Dagblaðið Vísir - DV - 12.02.2009, Qupperneq 2

Unnið er að breytingu á lögum um Seðla-
bankann. Eitt af því sem valdið hefur
ágreiningi er krafan um að seðlabanka-
stjóri hafi lokið meistaraprófi í hagfræði.
Nafn Más Guðmundssonar kemur oftast
upp þegar rætt er um nýjan seðlabanka-
stjóra. Viðmælendur DV voru ekki sam-
mála um að besta leiðin væri að hafa kröfu
um meistarapróf í hagfræði. Ýmis önnur
menntun væri líka gild. Einn viðmæland-
inn sagði að enginn innan Seðlabankans
hefði þekkingu á fjármálamörkuðum. Það
hefði algjörlega brugðist hjá þeim.
Stjórnarandstaðan og ýmsir máls-
metandi einstaklingar hafa gagn-
rýnt fyrirhugaðar breytingar á lög-
um um Seðlabankann. Eitt af því
sem hvað harðast hefur verið deilt
um er fyrirhuguð breyting á 23.
grein laganna. Þar er gert ráð fyr-
ir að næsti seðlabankastjóri skuli
hafa lokið meistaranámi í hagfræði.
Már Guðmundsson, fyrrverandi að-
alhagfræðingur Seðlabankans, er
sá sem oftast er nefndur sem næsti
seðlabankastjóri.
Helgi Hjörvar, alþingismaður
Samfylkingarinnar, sagði í samtali
við DV að þessu ákvæði yrði lík-
lega breytt. „Það verður líklega end-
urskoðað í nefndinni. Það er mín
skoðun að ákvæðið sé of þröngt. Það
á að gera faglegar kröfur til mennt-
unar en það er ýmis menntun sem
gæti nýst. Það er klárt,“ sagði Helgi
Hjörvar.
Engin þekking á
fjármálamörkuðum
Heimildarmaður sem DV talaði við
og hefur víðtæka reynslu af fjár-
málamarkaði sagði að þekkingu á
fjármálamörkuðum hefði algjör-
lega vantað í Seðlabankann. Hann
sagði að margir þar inni hefðu unn-
ið í bankanum síðan á áttunda ára-
tugnum. Þeir hefðu ágætis þekkingu
á þjóðhagfræði en vöxtur fjármála-
kerfisins hefði algjörlega orðið þeim
um megn.
Sá sem tæki við bankanum þyrfti
því frekar að hafa víðtæka þekk-
ingu á fjármálum en ekki einungis
gott próf í þjóðhagfræði. Már Guð-
mundsson hefði verið í bankanum
áður en fjármálakerfið óx. Hann
væri með meistarapróf í
þjóðhagfræði og því
ekki endilega hæfasti
aðilinn til að taka
við starfinu. „Okk-
ur finnst skilgrein-
ingin á því hverjir
geta gegnt þessu
starfi vera allt
of þröng,“ sagði
Höskuldur Þór-
hallsson, þing-
maður Fram-
sóknarflokksins,
í viðtali á vef DV.
„Eins og þetta er
núna liggur við
að það vanti
bara
kennitöluna fyrir aftan við þann
sem á að verða seðlabankastjóri,“
bætti Höskuldur við.
Önnur menntun jafngóð
„Þetta er of þröngt. Mér finnst eðli-
legra að leggja þyngri áherslu á
reynslu og þekkingu og gera ráð fyr-
ir að það geti verið annað nám sem
tengist fjármálum, bankastarfsemi
og peningamálum. Fjármálaverk-
fræði, fjármálalögfræði og rekstrar-
hagfræði er líka góð menntun,“ segir
Jón Sigurðsson, fyrrverandi seðla-
bankastjóri og formaður Framsókn-
arflokksins.
Aðspurður hvort krafan um
meistarapróf í hagfræði sé sniðin að
Má Guðmundssyni segist hann ekki
geta svarað því. Hann þvertekur fyr-
ir að doktorspróf í hagfræði sé góður
grunnur fyrir starf seðlabankastjóra.
„Þeir eru flestir algjörlega ófærir um
að vera seðlabankastjórar. Þeir eru
fræðimenn og vel færir um að vekja
spurningar en ekki færir um að veita
þau svör sem seðlabankastjórar eiga
að veita,“ segir Jón.
