýn í menningu
annarra. Það er alltaf eitthvað nýtt
að læra og gaman að
hitta fólk af öllum stig-
um, stéttum og úr afar
fjölbreyttum störfum.
Alls staðar er manni
vel tekið og skiptir
ekki máli þótt maður
tali ekki tungumál inn-
fæddra líkt og gerðist
á Mallorca og í Dakar í
Senegal. Alls staðar er
vinum að mæta og
meira að segja hefur
undirrituðum verið
boðið að halda erindi í
virtum gömlum
Rótarýklúbbi í London, í Englandi.
Það er nefnt sérstaklega til að
blanda ekki saman London í Ont-
ario, Kanada, en þar var gaman að
heimsækja klúbb við Oxford Street,
enda báru götur kunnugleg nöfn og
Thames rann þar í gegn.
Undirritaður hefur átt þess kost
að sækja fimm allsherjarþing,
nokkrum sinnum með konu sinni og
tvívegis með öðrum íslenzkum rót-
arýfélögum. Í annað sinnið sótti
rúmlega tugur Rotary International
Convention í Kaupmannahöfn og
Málmey 2006. Var það einstaklega
skemmtilegt og lærdómsríkt og
hópurinn goður. Á þessum þingum
gefst færi á því að hitta marga víða
að úr heiminum og hlýða á fróðleg
erindi. Minnisvert og hrífandi var
að hlýða á Miu Farrow í Birm-
ingham 2009, um málefni barna í
ýmiss konar aðstæðum. Viðhorfið til
þessarar frægu leikkonu varð allt
annað og jákvæðara. Fyrsta þingið
árið 1995 sóttum við þrír umdæm-
isstjórar, tveir fyrrverandi og einn
sitjandi í Nice í Frakklandi. Þar var
alheimsforsetinn og Íslandsvinurinn
Bill Huntley að kveðja, en hann
heimsótti Ísland á 50 ára afmæli
Rótarýklúbbs Reykjavíkur, ein-
stakur maður og ræðusnillingur,
sem hittist nokkrum sinnum fyrir
næstu árin.
Í stuttu máli verður ekki sagt frá
öllum, þótt skemmtilegt hafi verið,
en tvennt verður nefnt. Í maí 1995
sóttum við hjónin fyrstu aðlþjóðlegu
ráðstefnuna sem haldin var í Vilnius
í Litháen, ekki þó heimsþing. Rót-
arý var þá að ryðja sér til rúms í
fyrrverandi austantjaldsríkjum og
afar eftirtektarvert hve mikil gleði
var því samfara. Við vorum undir
leiðsögn Karstens Leth dansks
hershöfðingja, sem síðar heimsótti
Ísland sem fulltrúi alþjóðaforseta.
Hann var öllum hnútum kunnugur
og sýndi okkur margt og þar á með-
al það sem varast þurfti.
Spurður um það hvort hann teldi
að Íslendingurinn ætti halda stutta
ræðu, svaraði hann neitandi. Margir
Litháar komu að máli við undirrit-
aðan og spurðu hvenær íslenzka
ræðan kæmi. Fátt varð að sjálf-
sögðu um svör, enda dagskráin
þéttskipuð. Á öðrum degi kom Kar-
sten og spurði hvort ekki yrðu sögð
nokkur orð. Það gerði undirritaður
og hefur aldrei orðið taka málhvíld
svo oft vegna fagnaðarláta. Þau
voru að sjálfsögðu ætluð íslenzku
þjóðinni. Þessi stund var einstök; að
finna velviljann og þakklætið fyrir
það að Ísland tók sér það hlutverk
að verða fyrsta vestræna ríkið til að
viðurkenna sjálfstæði Litháens,
enda skoðuðu landamæraverðir
ekki íslenzku vegabréfin okkar. Það
var nóg að halda þeim á lofti. Við-
takandi forseti Rotary International
skildi ekkert í því af hverju litháísk-
ir rótarýmenn fögnuðu þessum Ís-
lendingi svo mjög.
Á síðasta ári sótti höfundur Rot-
ary International Convention í
Sydney í Ástralíu og fór hringinn
umhverfis jörðina á 35 dögum.
Ferðin var einstök og gaf færi á því
að mæta á rótarýfundi í Nelson á
Nýja-Sjálandi og í Alice Springs í
miðri Ástralíu. Hvort tveggja var
einstök upplifun. Á fundinum í Nel-
son var Nýsjálendingur sem átt
hafði lengi í viðskiptum við frændur
mína í Póls á Ísafirði og var alveg
gáttaður á því að hitta staðkunn-
ugan. Við forseti klúbbsins hittumst
svo í Sydney fyrir tilviljun í 3K
göngunni, End Polio Now. Tilviljun
eða ekki? Varla, marga ástralska
vini rak á fjörur mínar frá því
tveimur árum fyrr úr vel heppnaðri
GSE-ferð enda er maður ávallt
meðal rótarývina.
Rótarý, umheimurinn,
áhrifin og gagnið
Eftir Ólaf Helga
Kjartansson » Viðtakandi forseti
Rotary Internation-
al skildi ekkert í því af
hverju litháískir rótarý-
menn fögnuðu þessum
Íslendingi svo mjög.
Ólafur Helgi
Kjartansson
Höfundur er rótarýmaður, fyrrver-
andi umdæmisstjóri og áhugamaður
um Plio Plus.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| brids@mbl.is
Kristján Már Gunnarsson og
Gunnlaugur Sævarsson Ís-
landmeistar í tvímenningi
Kristján Már Gunnarsson og
Gunnlaugur Sævarsson sigruðu á
Íslandsmótinu í tvímenningi sem
fram fór um um þarsíðustu. helgi
með 58,1% skor. Helstu andstæð-
ingarnir voru
Aðalsteinn Jörgensen og Bjarni
Einarsson með 57,0% og í 3ja sæti
Anton Haraldsson og Júlíus Sig-
urjónsson með 54,6% skor.
Næstu pör:
Helgi Sigurðss. – Haukur Ingason 54,2
Jón Baldursson – Sigurbjörn Haraldss.
53,6
Skúli Skúlason – Rúnar Einarss. 52.8
Bjarki og Garðar byrjuðu best
Bjarki Dagsson og Garðar Garð-
arsson eru efstir í fjögurra kvölda
sveitarokki sem hófst sl. miðviku-
dag. Þeir skoruðu 53 impa.
Nýkrýndur Íslandsmeistari í tví-
menningi, Gunnlaugur Sævarsson,
er í öðru sæti ásamt Arnóri Ragn-
arssyni með 28. Með sömu skor eru
Hafsteinn Ögmundsson og Guðjón
Óskarsson en aðrir með minna eins
og sagt er stundum.
Önnur umferð verður nk. mið-
vikudagskvöld á Mánagrund.