Dagblaðið Vísir - DV - 05.05.2010, Blaðsíða 11

verið var í fréttum að aðrir stórir
hluthafar væru að bjóða hlutabréf
sín til sölu erlendis, en mér vitanlega
er sú frétt ekki rétt. Hitt er svo ann-
að mál að það væri hagur að því fyrir
alla að fá fleiri öfluga fjárfesta að fé-
laginu, til dæmis lífeyrissjóði.“
Hagsmunir hverra?
Gunnlaugur, sem er fyrrverandi al-
þingismaður Framsóknarflokksins,
forstjóri Kögunar og faðir Sigmundar
Davíðs Gunnlaugssonar, núverandi
formanns Framsóknarflokksins,
sagði ennfremur í viðtali við Frétta-
blaðið: „Það hefur ekki verið stefna
stærstu eigenda í Icelandair Group
að selja frá sér stóran eignarhlut í
fyrirtækinu. Stefna Máttar ehf. og
Nausts ehf., sem eru þau félög sem
ég sit fyrir í stjórn Icelandair Group
og fara með hátt í fjörutíu prósenta
eignarhlut í félaginu, er óbreytt hvað
þetta varðar,við erum ekki að leita að
kaupanda að okkar hlut.“
Eigendur Máttar ehf. eru annars
vegar Milestone og hins vegar félög-
in Hrómundur og Hafsilfur sem eru í
eigu bræðranna Einars og Benedikts
Sveinssona, auk þess sem Gunn-
laugur á sjálfur lítinn hlut í félaginu.
Naust er til helminga í eigu Mátt-
ar og BNT (eiganda N1) en Mátt-
ur á um þrjátíu prósenta hlut í BNT.
Bræðurnir eiga jafnframt að auki um
helmingshlut í því félagi, svo unnt er
að halda því fram að þessir hlutir í
Icelandair séu mjög tengdir.
Þessir eigendur Icelandair áttu
gríðarlega hagsmuni undir því að
lífeyrissjóðirnar fjárfestu í félaginu á
þessum tíma.
Hversu miklu
meira tap lífeyrissjóða?
Eins og DV greindi frá síðastlið-
inn mánudag gengu þingmenn-
irnir Bjarni Benediktsson og Sig-
urður Kári Kristjánsson á fund
þingflokks Samfylkingarinnar
fimmtudaginn 9. október 2008.
Erindi Bjarna og Sigurðar Kára var
að afla fylgis samstarfsflokksins við
frumvarp sem laut að því að flytja
erlendar eignir lífeyrissjóðanna
til landsins og virkja gjaldeyris-
eign þeirra til að mæta aðsteðjandi
vanda þjóðarbúsins eða einstakra
fyrirtækja. Leitað hefur verið eftir
nákvæmri lýsingu á erindi þing-
mannanna hjá Sigurði Kára en
án árangurs. Þannig er ekki vitað
hvaða tryggingar þingmennirnir
vildu veita lífeyrissjóðunum gegn
því að þeir losuðu um eignir sín-
ar erlendis. Eins og ástatt var á er-
lendum mörkuðum var líklegt að
eignir hefðu verið seldar með af-
föllum.
Hugmyndir Bjarna og Sigurð-
ar Kára hlutu dræmar undirtektir
meðal Samfylkingarmanna sam-
kvæmt heimildum DV.
Það er mat sérfróðra, sem DV
hefur borið málið undir, að ef áð-
urgreint frumvarp um heimild
lífeyrissjóðanna til lánveitinga
í verðbréfum hefði náð fram að
ganga vorið 2008, sé hætt við að
tap lífeyrissjóðanna hefði orðið
enn meira en raunin varð í banka-
hruninu. Raunverulegt tap þeirra
hefur verið að skýrast að undan-
förnu og enn neyðast lífeyrissjóðir
til þess að skerða greiðslur til við-
skiptavina sinna.

FRÉTTIR 5. maí 2010 MIÐVIKUDAGUR 11
því að mönnum kunnugum málefn-
um lífeyrissjóðanna hafi ekki litist á
blikuna og beitt sér gegn heimildum
þeim til handa til að lána verðbréf
fyrir allt að 400 milljarða króna.
Skorað á lífeyris-
sjóði að fjárfesta
Athyglisvert er að liðlega hálfum
mánuði áður en umrætt nefndar álit
er lagt fram hvöttu forsvarsmenn
Icelandair lífeyrissjóðina til þess að
fjárfesta í félaginu. Hvatningin virtist
sprottin af þeim rótum að óheppilegt
væri að útlendingar eignuðust hlut í
félaginu.
Í Fréttablaðinu 7. maí 2008 ræddi
Björn Ingi Hrafnsson, viðskiptarit-
stjóri blaðsins, við Björgólf Jóhanns-
son, þáverandi forstjóra Icelandair,
og Gunnlaug M. Sigmundsson, þá-
verandi stjórnarformann félagsins.
