Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.2011, Blaðsíða 29

Umræða | 29Helgarblað 18.–20. mars 2011
Kemst ennþá
í splitt
Magnús Scheving undirritar á
næstunni samning við kínversku
sjónvarpsstöðina CCTV Kids en um 360
milljónir horfa á hana reglulega.
Hver er maðurinn?
„Íþróttaálfurinn – en ég leik stundum
Magnús Scheving.“
Hver er þýðing þessa nýja samnings við
Kína?
„Það er skrítið að hugsa til þess að eitthvað
sem ég byrjaði að búa til, einn í stofunni
heima, sé nú á leiðinni inn í stofur hjá
1,6 milljörðum manna. Latibær er fyrsta
frumsamda íslenska sjónvarpsserían sem
tekin er til almennra sýninga í Kína og það
er mikill heiður að fá að taka þátt í því
ævintýri. Þetta sannar enn og aftur að allir
þeir sem tóku þátt í því að skapa þetta með
mér hafa verið að gera frábæra hluti og
framleitt sjónvarpsefni sem getur ferðast
út um allan heim – yfir múra trúarbragða og
ólíkra menningarheima.“
Hefur Latibær náð heimsyfirráðum?
„Það hefur nú aldrei verið markmiðið að
ná heimsyfirráðum. En ég líki þessu oft við
fjallaklifur. Þegar þú byrjar á fyrsta tind-
inum, þá er markmiðið aldrei að klára alla
tinda heimsins, en þegar þú ert búinn með
einn þá sérðu alltaf glitta í nýjan tind við
sjóndeildarhringinn. Sem betur fer hef ég
og mitt fólk getu og orku til að halda þessu
klifri áfram.“
Ertu síliðugur?
„Ef þú meinar hvort ég komist í splitt – þá
er svarið já. Vonandi kemst ég ennþá í splitt
þegar ég verð kominn á elliheimilið – bara
spurning hvort starfsfólkið nenni að toga
mig aftur upp.“
Tekurðu lýsi?
„Ég tek lýsi daglega en vildi að ég hefði tekið
meira lýsi þegar ég var barn. Því að ég hef
lært það með árunum að Omega 3 er gríðar-
lega mikilvægt, sérstaklega fyrir þroska
ungra barna. Lýsi hefur komið Íslendingum
í gegnum súrt og sætt í gegnum aldirnar og
ætti að vera okkar helsta útflutningsvara.“
Hvað færðu þér þegar þú færð þér
sælgæti?
„Heilsa snýst alltaf um „jafnvægi“ – og að
sjálfsögðu fæ ég mér mola af og til. Þá er
fátt betra en gúmmelaðið frá Helga í Góu.
En alvöru sælgæti er auðvitað Íþrótta-
nammi – grænmeti og ávextir – og það fæ
ég mér daglega. Það besta við það er að þú
mátt borða eins mikið af því og þú vilt – eins
oft og þú vilt!“
„Ég myndi vilja eiga indverskan rafmagnsbíl.“
Gísli Þór Gunnarsson
52 ára atvinnulaus
„Kannski.“
Bertel Andrésson
38 ára álitsgjafi
„Já.“
Leó Einarsson
27 ára vélstjóri
„Já, ég væri til í það.“
Kolfinna Elíasdóttir
18 ára nemi
„Já, já.“
Jóhanna Birna Hrólfsdóttir
18 ára nemi
Maður dagsins
Gætir þú hugsað þér að eiga metanbíl?
Áhafnarskipti Það voru fagnaðarfundir á kajanum þegar áhafnarskipti fóru fram á danska varðskipinu Vædderen á fimmtudagseftirmiðdag. Skipið hefur legið við
bryggju í Reykjavík undanfarna daga. Sjötíu sjóliðar komu með flugi frá Danmörku að morgni og sjötíu fóru heim með sömu vél, væntalega fríinu fegnir.
MYND SIGTRYGGUR ARI JÓHANNSSON
Myndin
Dómstóll götunnar
O ft þegar mannskepnan er að bjástra við sín smávægilegu viðfangsefni, eins og til að
mynda þessa árans fjármálakreppu
sem heimurinn hefur í allsherjar leið-
indum verið að eiga við undangengin
ár, minnir náttúran á ægivald sitt og
sýnir okkur fram á hversu viðurhluta-
lítið vafstur okkar raunverulega er.
Svona þegar öllu er á botninn hvolft. Í
samanburði við hörmungarnar í Jap-
an verður kreppufjandinn hér heima
eins og hver önnur kvefpest. Fyrst reið
einn stærsti skjálfti sögunnar yfir, svo
skall flóðbylgjan á fólki og bar heilu
bæina með sér á haf út og upp til fjalla
áður en að í ljós kom að kjarnorku-
verin höfðu líka farið úr skorðum.
Geislavirk efni úr Fukushima-kjarn-
orkuverinu flæða nú um í gereyðandi
vatnsflauminum sem fáu eirir og ótt-
ast er að loftið á stóru svæði spillist og
ógni heilsu manna með hroðalegum
hætti.