„Seðlabankastjórastarf er stjórn-
unarstarf og samskiptastarf og hann
þarf að vera fær um að taka ákvörð-
un við skilyrði óvissu og áhættu.
Hann þarf líka að vera fær um að
túlka fyrir stjórnvöldum, viðskipta-
lífi og almenningi röksemdir og
ástæður ákvörðunarinnar. Það eru
allt aðrir eiginleikar en gæða þá
menn sem eru góðir fræðimenn í
háskólum,“ segir hann. Jón telur að
ákvæðið um sjö ára ráðningartíma
sé ekki of langt. Það sé óbreytt frá
fyrra ákvæði. „Það er frekar of stutt
ef eitthvað er,“ segir Jón.
Fá engin svör
Sigurður Kári Kristjánsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokksins, segist
ekki skilja kröfur stjórnarflokkanna
um að seðlabankastjóri þurfi að hafa
meistarapróf í hagfræði. „Þetta
er spurning sem við höfum
spurt og ekki fengið nein
svör við. Við höfum
verið að leita upp-
lýsinga um ýmis
atriði. Hvar
frumvarp-
ið var samið.
Af hverjum.
Hverjar væru
fyrirmyndirn-
ar og hver séu
rökin fyrir þessari
tilteknu menntun.
Engu af þessu hefur
verið svarað,“ segir
Sigurður Kári.
Hann segist ekki viss um hvort
betra væri að gera kröfu um dokt-
orsgráðu en meistarapróf. „Ég er
ekkert viss um að það sé skynsam-
legt að binda stöðu seðlabanka-
stjóra við hagfræðinga.
Allur gangur er á því
í nágrannalöndum
hvernig þessu er
háttað. Sums
staðar eru
hagfræð-
ingar. Í
Lúx-
em-
borg
og Frakk-
landi eru
lögfræð-
ingar. Í
Þýskalandi eru þrír af fimm seðla-
bankastjórum lögfræðingar.“
Már líklegur
„Það er alls konar önnur menntun
sem getur nýst seðlabankastjóra
framtíðarinnar.
Verkfræðingar
og stærðfræð-
ingar ættu
að koma
til greina.
Þetta er
of þröngt
og vekur
spurning-
ar, sérstak-
lega þeg-
ar maður
fær ekki svör við því af hverju þetta er gert
að skilyrði,“ segir Sigurður. Hvort
ástæðan sé Már Guðmundsson
segist hann hins vegar ekki
vita. „Það væri þó eftir því að
Már Guðmundsson yrði ráð-
inn miðað við þær manna-
breytingar sem hafa átt sér
stað síðan ríkisstjórnin
tók við. Hún hefur verið
býsna afkastamikil við
að láta fólk taka poka
sinn,“ segir hann.
fimmtudagur 12. febrúar 20092 Fréttir
23. grein endurskoðaðra
laga á að orðast svona:
forsætisráðherra skipar seðlabankastjóra til sjö ára
í senn að undangenginni auglýsingu. Seðlabanka-
stjóri skal hafa lokið meistaraprófi í hagfræði og búa
yfir víðtækri reynslu og þekkingu á peningamálum.
aðeins er heimilt að skipa sama mann seðlabanka-
stjóra tvisvar sinnum.
Margir hæfari en Már
annas siGMundsson
blaðamaður skrifar: as@dv.is
n Benedikt Jóhannesson,
framkvæmdastjóri talnakönnunar.
doktorsgráða í stærðfræði frá florida
State university, bandaríkjunum,
árið 1981.
n Friðrik Már Baldursson, prófessor
við Háskólann í reykjavík og fyrr-
verandi forstjóri Þjóðhagsstofnunar.
doktorsgráða í tölfræði frá Columbia
university, bandaríkjunum, árið
1985.
n Pétur Blöndal, alþingismaður
og stofnandi Kaupþings árið 1982.
doktorsgráða í tryggingastærðfræði
frá univerzität zu Köln, Þýskalandi,
árið 1973.
einstaklingar með
doktorsgráðu í
tengdum greinum
ingimundur Friðriksson
Hættur.
Eiríkur Guðnason
Hættir 1. júní.
davíð oddsson
Situr enn.