Umfjöllunin var á forsíðu Frétta-
blaðsins og var fyrirsögnin: „Skorar
á lífeyrissjóði að fjárfesta í félaginu.“
Björgólfur segir í blaðinu að mjög
hollt væri að hafa að minnsta kosti
sjálfan flugreksturinn áfram í eigu Ís-
lendinga. „Ég vil þess vegna skora á
okkar sterku lífeyrissjóði að koma að
rekstri þessa félags og tryggja þannig
að það verði áfram í eigu lands-
manna.“
Gunnlaugur M. Sigmundsson
tekur í sama streng í blaðinu: „Ný-
SÓTTU Í LÍFEYRI ALMENNINGS
Lífeyrissjóðir
og skortsala
„Ég tek undir það með háttvirtum tveimur síðustu ræðumönnum að
það þarf að fara mjög varlega í þessu efni. Ég vil hins vegar benda á
að þessi heimild snýr ekki bara að skortsölu. Það er fleira sem þarna
hangir á spýtunni og annars konar viðskipti sem hægt er að eiga
með verðbréf en þau sem snúa að skortsölu. En vissulega væri það
hluti af því sem þarna kæmi til greina.
En við verðum þá að horfast í augu við það að skortsölur eiga sér
stað í dag. Þarna væri verið að setja lífeyrissjóðunum, sem eru
sennilega stærstu fjárfestar þjóðarinnar, skilyrði um það hvernig
ætti að standa að þessu og þetta ætti að fara um skipulagðan mark-
að þar sem tilteknir aðilar sæju um að skipuleggja. Þetta mundi
því örugglega hvetja til þess að slíkur markaður yrði til þannig að
skortsölur yrðu mun ljósari en þær eru í dag.“
n Árni M. Mathiesen í andsvari við ræðu Ögmundar Jónassonar, VG, 7. apríl
2008 um möguleg lán lífeyrissjóða á verðbréfum.
Milestone
á brauðfótum
n Það er niðurstaða skýrslu Ernst & Young um Milestone að félagið
hafi verið ógjaldfært í ársbyrjun 2008. Í skýrslunni segir:
„Samkvæmt þeim útreikningum gat Milestone ehf.
ekki staðið við skuldbindingar sínar í kringum áramót
2007/2008 og á árinu 2008.“
n Eins og DV hefur greint ítarlega frá var þetta ástæða þess að
Milestone byrjaði að seilast ótæpilega í sjóði Sjóvár og einnig í sjóði
Glitnis á árinu 2008. Skýrsla Ernst & Young staðfestir það sem áður
hefur komið fram, að allt árið 2008 hafi Milestone reynt til hins
ítrasta að kaupa sér fresti til þess að bjarga félaginu.
Skýrsla Ernst & Young sýnir einnig að Milestone leitaði árangurs-
laust til tuga erlendra banka eftir fyrirgreiðslu sumarið og haustið
2007 til þess að mæta afborgunum og skuldbindingum sem standa
þurfti skil á árið 2008. Þar á meðal var endurfjármögnun á láni sem
Milestone hafði fengið hjá Morgan Stanley-bankanum til að kaupa
hlutabréf í Glitni með Einari og Benedikt Sveinssonum í eignar-
haldsfélaginu Þætti International.
n Vorið 2008 höfðu ráðandi eigendur Icelandair, Wernerssynir,
Engeyjarbræður og Gunnlaugur M. Sigmundsson, augljósa ástæðu
til þess að skoða möguleika á að virkja lífeyrissparnað í þágu félags-
ins, „sem eru sennilega stærstu fjárfestar þjóðarinnar“ eins og Árni
M. Mathiesen fjármálaráðherra sagði í umræðum um möguleg
verðbréfalán þeirra á þingi í apríl 2008.
Ljóst er hins vegar að félögin sem stóðu að Icelandair voru á
þessum tíma í afar erfiðri stöðu og sennilegast ekki gjaldfær.
Hér erum við að tala um það sem
kallað hefur verið skort-
staða, þegar einstakl-
ingur eða fyrirtæki selur
eitthvað sem það ekki á.
Stjórnarformaðurinn Gunnlaugur M.
Sigmundsson var stjórnarformaður Ice-
landair og vildi að lífeyrissjóðir fjárfestu
í Icelandair. Gunnlaugur stýrði félaginu
í nafni Milestone, Engeyjarbræðra og
sinna félaga.
Skoraði á lífeyrissjóðina Björgólfur
Jóhannsson var forstjóri Icelandair
fjórum mánuðum fyrir bankahrun. Hann
skoraði á lífeyrissjóðina að fjárfesta í
félaginu.
Formaðurinn Fjölskylda Bjarna Bene-
diktssonar var ráðandi afl í Icelandair
þegar forsvarsmenn félagsins hvöttu
lífeyrissjóði til þess að fjárfesta í félaginu
vorið 2008.
Varaþingmaðurinn Sigurður Kári
Kristjánsson og Bjarni Benediktsson fóru
á þingflokksfund hjá Samfylkingunni
daginn eftir hrun og vildu afla fylgis við
frumvarp um lífeyrissjóði og erlendar
eignir þeirra.
Brask með hlutabréf „Við erum í
rauninni að tala hérna um heimildir til
að braska með verðbréf. Hugsunin er þá
sú að aðili fái lánuð bréf lífeyrissjóðanna
í þessu tilviki, selji þau en skuldbindi sig
til að skila þeim aftur,“ sagði Ögmundur
Jónasson í apríl 2008.
Lífeyrissjóðina
í skortsöluna
Árni M. Mathiesen,
þáverandi fjármála-
ráðherra, lagði fram
frumvarp 5 mánuð-
um fyrir bankahrun
sem heimila átti
lífeyrissjóðum að
lána fjórðung eigna
sinna í formi verð-
bréfa. Frumvarpið
gufaði upp.