Eitruð blanda
Náttúruhamfarir og sýsl mannskepn-
unnar við kjarnorku eru augljóslega
eitruð blanda. Að vísu eru hörmung-
arnar nú ekki í neinni nálægð við
kjarnorkuárás Bandaríkjanna á jap-
önsku borgirnar Nagasaki og Hiros-
hima undir lok síðari heimstyrjald-
ar en leita þarf til Chernobyl -slysins
í Úkraínu í apríl árið 1986 til að finna
nothæfan samanburð við það sem
nú á sér stað austur í Asíu. Þá varð
sprenging í kjölfar tilraunar sem gerð
var í verinu. Chernobyl-slysið þótti
eitt það svakalegasta í heimssögunni
og nú er annað eins að gerast í Japan.
Að þessu sinni hinum megin á hnett-
inum. En við slíka atburði er erfitt að
æsa upp í sér heilaga reiði yfir Icesave,
kvótakerfinu eða öðrum fjármálaleið-
indum sem fimbulfambað er með í
þjóðmálaumræðunni þessi dægrin.
Chernobyl-skelfingin
Chernobyl-slysið hafði gríðar-
leg áhrif á heilsufar og lífsviður-
væri fólks. Stórir hlutar Rússlands,
Hvíta-Rússlands og Úkraínu voru
rýmdir og vel á fjórða hundrað þús-
und manns þurftu að flytjast á brott
fyrir fullt og allt. Borgin Pripyat í
nágrenni kjarnorkuversins er enn í
dag mannlaus draugaborg og efna-
hagslíf á stóru svæði lamaðist. Slys-
inu fylgdu skelfileg heilsufarsleg
áhrif á fjölda fólks en vísindamenn
greinir á um fjölda dauðsfalla sem
rekja má til þess. Tölurnar hlaupa
frá fjórum þúsundum upp í eina
milljón manna. Við vitum ekki enn
hvaða áhrif hörmungarnar í Japan
munu hafa en af fréttum að dæma
virðist ástandið versna dag frá degi.
Hnattræn efnahagsáhrif
Þótt það sé eiginlega ekki við-
eigandi, vegna hinna hræðilegu
áhrifa á líf og limi fólks, eru menn
nú samt sem áður þegar farnir að
meta efnahagsleg áhrif hörmung-
anna. Það fyrsta sem við Íslending-
ar urðum varir við var að eldsneyti
lækkaði um nokkrar krónur á dæl-
unum hér heima vegna minni eftir-
spurnar í Japan. Hlutabréf í kaup-
höllinni í Tokyo féllu og japanska
jenið fór í keng áður en það rétti
úr sér á ný. Enginn veit hver lang-
tíma efnahagsáhrif verða en öllum
má ljóst vera að kostnaðurinn við
enduruppbygginguna verður gíf-
urlegur. Skjálftinn stóri í Tókíó árið
1923 sendi Japan í djúpa efnahags-
lægð en hafði lítil efnahagsleg áhrif
á umheiminn. En nú gæti því allt
eins verið öfugt farið eins og Peter
Hadfield greindi frá í pistli í Guardi-
an í vikunni.
Hið hnattræna fjármálakerfið er
skrítin skepna sem við Íslending-
ar höfum heldur betur fengið að
kynnast undanfarið. Skýringin gæti
í fyrstu virst svolítið öfugsnúin. En
hún er sú, að jafnvel þó svo að jap-
anskt efnhagslíf hafi undanfarna tvo
áratugi verið í lægð, svo jaðrar við
dvala, eiga Japanir gríðarlega fjár-
muni erlendis sem gjarnan hafa
verið festir í skuldabréfum á Vest-
urlöndum – til að mynda eru him-
inháar upphæðir í bandarískum rík-
isskuldabréfum. Undangengna tvo
áratugi hefur þetta fé velkst utan
japanska efnahagskerfisins og vaxið
í ógnar hæðir. Hadfield spáir því að
Japanir muni nú neyðast til að leysa
féð til sín og nýta í enduruppbygg-
inguna heima fyrir. Sem yrði býsna
þungt högg á laskað efnahagskerfi
Vesturlanda sem enn hefur ekki náð
sér af skæðri fjármálaflensunni. Hið
innleysta fé muni svo liðast um jap-
anskt efnhagslíf og leysa úr læðingi
nýja uppsveiflu.
Áhrif á heimilisbókhaldið
Völundarhús heimsfjármála er ekki
aðeins víðfemt heldur hlykkjótt með
sérkennilegum afbrigðum. Því er á
þessari stundu ómögulegt að segja
til um hvort spá Hadfield reynist rétt
en hér heima mættum við gera okk-
ur grein fyrir því að náttúruhamfarir
í fjarlægum heimsálfum koma okk-
ur ekki aðeins við vegna hins mann-
lega þáttar heldur hafa þær um leið
bein áhrif á heimilisbókhaldið okk-
ar hér á landinu kalda.
Kreppufjandi og hörmungar
Kjallari
Dr. Eiríkur
Bergmann